Άνοια: Ένα μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα

Η άνοια είναι μια σοβαρή νοητική διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από έκπτωση σε μια ή σε περισσότερες από τις νοητικές λειτουργίες και έχει ως αποτέλεσμα τη λειτουργική διαταραχή στην καθημερινή ζωή.

Είναι συνήθως προοδευτική και μη αναστρέψιμη, καθώς ποσοστό μικρότερο από το 10% των περιπτώσεων άνοιας οφείλονται σε αιτίες που μπορούν να αναστραφούν με θεραπεία.

Η άνοια μπορεί να είναι το αποτέλεσμα διαφόρων αιτίων -συχνά σε συνδυασμό-, από τις οποίες η νόσος Alzheimer είναι η πιο συχνή.

Μορφές άνοιας

Μερικές από τις πιο συνηθισμένες μορφές άνοιας είναι οι:

• Νόσος Αλτσχάιμερ
• Αγγειακή άνοια
• Μετωποκροταφική άνοια
• Σημασιολογική άνοια
• Άνοια με σωμάτια Λέβι

Ποιους αφορά η άνοια

Η συχνότητα της άνοιας έχει άμεση σχέση με την ηλικία. Σε ηλικίες κάτω των 65 ετών (άνοια πρώιμης έναρξης), οι πιθανότητες να εμφανίσει κανείς άνοια είναι μόλις 1-2%, ενώ σε ηλικίες 85-90, ο ένας στους τρεις ηλικιωμένους (το 32%) εμφανίζει άνοια. Να σημειωθεί επίσης ότι η διαταραχή τείνει να προτιμά τις γυναίκες.

Παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση άνοιας

• Χτυπήματα στο κεφάλι
• Υψηλή χοληστερίνη
• Υπέρταση
• Παχυσαρκία
• Διαβήτης
• Κάπνισμα
• Σύνδρομο Down
• Κληρονομικότητα

Παράγοντες που δρουν αποτρεπτικά στην εμφάνιση της διαταραχής

• Μορφωτικό επίπεδο
• Άσκηση
• Μεσογειακή διατροφή

Η άνοια δεν είναι μια απλή ασθένεια, αλλά ένα γενικό σύνδρομο, ένα σύνολο δηλαδή συμπτωμάτων και σημείων. Γνωστικές περιοχές που επηρεάζονται είναι η μνήμη, η προσοχή, η γλώσσα και η επίλυση προβλημάτων. Για να μπορέσει να γίνει διάγνωση τα συμπτώματα θα πρέπει να επιμένουν για τουλάχιστον έξι μήνες.

Βασικά συμπτώματα άνοιας

•  Διαταραχή μνήμης
• Διαταραχή στο λόγο, στη γραφή και την ανάγνωση
• Διαταραχή στον προγραμματισμό, την προσοχή και την κρίση
• Διαταραχή στην οπτικοχωρική ικανότητα: Δυσκολία αναγνώρισης αντικειμένων και σε τι αυτά χρησιμεύουν, του χώρου, δυσκολία στον χειρισμό των αντικειμένων ή στο ντύσιμο
• Διαταραχή προσωπικότητας και συμπεριφοράς

Σε μεταγενέστερα στάδια

•  Απώλεια προσανατολισμού στον χώρο και στον χρόνο
• Αδυναμία αναγνώρισης προσφιλών προσώπων και συχνά του ίδιου τους του εαυτού

Οι άνοιες αποτελούν μία από τις πρώτες 10 αιτίες που προκαλούν ανικανότητα στις αναπτυγμένες χώρες. Η άνοια προσβάλλει τουλάχιστον 150.000-200.000 άτομα στην Ελλάδα, 10 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη, ενώ υπολογίζεται ότι μέχρι το 2025 περίπου 6.7 εκατομμύρια άτομα στις ΗΠΑ θα έχουν νόσο Alzheimer.

Η νοητική αυτή διαταραχή σχετίζεται με σημαντική σωματική, κοινωνική και ψυχιατρική αναπηρία των ασθενών και σημαντικό φορτίο και πίεση των μελών της οικογένειας που παρέχουν φροντίδα. Επιπλέον, η ΝΑ (Νόσος Alzheimer) και οι άλλες άνοιες καταλαμβάνουν την δεύτερη θέση στο σύνολο των εγκεφαλικών νόσων σε ό,τι αφορά την απώλεια λειτουργικών ετών ζωής εξαιτίας της αναπηρίας και είναι η 6η αιτία θανάτου στις ΗΠΑ.

Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικά στοιχεία για τα πλεονεκτήματα της πρώιμης διαγνωστικής εκτίμησης, θεραπείας και κοινωνικής υποστήριξης, το ποσοστό διάγνωσης και θεραπείας ασθενών με άνοια παρουσιάζει σημαντική διακύμανση στην Ευρώπη.

Αξίζει δε να αναφερθεί ότι στη Γηραιά Ήπειρο το συνολικό κόστος υγειονομικής φροντίδας σχετικής με την άνοια είναι τουλάχιστον 170 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο, χωρίς να περιλαμβάνονται σε αυτό τα «έμμεσα κόστη», την ώρα που το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων ξοδεύεται για την φροντίδα σε ιδρύματα.

Της Δήμητρας Μπιλάλη
Πληροφορίες: iatropedia.gr, Wikipedia.org
Πηγή φώτο: pinterest.com
αντιγραφή από εδώ