Θρέψε λύκο το χειμώνα, να σε φάει το καλοκαίρι

Ο αχάριστος είναι ο άνθρωπος ο οποίος

α) δεν λέει ποτέ ένα ευχαριστώ για όλα όσα του πρόσφερες ή του προσφέρεις

β) δεν ανταποδίδει στην πράξη την οφειλόμενη ευχαριστία για όσα έλαβε και ευεργετήθηκε.

γ) πολλές φορές (παρατηρείται συχνά το φαινόμενο)  στρέφεται εναντίον του ευεργέτη του και κάποιες φορές με πολλή σφοδρότητα.

Ο αχάριστος άνθρωπος δεν έχει φίλους, δεν εμπιστεύεται τους γύρω του, ζητά την αποκλειστικότητα και την πλήρη αφοσίωση.

Μεγάλη η αρρώστια της αχαριστίας. Γιατί δεν πληγώνει μονάχα όλους όσους έρχονται σ' επαφή με εκείνον που νοσεί.

Βασανίζει αβάσταχτα και τον ίδιο τον πάσχοντα, που σε κάθε του βήμα βλέπει γύρω του ευτυχισμένους ανθρώπους, παρέες που γελούν και διασκεδάζουν, αντρόγυνα που κρατά ο ένας τρυφερά το χέρι του άλλου, φίλους να εμπιστεύονται τα προβλήματά τους, να συζητούν σαν αδέλφια και νιώθει άβολα μαζί τους.

Ο εγωισμός του, τον εμποδίζει να δει την αλήθεια.

Διακρίνει γύρω του μόνο εχθρούς, ανθρώπους που δεν μπορούν να εκτιμήσουν τα προσόντα του. 

Μ' αυτές τις σκέψεις, μ' αυτά τα κριτήρια αντιμετωπίζει ο αχάριστος τα άτομα γύρω του. 

Δεν κάνει εύκολα αυτοκριτική αλλά ψάχνει στους άλλους να βρει λάθη κι ελαττώματα. 

Και μόλις γίνει κάποιο σφάλμα, κάποια παράλειψη, γίνεται άδικος, χωρίς ποτέ να σκεφθεί σε ποιον αποδίδει κατηγορίες.

Και μέσα από αυτή την επίθεση που κάνει, αισθάνεται δικαίωση, αλλά μόνο για λίγες στιγμές.

Τόσες, όσες αρκούν για να ξανανιώσει μόνος, παράταιρος, άδειος.

Είναι αλήθεια να λυπάται κανείς τέτοιους ανθρώπους. Γιατί η αχαριστία δεν είναι μια αρρώστια όπως η γρίπη που θεραπεύεται γρήγορα χωρίς να αφήσει πίσω της σημάδια. Είναι μια ψυχική νόσος που συνεχώς μεγαλώνει, κυριεύει τον άνθρωπο και του καταστρέφει την ύπαρξη.

Γι' αυτό, και πρέπει να αγωνιζόμαστε να διατηρήσουμε την ψυχή μας καθαρή, χωρίς να την μολύνουμε με το μικρόβιο της αχαριστίας (Ιάκωβος Ποθητός).

Πολλοί είναι αυτοί που έχουν πληγωθεί από την αχαριστία. Η λαϊκή και η λόγια σοφία έχει πολλές σχετικές φράσεις. Επίσης η ιστορία η θύραθεν και η χριστιανική βρίθουν από σχετικά παραδείγματα. Παραθέτουμε μόνο ελάχιστα:

Ο Κλεόβουλος τονίζει πως «ο αχάριστος άνθρωπος μοιάζει με σπασμένο πιθάρι, στο οποίο ότι καλό και αν ρίξεις θα πέσει στο κενό».

Το πρώτο βήμα της αχαριστίας είναι η αναζήτηση κινήτρων του ευεργέτη, λέει ο Pierre Claude Boiste, 1765-1824, Γάλλος λεξικογράφος.

