Πολύς λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για την Κυριακή. Είναι ημέρα αργίας; Πότε καθιερώθηκε και γιατί; Υπάρχει δυνατότητα να γίνονται εξαιρέσεις; Αν ανατρέξωμε στους βυζαντινούς χρόνους, θα διαπιστώσουμε ότι η αργία της Κυριακής ίσχυε από πολύ παλιά.
Ήδη ο Μέγας Κωνσταντίνος, με νόμο του 321 μ.Χ., πρόσθεσε στις αργίες και την Κυριακή, την οποία αποκαλεί ιερή ημέρα του Ηλίου. Σύμφωνα με αυτή τη διάταξη, που αργότερα περιλήφθηκε και στον Κώδικα του Ιουστινιανού, όλοι οι δικαστές και οι κάτοικοι των πόλων και όλοι οι τεχνίτες αργούν την ιερή ημέρα του Ηλίου.
Μόνον οι γεωργοί μπορούν να κάνουν αγροτικές εργασίες, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Δηλαδή, η παραβίαση της αργίας με την επιχείρηση γεωργικών εργασιών δεν αποτελούσε ασέβεια, γιατί αποσκοπούσε στην εκμετάλλευση μιας ευκαιρίας που η Θεία Πρόνοια είχε παραχωρήσει στους ανθρώπους και, σε τελική ανάλυση, συνιστούσε συμμόρφωση με το θείο θέλημα.
Τι είναι η ημέρα του Ηλίου; Την εποχή εκείνη ο Ήλιος αποτελούσε κύρια θεότητα του ρωμαϊκού πανθέου. Παράλληλα, οι χριστιανοί προσπαθούσαν να ταυτισθεί η ημέρα στο πεδίο των εορτασμών με τον Ιησού Χριστό.
Η διάταξη αυτή, λόγω της γενικότερης σημασίας της, περιλήφθηκε σε πολλά μεταγενέστερα κείμενα, σε συνοπτική διατύπωση. Στα τέλη του 6ου αιώνα, σε μια νομοθετική συλλογή, η διάταξη αυτή έχει μια σημαντική διαφορά: η ημέρα του Ηλίου αντικαταστάθηκε από την Κυριακή.
Στις απαγορεύσεις εργασίας την Κυριακή περιλαμβάνεται και η επιχείρηση οποιασδήποτε δικαιοπραξίας ή η επίλυση διαφορών. Η παράβαση διώκεται ως ιεροσυλία.
Νόμος των αρχών του 5ου αιώνα αναφέρει την Κυριακή ως πρώτη ημέρα της εβδομάδας. Ένα άλλο νομικό κείμενο του τέλους του 6ου αιώνα («Αι ροπαί»), το οποίο περιλαμβάνει διατάξεις που είχαν σχέση με τη μέτρηση του χρόνου, αναφέρει στις αργίες ως πρώτη την «ημέρα της αγίας Κυριακής».
Η καθιέρωση της αργίας της Κυριακής από την πολιτειακή νομοθεσία είχε αντιστοιχία και στον εκκλησιαστικό χώρο (Διαταγαί των Αποστόλων, Σύνοδος Καρχηδόνας το 401 μ.Χ., Κώδικας Κανόνων της Αφρικανικής Εκκλησίας).
Το 469 μ.Χ. οι αυτοκράτορες Λέων Α’ και Ανθέμιος εξέδωσαν ειδικό νόμο, αφιερωμένο στον σεβασμό της αργίας της Κυριακής, ο οποίος έγινε ευρύτερα γνωστός. Με την καθιέρωση της Κυριακής ως ημέρας αργίας, οι αυτοκράτορες τίμησαν ιδιαίτερα την ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου, δηλαδή την Κυριακή. Όλοι όφειλαν την ημέρα αυτή να συγκεντρώνωνται με ταπείνωση στην Εκκλησία του Χριστού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου