Μεγαλώνοντας δίδυμα παιδιά

Μοιράστηκαν τη μήτρα της μαμάς και… γεννήθηκαν δίδυμα. Μεγαλώνουν μαζί και συχνά οι άλλοι τα αποκαλούν «τα δίδυμα». Όμως, το καθένα θα ζήσει τη δική του ζωή στον κόσμο των ενηλίκων, κι όσο κι αν μοιάζουν ή αν αισθάνονται κοντά το ένα με το άλλο, δεν θα μπορούν ποτέ να ξαναβρεθούν τόσο κοντά, όσο στην ενδομήτρια ζωή τους.

Όσο, λοιπόν, κι αν είναι διπλή η χαρά και διπλή η κούραση για τους γονείς τους, δεν είναι ένας διπλός άνθρωπος, αλλά δύο ξεχωριστά άτομα που μεγαλώνουν ταυτόχρονα, ίσως μοιάζουν, αλλά δεν ταυτίζονται.

Σαν βασική αρχή, καλό είναι να θυμόμαστε πως όσο περισσότερο ενθαρρύνουμε τη διαφορετικότητα και την αυτονομία, τόσο πιο εύκολη θα είναι η μετάβαση των παιδιών στην ενήλικη ζωή, η ανάπτυξη ατομικής ταυτότητας, η απόλαυση των ατομικών επιλογών του καθενός, όπως, για παράδειγμα, σύντροφος, φίλοι, επάγγελμα.

Ας δούμε, λοιπόν, μερικές από τις πιο συχνές απορίες των γονέων, καθώς και τρόπους ενίσχυσης της αυτονομίας.

Τι γίνεται με τη σειρά γέννησης;

Στις οικογένειες χωρίς δίδυμα αναπτύσσεται μια δυναμική που βασίζεται στη θέση του καθενός στην οικογένεια. Υπάρχει το μεγαλύτερο, το μεσαίο, το μικρότερο. Στα δίδυμα, αν και συχνά το ένα θεωρείται το «μεγαλύτερο», είναι περισσότερο μια ανάγκη των γονέων, παρά η πραγματικότητα. Από τη μια, λοιπόν, οι προσδοκίες των γονέων, από την άλλη η προσωπικότητα των παιδιών, συνηγορούν στο να αναλάβει ένα τον ρόλο του «μεγαλύτερου» ή του «αρχηγού». Ανεξάρτητα από τις τάσεις των ίδιων των παιδιών, ως γονείς είναι καλό να ενθαρρύνουμε τη διαφορετικότητα, παρά την ιεραρχία.

Αν είναι διαφορετικού φύλου;

Στα δίδυμα διαφορετικού φύλου, πολλά εξαρτιόνται από τις αντιλήψεις των γονέων για τους ρόλους των δύο φύλων. Επειδή συχνά ο ανταγωνισμός ενισχύεται, καλό είναι να τα μαθαίνουμε να λύνουν εποικοδομητικά τις διαφορές τους όταν τσακώνονται, και να τα ενθαρρύνουμε να αναπτύξουν ζεστή σχέση μεταξύ τους, χωρίς να κάνουμε διακρίσεις λόγω του φύλου τους.

Έχουν διαφορές;

Πολλές! Μπορεί το ένα να είναι αριστερόχειρας και το άλλο δεξιόχειρας.  Μπορεί το ένα να είναι εξωστρεφές και κοινωνικό, και το άλλο συνεσταλμένο. Κάποιες διαφορές υπάρχουν από την αρχή της ζωής, ενώ άλλες εμφανίζονται στη διάρκειά της, εξαιτίας της αλληλεπίδρασης των γονιδίων και του περιβάλλοντος. Οι έρευνες, με τη βοήθεια υπέρηχων, δείχνουν ότι η συμπεριφορά ακόμα και των μονοζυγωτικών διδύμων δεν είναι ακριβώς ίδια ούτε μέσα στη μήτρα!

Πόσα κάνουν μαζί και πόσα χώρια;

Δεν χρειάζεται να προσπαθούμε υπερβολικά να τα ξεχωρίσουμε, σε σημείο που να ακυρώνουμε ή να απορρίπτουμε τα κοινά τους στοιχεία. Είναι όμορφο να έχουμε έναν άνθρωπο με τον οποίον μοιραζόμαστε τόσα πολλά, που μοιάζουμε και νιώθουμε ότι επικοινωνούμε. Αλλά δεν χρειάζεται να επιβάλλουμε ομοιότητες που δεν υπάρχουν, όπως να τα ντύνουμε παρόμοια ή να απαιτούμε να έχουν κοινές εξωσχολικές δραστηριότητες. Είναι δίδυμα, κι αυτό δεν αλλάζει είτε μοιάζουν εξωτερικά, είτε όχι, όπως «τα ράσα δεν κάνουν τον παπά»! Είναι ταυτόχρονα δύο ξεχωριστά παιδιά, κι ούτε αυτό αλλάζει, όσο κι αν προσπαθήσουμε να επιβάλλουμε ομοιομορφία.

