Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Ἐλεήμων ὡς Δεσπότης

 Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Ἐλεήμων ἦταν Δεσπότης, Πατριάρχης στήν Ἀλεξάνδρεια. Ὡς Δεσπότης εἶχε ὑπό τήν (πνευματική) ἐξουσία του Ἱερεῖς. Κάποιος λοιπόν Ἱερέας του ἔπεσε σέ παράπτωμα. Ὁ Ἅγιος τόν τιμώρησε, μήπως καί τόν ἀφύπνιζε.

Γιά νά φθάσει αὐτός ὁ ἐλεήμων Ἅγιος νά τιμωρήσει τόν Ἱερέα του, σκεφθεῖτε τί προβλήματα δημιουργοῦσε.

Ὅμως, ὁ Ἱερέας δέν δέχθηκε τήν τιμωρία. Ἀγρίεψε. Κάκιωσε, ἔβριζε δημόσια τόν Πατριάρχη. Πῶς ἀντέδρασε ὁ καλός ποιμένας; Ἄν νοιαζόταν μόνο γιά τόν ἑαυτό του, ἄν δηλαδή ἦταν ἐγωκεντρικός, θά ἀγρίευε καί θά ἔστελνε «φιρμάνι» στόν Ἱερέα του, πώς ἄν δέν συμμορφωθεῖ, θά τόν τιμωρήσει ἀκόμα πιό αὐστηρά• γιά ἀνυπακοή καί ἀπρεπῆ συμπεριφορά του στόν Ἐπίσκοπό του.

Ἄν ὅμως ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ἔκανε ἔτσι, δέν θά ἦταν ὁ γνωστός μας «Ἅγιος Ἰωάννης Ἐλεήμων». Γι’ αὐτό καί ἀντέδρασε σύμφωνα μέ τό ἅγιο καί σωτήριο θέλημα τοῦ Κυρίου.

 Ἀκούγοντας (ὁ Πατριάρχης) τίς εἰς βάρος του ὕβρεις, λυπήθηκε. Ὄχι ἐπειδή ὑβριζόταν, ἀλλά ἐπειδή ὁ Ἱερέας του βάδιζε τήν «ὁδό τῆς ἀπωλείας». Καί τό πρῶτο πού σκέφθηκε, ἦταν ἡ σωτηρία τοῦ Ἱερέα του, καί ὄχι ἡ ἐκδίκησή του.

Ἔπρεπε ὡς πνευματικός πατέρας νά κάνει κάτι, ὥστε νά φέρει σέ συναίσθηση τό πνευματικό του τέκνο• νά τοῦ μαλακώσει τή καρδιά, ἀκόμα καί νά «ξευτελισθεῖ» ὁ ἴδιος, νά ταπεινωθεῖ ὁ ἴδιος, μιμούμενος τόν Ἰησοῦ Χριστό πού ταπεινώθηκε γιά μᾶς μέχρι ἐσχάτων. Ἦταν ἄλλωστε ὡς Ἀρχιερέας «εἰς τύπον Χριστοῦ»• («εἰς τύπον» τῆς ἀνεξικακίας τοῦ Χριστοῦ, τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, καί τοῦ πόθου Του γιά τή σωτηρία μας).

 Σέ κάποια λειτουργία του στήν Ἀλεξάνδρεια, λίγο πρίν τή «Μεγάλη Εἴσοδο», βγῆκε στήν Ὡραία Πύλη γιά νά συγχωρέσει τό ἐκκλησίασμα, ἀλλά καί νά συγχωρηθεῖ ἀπό τό ἐκκλησίασμα (γιατί σέ λίγο θά ἐπιτελοῦσε τήν ἀναίμακτη θυσία, καί ἔπρεπε νά εἶναι πεντακάθαρος ἀπό τό πάθος τῆς μνησικακίας), καί εἶδε τόν συγκεκριμένο Ἱερέα ἀνάμεσα στό ἐκκλησίασμα.

Χωρίς δεύτερη σκέψη, κατέβηκε ἀπό τήν Ὡραία Πύλη, ἔτρεξε κοντά του, ἔπεσε στά πόδια του, τόν ἀγκάλιασε, καί τοῦ ζήτησε δημόσια συγγνώμη. Ὁ Ἱερέας συνετρίβη! 

Ἔπεσε καί αὐτός στά πόδια τοῦ Πατριάρχη! Καί χάρη στήν ταπείνωση τοῦ πνευματικοῦ του πατέρα, ἦρθε σέ συναίσθηση, σώζοντας τήν ψυχή του. (Μέγας Συναξαριστής, τ. ΙΑ΄ σελ. 361-362 ).

πηγή