Θρέψε λύκο το χειμώνα, να σε φάει το καλοκαίρι (Λαϊκή παροιμία).

Τον έμαθα να κολυμπά, γυρεύει να με πνίξει (Λαϊκή παροιμία).

Αντί του μάνα χολήν, αντί του ύδατος όξος (τροπάριο όρθρου Μεγ. Πέμπτης)

Δεν αποθνήσκουν οι θεοί. Η πίστις αποθνήσκει του αχαρίστου όχλου των θνητών (Κωνσταντίνος Καβάφης, 1868-1933, Έλληνας ποιητής).

Η αντιμετώπιση του αχάριστου

1. Σε γενικές γραμμές δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον αχάριστο. Δεν νιώθει ότι φέρεται αχάριστα. Κι όταν του το εξηγήσουμε θα βρει χίλιες δυο δικαιολογίες για να δικαιολογήσει τον εαυτό του και την συμπεριφορά του. Όπως λέει η λαϊκή παροιμία ''τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς''. Πάντως θα πρέπει να του δείξουμε ότι η συμπεριφορά του άφ' ενός μεν δεν είναι σωστή αφ' ετέρου δε ότι εμείς δεν δείξαμε καλοσύνη και βοήθεια προς αυτόν ελπίζοντας στην έκφραση της ευχαριστίας και της ευγνωμοσύνης του.

2.Δεν πρέπει η αχαριστία να μας κάνει να νιώσουμε αγανάκτηση και θυμό. Η αχαριστία είναι η συνήθης πρακτική των ευεργετημένων. Αν ζητάμε την ευχαριστιακή ανταπόκριση των ανθρώπων εύκολα μπορεί να παρεκκλίνουμε στην τακτική “βοηθάω για να με ευχαριστήσουν”. Ο Χριστός θεράπευσε δέκα λεπρούς και μόνο ένας επέστρεψε να τον ευχαριστήσει και να του δείξει την ευγνωμοσύνη του. Δηλαδή ένα ποσοστό της τάξεως του 10% είναι αυτοί που θα δείξουν ευγνωμοσύνη.

3. Αντιμετωπίζοντας την αχαριστία και την αγνωμοσύνη πνευματικά πρέπει να σκεφτούμε ότι δεν είναι αμέτοχος στην υπόθεση αυτή ο διάβολος, ο εχθρός κάθε καλού. Όταν οδηγεί κάποιον στην αχαριστία ή όταν βάζει εμάς να αποζητάμε την ευχαριστία στην ουσία ένα είναι το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα από τον διάβολο

Να οδηγήσει εμάς που αγαπάμε το καλό και θέλουμε να το κάνουμε διαρκώς, να πούμε: Αφού δεν άκουσα ούτε ένα ευχαριστώ και πολύ περισσότερο αφού συνάντησα την αχάριστη, αγνώμονα και εχθρική στάση του ευεργετημένου, δεν αξίζει να ξανακάνω την καλοσύνη, δεν αξίζει να ξαναβοηθήσω. Αν πέσουμε σ' αυτή την παγίδα τότε θα κερδίσει ο διάβολος. Εμείς ακολουθώντας το παράδειγμα του Χριστού θα φροντίζουμε να ζούμε την καθημερινή μας ζωή βοηθώντας και ευεργετώντας όπου μπορούμε. Ο Χριστός πέρασε τη ζωή Του “ευεργετών και ιώμενος πάντας”. Θα προσπαθήσουμε να μοιάσουμε στο Θεό ο Οποίος “τον ήλιον αυτού ανατέλλει επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους” (Ματθ. Ε' 45). Ο πιστός λαός μας το λέει τόσο απλά “κάνε το καλό και ρίξτο στο γιαλό”, ρίξτο σαν πετραδάκι στη θάλασσα ώστε να μην μπορείς να το εντοπίσεις ούτε εσύ ο ίδιος.