Το πρωτότοκο παιδί θεωρείται ότι αναπτύσσει ηγετικές ικανότητες, το μεσαίο συχνά αγωνίζεται να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον, το μικρότερο λένε πως βρίσκει τρόπους να τραβάει την προσοχή και το μοναχοπαίδι καταφέρνει να είναι πάντα το κέντρο της προσοχής. Η προσωπικότητα κάθε παιδιού καλλιεργείται διαφορετικά, από ίδιους γονείς. Πώς αλήθεια, επηρεάζει η σειρά της γέννησης τον τρόπο ανατροφής;
Μπορεί να μοιάζουν σαν δύο σταγόνες νερό, όμως εσωτερικά απέχουν έτη φωτός. Με διαφορετική ψυχοσύνθεση και στάση ζωής, τα αδέρφια δεν μπορεί ποτέ να μοιάζουν μεταξύ τους πολύ, παρόλο που ζουν στο ίδιο περιβάλλον. Ο τρόπος που μεγαλώνουν, καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό, από την διαφορετική σειρά γέννησης. Σύμφωνα με τον Αυστριακό γιατρό και ψυχολόγο, Άλφρεντ Άντλερ, υπάρχουν πέντε “ψυχολογικές θέσεις” κατάταξης, ανάλογα με την σειρά γέννησής τους.
Πολλά είναι τα στερεότυπα, που αναπτύσσονται για κάθε παιδί, αναλόγως με το αν είναι πρωτότοκο, μικρό, μεσαίο, ή μοναχοπαίδι. “Κακομαθημένο”, “ανταγωνιστικό”, “πεισματάρικο” είναι μόνο μερικοί από τους γενικούς χαρακτηρισμούς που συνοδεύουν την προσωπικότητα που αναπτύσσει κάθε παιδί. Ας δούμε ποια χαρακτηριστικά προσδίδονται ανάλογα με την γέννηση, σε μία προσπάθεια καλύτερης κατανόησης του κόσμου μέσα από τα μάτια του κάθε παιδιού.
Το πρωτότοκο παιδί εισέρχεται σε έναν κόσμο, κατέχοντας πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς αποτελεί μία ξεχωριστή εμπειρία για τους γονείς. Οπλισμένο με πολλά ερεθίσματα, συγκεντρώνει την αμέριστη προσοχή και των δύο γονιών, μέχρι να κάνει την εμφάνισή του το δεύτερο παιδί. Συνήθως, οι γονείς εναποθέτουν στο πρώτο παιδί όλα τα όνειρα και τις προσδοκίες τους, περιμένοντας από αυτό, επιτυχίες σε όλους τους τομείς της ζωής. Το αποτέλεσμα είναι ένα μόνιμο άγχος να φανεί αντάξιο των προσδοκιών.
Ο ερχομός του δεύτερου παιδιού αφαιρεί την αποκλειστικότητα από το πρώτο, με αποτέλεσμα να νιώθει ότι απειλείται η θέση του στην καρδιά της οικογένειας. Πολλά από τα συναισθήματα που διαδέχονται την γέννηση του μικρού αδερφού ή αδερφής, είναι ζήλια, θυμός, επιθετικότητα. Ωστόσο, η θέση τους επιστρέφει και πάλι δυναμικά, γιατί τα μικρά αδέρφια τείνουν να εξιδανικεύουν την μορφή τους και να την ακολουθούν σαν πρότυπο. Δεν είναι σπάνιο, το πρωτότοκο παιδί να θεωρείται ο “αρχηγός” πίσω από κάθε απόφαση που παίρνει το μικρότερο παιδί.
Ο ερχομός του δεύτερου παιδιού αφαιρεί την αποκλειστικότητα από το πρώτο, με αποτέλεσμα να νιώθει ότι απειλείται η θέση του στην καρδιά της οικογένειας. Πολλά από τα συναισθήματα που διαδέχονται την γέννηση του μικρού αδερφού ή αδερφής, είναι ζήλια, θυμός, επιθετικότητα. Ωστόσο, η θέση τους επιστρέφει και πάλι δυναμικά, γιατί τα μικρά αδέρφια τείνουν να εξιδανικεύουν την μορφή τους και να την ακολουθούν σαν πρότυπο. Δεν είναι σπάνιο, το πρωτότοκο παιδί να θεωρείται ο “αρχηγός” πίσω από κάθε απόφαση που παίρνει το μικρότερο παιδί.
