Πρέπει να κατασκοπεύουμε τα παιδιά μας;

Πριν από λίγες ημέρες, η νέα «σύμβουλος παιδικής ηλικίας» του βρετανού Πρωθυπουργού, Κλερ Πέρι, παρότρυνε τους γονείς να παρακολουθούν κρυφά τα SMS των παιδιών και τα προφίλ τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ελέγχοντας και το ιστορικό των διαδικτυακών σελίδων τις οποίες είχαν επισκεφθεί.

Κατά την κυρία Πέρι, είναι στιγμή να τεθεί υπό αμφισβήτηση η «παράξενη ιδέα» ότι τα παιδιά μας έχουν το δικαίωμα της ιδιωτικότητας στα μηνύματά τους.

Έχει άραγε δίκιο;

Εν πρώτοις δεν ακούγεται άσχημη ιδέα, γράφει η εφημερίδα «The Times» του Λονδίνου. Ει μη τι άλλο, ζούμε σε μία εποχή που – σύμφωνα με δημοσκόπηση του περιοδικού «Psychologies» – το ένα στα τρία παιδιά έχουν επισκεφθεί σελίδες πορνογραφικού περιεχομένου μέχρι να γίνουν 10 ετών και περισσότερο από το 80% των εφήβων ηλικίας 14-16 ετών επισκέπτονται συχνά σελίδες σκληρού πορνό. Χώρια την εξάπλωση του διαδικτυακού εκφοβισμού, μάρτυρες του οποίου έχουν γίνει σχεδόν έξι στα δέκα παιδιά και έφηβοι, ηλικίας 11-18 ετών.

Πρέπει, λοιπόν, να κατασκοπεύουμε τα παιδιά μας; «Είναι γεγονός ότι πολλοί γονείς δεν ξέρουν τί φωτογραφίες έχουν τα παιδιά τους στα κινητά, ενώ όταν το θέμα είναι το πορνό, προτιμούν να μην ξέρουν διότι δεν γνωρίζουν πως ακριβώς να χειριστούν το θέμα», λέει η καθηγήτρια Σόνια Λίβινγκστον, από την Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου και διευθύντρια του ερευνητικού δικτύου EU Kids Online.

«Στις ΗΠΑ τα πράγματα είναι διαφορετικά, οι γονείς είναι πολύ πιο πρόθυμοι να “χώσουν τη μύτη τους” στα τηλέφωνα και στα κομπιούτερ των παιδιών τους, διότι πιστεύουν πως είναι υποχρέωσή τους να το κάνουν. Στην Ευρώπη έχουμε μάθει να σεβόμαστε την ιδιωτική ζωή των παιδιών μας.

»Κατά το παρελθόν, όμως, δεν υπήρχαν πολλά άσχημα που να μπορούν να κάνουν μόνα στο υπνοδωμάτιό τους, ενώ τώρα μπορούν εύκολα να αρχίσουν να μιλούν online με κάποιον που δεν θα έπρεπε». Ίσως, λοιπόν, θα έπρεπε να αρχίσουμε να ξανασκεφτόμαστε το όλο θέμα.

Η κυρία Ναόμι Ρίτσαρντ, συγγραφέας του βιβλίου αγωγής των παιδιών «The Parent’s Toolkit» (εκδ. Vermilion), δεν συμφωνεί διόλου. «Δεν πιστεύω ότι η κατασκοπία είναι η λύση», λέει στους Times. «Αν ανακαλύψει ο γονιός κάτι κακό στο τηλέφωνο του παιδιού, τί θα το κάνει; Εάν μιλήσει στο παιδί του, του διδάσκει ότι ως γονιός δεν είναι άξιος εμπιστοσύνης και ότι στο μέλλον πρέπει να προσέχει που αφήνει τα πράγματά του.

»Η καλύτερη προσέγγιση είναι να συζητηθούν όλ’ αυτά τα θέματα πριν συμβούν. Πρέπει, λ.χ., να εξηγούμε στα παιδιά ότι όπως είναι επικίνδυνο να δίνουν προσωπικές πληροφορίες σε ξένους στον δρόμο, εξίσου επικίνδυνο είναι να τις δίνουν online, καθώς και ότι από τη στιγμή που δεν υπάρχει προσωπική επαφή, δεν μπορούν να ξέρουν με ποιους συνομιλούν στ’ αλήθεια.

»Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο σαν να μιλούν σε αληθινούς ανθρώπους – συνεπώς και σε αυτό μπορεί να υπάρξουν οι ίδιες συνέπειες».

«Χρειαζόμαστε έξυπνες και συνεχείς συζητήσεις με τα παιδιά», συνηγορεί η κυρία Βίκι Σότμπολτ, εκτελεστική διευθύντρια του ερευνητικού οργανισμού γονέων Parent Zone. «Να συζητήσουμε λ.χ. μαζί τους ότι είναι πιο εύκολο να λες ψέματα και να είσαι τολμηρός στο κομπιούτερ επειδή δεν σε βλέπει ο άλλος ή ότι κάθε φορά που μπαίνουν σε μια ιστοσελίδα αφήνουν ένα ηλεκτρονικό αποτύπωμα, που κυκλοφορεί ελεύθερα στο διαδίκτυο».

Μία καλή λύση, συνεχίζει, είναι να καθίσετε μαζί με το παιδί και να πληκτρολογήσετε το όνομά του στο Google ή σε άλλη μηχανή αναζήτησης: μπορεί να «σκοντάψετε» πάνω σε εκπλήξεις και για τους δυο σας.

Μαζί με το παιδί, εξάλλου, φροντίστε να κάθεστε από καιρού εις καιρόν μπροστά στο κομπιούτερ του, για να να κοιτάτε το ιστορικό περιήγησής του και να το συζητάτε. Αυτό καλό είναι να γίνεται αιφνιδίως – και αν δείτε ότι το ιστορικό ως δια μαγείας είναι κενό, «θα ξέρετε ότι κάθε συμβαίνει – κάτι που ωθεί το παιδί να σβήνει το ιστορικό του, για να μην το δείτε», εξηγεί.

Κατά τον ίδιο τρόπο, όταν το παιδί σας πρωτοζητήσει να κάνει λογαριασμό στο Facebook, φροντίστε να καθίσετε μαζί για να διαλέξετε τους πρώτους φίλους του (αργότερα, δεν θα θέλει) και να του εξηγήσετε αναλυτικά τα θέματα ασφαλείας και ιδιωτικότητας.

Σε κάθε περίπτωση, μην ξεχάσετε να τοποθετήσετε φίλτρα προστασίας στο κομπιούτερ του παιδιού σας και γενικότερα σε κάθε κομπιούτερ του σπιτιού. Μην επαφίεσθε σε αυτά, όμως.

«Τα φίλτρα προστασίας δεν είναι πανάκεια», προειδοποιεί η δρ Λίβινγκστον. «Μπορεί να κρατήσουν τις ακραίες μορφές πορνογραφίας μακριά από τα παιδιά, αλλά αυτό αφορά μόνον ό,τι βρίσκεται στον παγκόσμιο ιστό. Τα παιδιά μπορούν να περάσουν πολλά το ένα στο άλλο με τα κινητά τους, τα πριβέ μηνύματα στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, τα e-mail, συνεπώς πολλά μπορούν να διαφύγουν της προσοχής του γονιού».

Το όλο θέμα μοιάζει – και είναι – εξαιρετικά πολύπλοκο. «Είναι λίγο σαν να ανοίξαμε το κουτί της Πανδώρας», παραδέχεται η δρ Λίβινγκστον. «Και δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Ίσως πρόκειται για μία τρελή φάση που θα ξεπεράσουν τα παιδιά μας και θα προχωρήσουν σε κάτι άλλο. Νομίζω όμως ότι θα έχει ένα κόστος.

»Μπορεί να βγουν από την περιήγησή τους στον κόσμο της σύγχρονης τεχνολογίας με τσαλακωμένη αίσθηση της εικόνας του σώματός σου και σε ακραίες περιπτώσεις με διαστρεβλωμένη εικόνα για το τι είναι το σεξ. Δεν συμφωνώ με την κατασκοπεία, αλλά το να εμπιστεύεται κάποιος τυφλά το παιδί του δεν είναι διόλου καλή ιδέα. Ο συνεχής διάλογος και οι ανοιχτές συζητήσεις νομίζω πρέπει να είναι το εναρκτήριο βήμα».

Σημ. Bloger: Οι δράσεις των γονιών και οι παρεμβάσεις τους για την ισορροπημένη ανάπτυξη αλλά και την προστασία των παιδιών από τις κακοτοπιές της σύγχρονης ζούγκλας, την οποία κατ' ευφημισμό ονομάζουμε κοινωνία, δεν μπορεί να μπουν σε καλούπια. Πάνω απ' όλα σύμφωνα με την ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία είναι η διάκριση. Αυτή περιλαμβάνει την αγάπη αλλά και το πόσο, πώς, πού, πότε για την κάθε δράση του γονιού πάντα με γνώμονα το πραγματικό συμφέρον του παιδιού. Αν για το γενικότερο καλό της κοινωνίας η συντεταγμένες αρχές της κοινωνίας προβαίνουν σε μελέτες, έρευνες, συλλήψεις, ανακρίσεις κ.ά. με οδηγό την προστασία του ατόμου και του συνόλου, πόσο μάλλον πρέπει να γίνει αυτό μέσα στα πλαίσια μιας έρευνας μέσα στο σπίτι και την οικογένεια, όπου θεωρείται δεδομένη η αγάπη των γονιών για τα παιδιά τους. (Αν δεν είναι δεδομένη θα πρέπει να βρει τρόπους το κράτος να τους αφαιρέσει τη γονική επιμέλεια).

Info
Για περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές για ασφαλή περιήγηση στο διαδίκτυο, απευθυνθείτε στο Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου (saferinternet.gr)
Πηγή