ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΚΑΙ Ο ΠΑΡΑΠΟΝΙΑΡΗΣ

Αν έχεις «καλό αυτί» για να αφουγκραστείς τα εσώψυχα των ανθρώπων σε παίρνει το παράπονο από τα παράπονά τους. Όλοι παραπονούνται.

Οι μικροί εναντίον των μεγάλων, οι μεγάλοι εναντίων των μικρών, οι γυναίκες εναντίον των ανδρών και οι άνδρες εναντίον των γυναικών. Παραπονούνται οι γονείς εναντίον των παιδιών και τα παιδιά εναντίον των γονιών.

Είναι γεμάτοι παράπονα οι ψηφοφόροι εναντίον των πολιτικών και οι πολιτικοί εναντίον των ψηφοφόρων. Οι παπάδες εναντίον των δεσποτάδων και οι δεσποτάδες εναντίον των παπάδων. Οι υφιστάμενοι εναντίον των προϊσταμένων και οι προϊστάμενοι εναντίον των υφισταμένων. Και πάει λέγοντας. Ατέλειωτη αλυσίδα!!!

Γιατί όμως; Βγαίνει κάτι με τα διαρκή παράπονα; Με την παραπονιάρικη συμπεριφορά;

Πέρα από τις προσωπικές ευθύνες τις δικές μας και των άλλων το ίδιο το «παράπονο» έχει μέσα του παθογένεια.

Το παράπονο είναι συνήθως στάση και έκφραση μικρού παιδιού και ανήμπορου ανθρώπου. «Τα παράπονα είναι όπλο του αδύναμου» λέει μια αραβική παροιμία. Εκείνου ο οποίος δεν μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του και περιμένει από τους άλλους («μαμά» ή «μπαμπά») να φροντίσουν για όλες τις ανάγκες του. «Ο δυνατός άνθρωπος συνήθως υποφέρει χωρίς να παραπονιέται, ενώ ο αδύναμος παραπονιέται χωρίς να υποφέρει» λέει επιγραμματικά ο Pierre Claude Boiste (Γάλλος λεξικογράφος 1765-1824).

Το παράπονο σε μεγαλύτερη ηλικία είναι, συνήθως, μια στάση την οποία επιλέγει κάποιος για να βάλει σε «περιορισμένη δραστηριότητα» τον εαυτό του και να ρίξει την ευθύνη με άμεσο ή έμμεσο τρόμο στους άλλους.

Είναι μια στάση στην οποία ξεχειλίζει η ματαιωμένη προσδοκία γι’  αυτά τα οποία περίμενε από τους άλλους και δεν τα πήρε. Είναι η συγκαλυμμένη (ή όχι) έκφραση οργής και πόνου για την «αδιαφορία» τους. Η ενοχοποίηση όσων δεν του συμπαραστάθηκαν όπως περίμενε ο παραπονιάρης και μια έκφραση «εκδίκησης» για όσους τον «εγκατέλειψαν». Ο Νίτσε λέει «κάθε παράπονο εμπεριέχει εκδίκηση».

Από τις βολές του «παραπονιάρη» δεν ξεφεύγει ούτε ο μεγαλοδύναμος Κύριος και Θεός. Ο Ύψιστος θα έπρεπε να έχει φτιάξει ανθόσπαρτο το βίο του «παραπονιάρη» και να έχει στρώσει το δρόμο του με λεφτά.

Κι όταν ο οποιοσδήποτε «άλλος» κάνει κάποιες κινήσεις για να απαλύνει τον πόνο και το παράπονο του «παραπονιάρη» δεν θα πετύχει τελικά πολλά πράγματα. Κι αν ευχαριστηθεί για λίγο ο παραπονούμενος πολύ σύντομα ξεχνάει την οποιαδήποτε ευεργεσία που δέχτηκε και ζητάει πιεστικά νέες «βοήθειες και συνδρομές» στα προβλήματά του.

Τελικά ο «παραπονιάρη» το μόνο που καταφέρνει με τα παράπονά του είναι να χάνει καθημερινά τους συμπαραστάτες του, όσους του έδωσαν ένα οποιοδήποτε χέρι βοηθείας. Ο Stephen Hawking (σύγχρονος Βρετανός φυσικός) λέει επιγραμματικά «οι άνθρωποι δεν θα βρίσκουν χρόνο για σένα αν είσαι συνεχώς θυμωμένος και παραπονιάρης».

Ο μίζερος χαρακτήρας του παραπονιάρη ανθρώπου τον καθηλώνει στην απροσπάθεια και στην απραξία. Η ζωή του δεν θα αλλάξει ποτέ, αν δεν κάνει κάτι ουσιαστικό από μόνος του για την κατάστασή του.

Αν με πετάξουν στη θάλασσα δεν θα γλυτώσω ποτέ, αν παραπονούμε γι’  αυτό που οι άλλοι μου έκαναν (με πέταξαν στη θάλασσα) ή γι’  αυτό που άλλοι δεν μου έκαναν (δεν ήρθαν να με σώσουν). Πρέπει να κάνω κάτι μόνος μου. Να κολυμπήσω. Να κουνήσω τα χέρια μου. «Αη Νικόλα βόηθα με» λέει η παροιμία. «Κούνα κι εσύ τα χέρια σου», απαντά ο άγιος.

Ο παραπονιάρης πρέπει να αλλάξει στάση ζωής. Οι άνθρωποι ελευθερώνονται από τα προβλήματά τους όχι όταν παραπονούνται και κατηγορούν τη μοίρα τους, αλλά όταν κατορθώσουν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο τα βλέπουν. (π. Βασίλειος Θερμός). Πρέπει να αφήσουν την παραπονιάρικη συμπεριφορά και να δουν γύρω τους ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν (και βοηθούν), αλλά δεν είναι πρόθυμοι (πάντα) να πιάνονται κορόιδα και να κάνουν το «θέλημα» μερικών παραπονιάρικων παιδιών έστω και μεγάλων (με άσπρα μαλλιά) στην ηλικία.