Το δεύτερο παιδί μοιράζεται την προσοχή των γονιών, καθώς πλέον διαιρείται και στα δύο παιδιά. Προσπαθώντας να κερδίζει διαρκώς, την επιβράβευση για καθετί που κάνει, πέφτει στην παγίδα του ανταγωνισμού προς το μεγαλύτερο παιδί. Με την πρώτη ευκαιρία επιδεικνύει το ταλέντο του για να το φέρει πιο κοντά στις “δάφνες”. Η αντιμετώπιση όμως, από την πλευρά των γονέων είναι πολύ διαφορετική. Έχοντας ήδη, ένα παιδί, αυτή την φορά είναι πολύ πιο προετοιμασμένοι και συνειδητοποιημένοι για τις κινήσεις που κάνουν. Έτσι, το μικρότερο παιδί μεγαλώνει σε ένα πιο ήρεμο περιβάλλον, αφού οι γονείς εμφανίζουν μεγαλύτερη ωριμότητα.
Δεν είναι λίγες οι φορές που τα μεσαία παιδιά περιγράφουν τον εαυτό τους ως “αόρατο” μέσα στο σπίτι. Πρώτα απ' όλα, χάνουν την αποκλειστικότητα που μόνο το πρώτο παιδί κερδίζει. Η προσοχή που λαμβάνουν, συνήθως κρατάει λίγο, εφόσον τα πρώτα βήματα, η βάφτιση, οι πρώτες μέρες στο σχολείο, δεν συμβαίνουν πρώτη φορά. Όταν γεννιέται το τρίτο παιδί, η προσοχή της οικογένειας και του πρώτου παιδιού στρέφεται πάνω σε αυτό, με αποτέλεσμα το μεσαίο παιδί να νιώθει παραγκωνισμένο.
Τα παιδιά που γεννιούνται στη “μέση”, γίνονται πιο αυτόνομα, και πολλές φορές αναζητούν συμμάχους, εκτός του οικογενειακού περιβάλλοντος. Εάν τα αδέρφια τους είναι αριστούχοι μαθητές, συχνά επιλέγουν να μην ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, αλλά να διακριθούν σε έναν διαφορετικό τομέα, όπως είναι η μουσική ή ο αθλητισμός. Επίσης, έχουν πολλούς φίλους και μεγάλο κύκλο γνωριμιών, ενώ δείχνουν να επηρεάζονται ιδιαίτερα από τους συνομηλίκους τους, κατά την εφηβεία.
Το μικρότερο παιδί της οικογένειας συχνά, βιώνει έλλειψη σεβασμού από τα μεγαλύτερα αδέρφια, που θεωρούνται πάντα πιο δυνατά και έξυπνα, ενώ από την μητρική αγκαλιά δέχεται άπειρες αγκαλιές και χάδια. Οι γονείς είναι συνήθως, πιο χαλαροί κατά την ανατροφή του, καθώς έχουν αποκτήσει μεγάλη εμπειρία στον ρόλο τους. Ωστόσο, τα μικρότερα παιδιά μοιάζουν να έχουν περισσότερο από τα υπόλοιπα την ανάγκη της προσοχής για τα κατορθώματά τους και όχι μόνο επειδή είναι τα “μικρά της παρέας”. Προκειμένου να ξεχωρίσουν αποκτούν ευφράδεια λόγου και αναπτύσσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες, διατηρώντας για πάντα την παιδικότητά τους.
Για τα μοναχοπαίδια ισχύει ότι και για τα μεγαλύτερα παιδιά, αλλά σε πιο έντονο βαθμό μιας και τα παιδιά, που μεγαλώνουν μόνα τους μέσα στην οικογένεια, παραμένουν για πάντα ξεχωριστά και είναι τα εκλεκτά της οικογένειας. Ωστόσο, τα παιδιά αυτά αντιμετωπίζουν μόνιμα το θέμα της μοναξιάς μέσα στο σπίτι, ενώ η ανάγκη κοινωνικοποίησης είναι πιο έντονη επειδή δεν υπάρχει κάποιο είδος αλληλεπίδρασης με αδέρφια. Πολύς χρόνος αφιερώνεται σε συναναστροφές με ενήλικες, γεγονός που οδηγεί σε πιο γρήγορη ωρίμανση.
Έτσι εξηγούνται κάποιες ιδιότυπες συμπεριφορές που είχαμε δεχτεί ή εμφανίσει απέναντι στα αδέρφιά μας. Για όλα λοιπόν, υπάρχουν εξηγήσεις... Μέχρι και γιατί η μεγαλύτερη σου αδερφή δεν σε είχε συμπεριλάβει στην ζωγραφιά της Πρώτης Δημοτικού παρόλο που το θέμα ήταν η "Οικογένεια"!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου