Μπορεί ο χριστιανός να αγαπάει πολύ τον εαυτό του;

Πόσο επιτρέπεται να αγαπάει τον εαυτό του ένας χριστιανός; Είναι κακό να αγαπάει κανείς τον εαυτό του; είναι κακό να τον φροντίζει; Ο χριστιανός είναι ατομιστής, όταν αγαπάει τον εαυτό του; Είναι εγωιστής; Υπάρχει όριο σε αυτή την αγάπη προς τον εαυτό μας; Υπάρχει κόκκινη γραμμή, την οποία δεν πρέπει να ξεπεράσουμε;

Τι λέει για το θέμα αυτό ο Χριστός;

Το ευαγγέλιο αποσαφηνίζει το θέμα αυτό με έναν πρωτότυπο τρόπο.

Καταρχήν για το θέμα της αγάπης λέει: «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εν όλη τη καρδία σου και εν όλη τη ψυχή σου και εν όλη τη διανοία σου·  αύτη εστί πρώτη και μεγάλη εντολή· δευτέρα δε ομοία αυτή· αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Δηλαδή: Να αγαπάς τον Κύριο το Θεό σου με όλη την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου και με όλη την διάνοιά σου. Αυτή είναι η πρώτη και μεγάλη εντολή. Δεύτερη δε εντολή όμοια με αυτή· να αγαπάς τον πλησίον σου σαν τον εαυτόν σου (Ματθ. 22, 37 – 39).

Επομένως το πρώτο πράγμα που έχει να κάνει ο χριστιανός είναι το να αγαπήσει με όλο το είναι του, με όλες τις δυνάμεις του το Θεό.

Κάθε άλλη αγάπη στη συνέχεια κρίνεται με κριτήριο την αγάπη προς το Θεό, και εννοώ το εξής:

Δεν μπορούμε να αγαπάμε τον εαυτό μας ή τον πλησίον μας ή τον ξένο ή κάποιο πράγμα ή ζώο κλπ χωρίς αυτή η αγάπη να νοηματοδοτείται από την αγάπη προς το Θεό. Η αγάπη σε οτιδήποτε άλλο, χωρίς αγάπη προς το Θεό ή πάνω από το Θεό,  ουσιαστικά είναι ειδωλολατρεία. Αν η αγάπη προς το Θεό δεν είναι πάνω από όλες τις αγάπες του κόσμου, αν δεν διαποτίζει όλο το είναι του ανθρώπου, τότε ο άνθρωπος δεν αξιολογεί σωστά, δεν καταλαβαίνει τι είναι το πρωτεύον και τι είναι το δευτερεύον.

Αυτή ήταν η πρώτη διασάφηση που έπρεπε να κάνουμε.

Ερχόμαστε τώρα στην αγάπη προς τον εαυτό μας.

Μπορούμε να αγαπάμε όσο θέλουμε τον εαυτό μας, όμως, με βάση όσα αναφέραμε νωρίτερα, πάνω από αυτή την αγάπη για τον εαυτό μας θα βάζουμε την αγάπη για το Θεό. Αυτή ήταν η δεύτερη διασάφηση.

Και ερχόμαστε στην τρίτη διασάφηση. Είναι αναγκαίο να οριοθετήσουμε, κατά κάποιο τρόπο, τη σχέση της αγάπης προς τον εαυτό μας με την αγάπη προς τον πλησίον.

Ο Χριστός, στο αγιογραφικό εδάφιο το οποίο αναφέραμε, τονίζει ξεκάθαρα ότι η εντολή της αγάπης προς τον πλησίον είναι ίδιας σπουδαιότητας με την εντολή της αγάπης προς το Θεό. Για την αγάπη προς τον πλησίον λέει:  Δεύτερη δε εντολή όμοια με αυτή· να αγαπάς τον πλησίον σου σαν τον εαυτόν σου. Τις βάζει δηλαδή και τις δυο στο ίδιο ύψος. Δεν της ξεχωρίζει.

Όμως σε σχέση με τον τίτλο του άρθρου μας κάνει μια διευκρίνιση. Τον πλησίον θα τον αγαπάμε όπως τον εαυτό μας. Όχι λιγότερο!

Αγάπα τον εαυτό σου όσο θέλεις. Τόσο όμως, όσο αγαπάς τον εαυτό σου, θα αγαπήσεις και τον πλησίον. Θέλεις να αγαπήσεις τον εαυτό σου λίγο παραπάνω; Μπορείς να το κάνεις, αλλά θα αγαπήσεις λίγο παραπάνω και τον πλησίον σου. Θέλεις να αγαπήσεις τον εαυτό σου πολύ παραπάνω; Είσαι ελεύθερος να το κάνεις, δεν σε δεσμεύει ο Θεός. Απαιτεί όμως, το ίδιο (πολύ) παραπάνω να αγαπήσεις και τον πλησίον. Και αν η αγάπη για τον εαυτό σου φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη στα ίδια ύψη πρέπει να φτάσει και η αγάπη σου για τον πλησίον. Αν αυτό δεν το κάνεις, τότε δεν είσαι σωστός χριστιανός. Δεν αγαπάς τον πλησίον σου, όπως θέλει ο Θεός. Τότε δεν σου είναι φίλος= αγαπητός ο συνάνθρωπος. Τότε φίλος= αγαπητός είναι ο εαυτός σου. Τότε όμως χαρακτηρίζεσαι φίλαυτος.

Αν θέλεις να αποφύγεις αυτό το χαρακτηρισμό, προσπάθησε να αγαπάς τον πλησίον σου όπως αγαπάς και τον εαυτό σου. Δεν είναι δικά μου λόγια· είναι λόγια τα οποία είπε ο ίδιος ο Χριστός στο Ευαγγέλιο (Ματθ. 22, 37 – 39).