Στο σχολείο…

Μπορούν να παρακολουθήσουν διαφορετικά τμήματα στην ίδια σχολική τάξη ή και διαφορετικά σχολεία. Αν, όμως, τα ίδια δεν θέλουν με τίποτα να αποχωριστούν, καλό είναι να μην επιμένουμε και να τα αφήσουμε να βρίσκονται στο ίδιο τμήμα, προσπαθώντας να ενισχύσουμε την αυτονομία με άλλους τρόπους. Εξάλλου, κάθε παιδί έχει να αντιμετωπίσει τον αποχωρισμό από τους γονείς όταν ξεκινάει για πρώτη φορά το σχολείο, οπότε καλό είναι να μην προσθέτουμε και το βάρος του αποχωρισμού από το δίδυμο αδελφάκι.

Στερεότυπα

Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε τα στερεότυπα και να μην επιτρέπουμε και στον περίγυρο να τα τροφοδοτεί. Δεν υπάρχει το «καλό» και το «κακό» δίδυμο, το «έξυπνο» και το «χαζό», το «όμορφο» και το «άσχημο». Είναι απλά δύο διαφορετικά παιδάκια. Έτσι κι αλλιώς, δεν είναι σωστό να συγκρίνουμε με τρόπο που ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό, αλλά αντίθετα να εστιάζουμε στη συμπεριφορά και στις ιδιαιτερότητες του καθενός, κρατώντας μόνο τους κοινούς κανόνες της οικογένειας.

Μερικές ιδέες για να ενθαρρύνουμε την ατομική ανάπτυξη

Τα περισσότερα δίδυμα αναπτύσσουν την ατομική τους ταυτότητα μεγαλώνοντας, ακόμα κι αν οι γονείς προσπαθούν να ενθαρρύνουν τις ομοιότητες! Αλλά καλό είναι, παρόλο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε την ανάπτυξη της προσωπικότητας ενός ανθρώπου, να την ενθαρρύνουμε προς την κατεύθυνση της αυτονομίας.

Μερικές ιδέες είναι:

•    Να διαθέτουμε κάποιον χρόνο ξεχωριστά για το κάθε παιδί.

•    Να έχει κάθε παιδί τα δικά του παιχνίδια και τον δικό του χώρο.

•    Να επισημαίνουμε και να επαινούμε τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του καθενός.

•    Οι ανταμοιβές και οι τιμωρίες για τη συμπεριφορά τους να γίνονται ατομικά.

•    Να γιορτάζουμε ξεχωριστά τα επιτεύγματα του καθενός.

•    Οι προσδοκίες και οι απαιτήσεις μας να ταιριάζουν με τα ατομικά χαρακτηριστικά του καθενός.

•    Να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη διαφορετικών ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων.

•    Να ενθαρρύνουμε την απόκτηση φίλων από το καθένα.

•    Να μην τα φωτογραφίζουμε πάντα μαζί, ώστε το καθένα να έχει και τις δικές του ατομικές αναμνήσεις.

•    Να μην αναφερόμαστε σε αυτά σαν μια μονάδα («τα δίδυμα»), αλλά με τα ονόματά τους.

Είναι άλλο η αδερφική, φιλική, ζεστή σχέση και οικειότητα, το ψυχικό δέσιμο που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δύο παιδάκια που μοιράζονται τόσα πολλά (γονίδια, ενδομήτριο περιβάλλον, οικογένεια) και άλλο μια σχέση εξάρτησης. Το πρώτο είναι πολύ θετική επιρροή στη ζωή μας, δημιουργεί συναισθήματα ασφάλειας και εμπιστοσύνης, τονώνει την αυτοπεποίθηση, ενώ το δεύτερο μπορεί να γίνει μεγάλο εμπόδιο στην προσπάθεια να βρούμε τον δρόμο μας και να έχουμε ψυχική υγεία και ευτυχία.

Πηγή: http://www.familylife.gr/el/mwro-0-2/anaptyksh/30-megalwnontas-didyma-paidia-?start=1
Της Τζίνας Χονδρού, ψυχολόγου-σύμβουλου Οικογένειας
Photo: http://www.thanasiskaiafas.com/twins-baptism-photoshoot/
αντιγραφή από εδώ