Μη γίνου άπιστος, αλλά πιστός

Γιατί κάνει αυτή την προτροπή ο Χριστός στον απόστολο Θωμά;

Καταρχήν ο Θωμάς δεν είναι άπιστος. Φαίνεται ότι πάει να γλιστρήσει στην απιστία. Γιατί γίνεται αυτό το ολίσθημα; Διότι πάει να στηριχτεί στη λογική των ματιών και των χεριών για να αποδείξει ένα θέμα το οποίο ανήκει στην πίστη.

Θα πει κανείς, δηλαδή ο χριστιανισμός μας απαγορεύει να χρησιμοποιήσουμε τη λογική μας στα θέματα της πίστης;

Όχι βέβαια, δεν το απαγορεύει ο χριστιανισμός. Απλά η πίστη δεν είναι πρωτίστως θέμα της λογικής, αλλά της καρδιάς. Και επιπλέον η λογική και οι αισθήσεις δεν παρέχουν ασφαλείς αποδείξεις, ούτε καν για τα αισθητά θέματα, πολλώ μάλλον για τα θέματα που αφορούν το Θεό και την πίστη. Και αυτό το λέει τόσο ωραία ο φιλόσοφος Ηράκλειτος, με την φράση: «κακοί μάρτυρες ανθρώποισιν οφθαλμοί και ώτα» (μετάφραση: είναι κακοί μάρτυρες στους ανθρώπους τα μάτια και τα αυτιά).

Αλλά και ο σοφός λαός μας, λέει σε μια παροιμία: «από όσα βλέπεις να πιστεύεις τα μισά, και από όσα ακούς να μην πιστεύεις τίποτα».

Τι σημαίνουν λοιπόν όλα αυτά; Θα διαγράψουμε τη λογική και τις αισθήσεις; Όχι βέβαια! Αλλά δεν θα δεχτούμε την απολυτοποίηση τους . Υπάρχουν κι άλλες πραγματικότητες οι οποίες δεν αποδεικνύονται μέσω της λογικής και των αισθήσεων, όπως η ύπαρξη του Θεού, ο κόσμος των αγγέλων και των δαιμόνων, η αγάπη και η καλοσύνη στον φίλο και στον εχθρό κ.ά.. Γι' αυτό λοιπόν ο Χριστός απευθύνεται στο Θωμά και του λέει με άλλα λόγια: «Πρόσεχε Θωμά! Ο δρόμος που ακολουθείς είναι γλιστερός, μπορεί να σε οδηγήσει στην απιστία. Εξ άλλου, δεν σε απασχολεί η σκέψη ότι όλοι οι συμμαθητές σου πίστεψαν, σε όσα είδες και εσύ μέχρι τώρα;

Η παράδοση της Εκκλησίας μας, χωρίς να αναφέρει κάτι σαφές το ευαγγέλιο, μας λέει ότι ο Θωμάς ψηλάφισε και πίστεψε. Σ' εμάς όμως αυτό δεν έκανε κακό, δεν μας δημιούργησε κάποιο πρόβλημα. Για το Θωμά, όμως, ήταν ένας επικίνδυνος δρόμος. Εμείς πεισθήκαμε από τις μαρτυρίες όλων των μαθητών και από την μαρτυρία του Θωμά για την ανάσταση του Χριστού. Δεν είδαμε, και, θα μπορούσαμε να πούμε ότι, είμαστε σε πλεονεκτικότερη θέση από τον Θωμά, ο οποίος είδε και έλεγξε με τα χέρια του και μετά μάτια του.

Εμείς πιστεύουμε και δυναμώνουμε την πίστη μας στο Χριστό με τις μαρτυρίες όλων των αποστόλων, αλλά και του Θωμά. Η (φαινομενική) απιστία του Θωμά στηρίζει και δυναμώνει την πίστη ακόμα και εκείνων που ζητάνε «χειροπιαστές αποδείξεις», γι αυτό η Εκκλησία μας ψάλλει σε ένα τροπάριο «Ώ καλή απιστία του Θωμά, των πιστών τας καρδίας εις προσκύνησιν ήξε», δηλαδή «ώ πόσο καλή είναι η απιστία του Θωμά, αυτή (η απιστία) οδήγησε στην πίστη τις καρδιές των πιστών».

Εμείς πιστεύουμε χωρίς να δούμε και λέμε για το Χριστό αυτό το οποίο αναφώνησε και ο Θωμάς «ο Κύριος μου και ο Θεός μου».