Πρώτο, δεύτερο ή τρίτο παιδί; Πώς επηρεάζει η σειρά γέννησης τον χαρακτήρα

Από την Έλενα Μπούλια

Αν έχετε αδέλφια, είτε μικρότερα είτε μεγαλύτερα, θα έχετε σίγουρα παρατηρήσει πως υπάρχουν στοιχεία στον χαρακτήρα σας που σας κάνουν να διαφέρετε τρομερά μεταξύ σας. Τόσο που μπορεί συχνά να αναρωτιέστε αν έχετε γεννηθεί από τους ίδιους γονείς. Πώς γίνεται παιδιά που έχουν μεγαλώσει στην ίδια οικογένεια, με λίγο έως πολύ τον ίδιο τρόπο, να αναπτύσσουν τόσο διαφορετική μεταξύ τους ψυχοσύνθεση;

Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι η σειρά με την οποία έχει γεννηθεί το κάθε παιδί στην οικογένεια είναι εξίσου σημαντική με τα γονίδια, αναφορικά με την διαμόρφωση του χαρακτήρα του. «Η σειρά γέννησης παίζει σημαντικό ρόλο, όπως έλεγε και ο Adler, καθώς και οι ταυτίσεις με τον κάθε γονιό. Για αυτό δυο παιδιά μέσα σε μια οικογένεια δεν είναι ποτέ ίδια», λέει η παιδοψυχολόγος κ. Μαρία Σαράντη.

Όπως χαρακτηριστικά εξηγεί η οικογενειακή σύμβουλος-παιδοψυχολόγος Dr. Gail Gross «η εμπειρία μου μού έχει δείξει ότι ο λόγος που δύο αδέρφια είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους είναι το γεγονός ότι οι ίδιοι οι γονείς είναι διαφορετικοί στον τρόπο που μεγαλώνουν το κάθε παιδί.

Έτσι ποτέ δύο αδέρφια δεν αναλαμβάνουν τον ίδιο ρόλο μέσα στην οικογένεια. Για παράδειγμα, αν είστε το παιδί που φροντίζει για όλα, τότε ο ρόλος αυτός είναι 'πιασμένος', άρα ο αδερφός ή η αδελφή σας θα αναλάβει έναν άλλο ρόλο, π.χ. αυτόν του παιδιού που κατορθώνει πράγματα».

Διαφορετικοί γονείς με κάθε παιδί

Οι περισσότεροι γονείς θυμούνται τα πάντα από το πρώτο τους παιδί: Το παρατηρούσαν κάθε λίγο στην κούνια του, για να δουν αν αναπνέει, φρόντισαν να το θηλάσουν όσο περισσότερο γινόταν, να αποστειρώνουν τα πράγματά του όσο καλύτερα μπορούσαν, να το έχουν συνέχεια στην αγκαλιά τους. Το πρώτο παιδί θα είναι πάντα αυτό που για κάμποσο καιρό είχε τους γονείς του αποκλειστικά για τον εαυτό του. Όλα τα επόμενα παιδιά, αναγκαστικά τους μοιράζονται.

Αν το καλοσκεφτείτε, τα πρώτα παιδιά «έρχονται» σε μία οικογένεια ενηλίκων, οι οποίοι είναι υπερήφανοι για κάθε τους πρόοδο και τρομοκρατούνται από κάθε μικροατύχημα. Το δεύτερο παιδί συχνά «κυριαρχείται» από το πρώτο, το οποίο είναι μεγαλύτερο, σοφότερο και ικανότερο. Όταν γεννιέται το δεύτερο μωρό στην οικογένεια, οι γονείς είναι συνήθως δοκιμασμένοι -έως και «κουρασμένοι»- από το πρώτο και δε δίνουν τόση σημασία στις λεπτομέρειες. Έχουν μάθει ότι το μωρό δεν είναι τόσο εύθραυστο και είναι πιο ελαστικοί τόσο στην προσοχή τους όσο και στους κανόνες πειθαρχίας. Έτσι, το δεύτερο παιδί μαθαίνει νωρίς να αποπλανά και να ψυχαγωγεί για να κερδίσει τις εντυπώσεις.

Δείτε τα πιο κοινά χαρακτηριστικά του πρώτου, δεύτερου και τρίτου παιδιού:

Πρώτο παιδί: Ο κατακτητής

Το μεγαλύτερο παιδί μιας οικογένειας είναι πιθανό να έχει περισσότερο κοινά με άλλα πρωτότοκα παιδιά από τα αδέρφια του. Επειδή έχει δεχτεί τόσο πολύ έλεγχο και προσοχή από τους -για πρώτη φορά- γονείς του, αναπτύσσει χαρακτήρα ιδιαίτερα υπεύθυνο, προσεκτικό και με καλούς τρόπους, αποτελώντας ουσιαστικά μικρογραφία των γονιών του.

Αν είστε πρωτότοκο παιδί, πιθανότατα είστε άτομο που πετυχαίνει τους στόχους του, που αναζητά συχνά την επιδοκιμασία των άλλων και είστε τελειομανής, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτείτε ό,τι μπορεί να σας προσφερθεί. Είναι πιθανό να έχετε αναλάβει κάποια ηγετική θέση στην καριέρα σας ή να έχετε ασχοληθεί με την δικηγορία ή την ιατρική. Μάλιστα, ως μικρο-γονιός, μπορεί να έχετε την τάση να κυριαρχείτε στα αδέρφια σας. Το πρόβλημα είναι ότι όταν ήρθε το μικρό αδερφάκι σας, πιθανώς νιώσατε κάποιου είδους απώλεια –σα να σας έκλεψαν το στέμμα. Σίγουρα χάσατε τη μοναδικότητά σας στα μάτια των γονιών σας, καθώς η προσοχή τους έπρεπε πλέον να μοιράζεται.

Μεσαίο παιδί: Ο ειρηνοποιός

Αν είστε το μεσαίο παιδί στην οικογένεια, πιθανότατα είστε άτομα με κατανοήση, συνεργάσιμα και ελαστικά, ωστόσο αρκετά ανταγωνιστικά. Σας ενδιαφέρει η δικαιοσύνη. Για την ακρίβεια, ως μεσαίο παιδί, είναι πιθανό να έχετε δημιουργήσει έναν στενό κύκλο φίλων που αποτελούν για εσάς δεύτερη οικογένεια. Σε αυτούς θα βρείτε την προσοχή που σας έλειψε από την φυσική σας οικογένεια. Και παρόλο που αργείτε, σε σύγκριση με το πρώτο παιδί, να «ανθίσετε», δεν αποκλείεται να βρεθείτε σε θέσεις ισχύος στην καριέρα σας, οι οποίες σας επιτρέπουν να χρησιμοποιείτε τα διπλωματικά σας ταλέντα.

Εσείς και ο μεγαλύτερος αδερφός / μεγαλύτερη αδερφή σας δεν θα αριστεύσετε ποτέ στο ίδιο πράγμα. Και αυτό γιατί το χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς σας που σας προσδιορίζει -αυτό της διαπραγμάτευσης και της πλοήγησης στη δομή της οικογένειας-είναι εντελώς αντίθετο από των άλλων αδελφών σας.

Μικρότερο παιδί: Η ψυχή του πάρτι

Αν είστε το «μωρό» της οικογένειας, οι γονείς σας είχαν πλέον την απαραίτητη αυτοπεποίθηση ως «φροντιστές» σας, με αποτέλεσμα να σας μεγαλώσουν με περισσότερη επιείκεια και χωρίς απαραίτητα να παρατηρούσαν κάθε σας κίνηση ή κάθε ορόσημο της ζωής σας. Έτσι, μάθατε να γοητεύετε τους γύρω σας με την χάρη σας και τη συμπαθητική σας παρουσία.

Ως μικρότερο παιδί είχατε σίγουρα περισσότερη ελευθερία και ανεξαρτησία από τα μεγαλύτερα αδέρφια σας. Έχετε, όμως, και κάτι κοινό με το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας: Τον τίτλο του "ξεχωριστού"! Επίσης, έχοντας δεχτεί επιρροές από όλα τα μέλη της οικογένειας, έχετε χτίσει έναν δυνατό συναισθηματικό και ψυχικό κόσμο. Άλλωστε, χάρη σε όλα αυτά τα άτομα νιώθετε πάντα ασφάλεια και σιγουριά.

Έχει παρατηρηθεί ότι τα μικρότερα παιδιά μιας οικογένειες μπορεί επαγγελματικά να ασχοληθούν με την καλλιτεχνία ή την ψυχαγωγία (να γίνουν, για παράδειγμα, ηθοποιοί ή σκηνοθέτες), αλλά μπορεί να γίνουν ακόμα καλοί γιατροί και δάσκαλοι. Καθώς οι γονείς ήταν πιο διαλλακτικοί στην ανατροφή σας, είναι πιθανό να σας επέτρεψαν να ακολουθήσετε τον δικό σας δρόμο, ανάλογα με τα δημιουργικά σας ταλέντα. Και ως «μωρό της οικογένειας» πιθανώς να είχατε πάντα λιγότερες ευθύνες, άρα οι εμπειρίες που απαιτούν υπευθυνότητα δεν σας γοητεύουν ιδιαίτερα.

Το μοναχοπαίδι

Αν είστε μοναχοπαίδια μεγαλώσατε περικυκλωμένοι από ενήλικες, άρα γίνατε ομιλητικοί και ίσως λίγο πιο ώριμοι. Αυτό μπορεί να σας έδωσε ένα προβάδισμα ευφυΐας, συγκριτικά με ανθρώπους που έχουν αδέρφια. Έχοντας περάσει πολύ χρόνο μόνοι σας, είστε άτομα πολυμήχανα, δημιουργικά και με εμπιστοσύνη στην ανεξαρτησία σας. Μπορεί, πάντως, να έχετε πολλά κοινά με τα πρώτα ή τα μικρότερα παιδιά μιας οικογένειας.

*Ευχαριστούμε την παιδοψυχολόγο κ. Μαρία Σαράντη για τη συμβολή της στην επιμέλεια του άρθρου.

πηγή