Οι ψυχικές ασθένειες στη σύγχρονη κοινωνία

Η 10η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί από το 1994 ως Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, όταν η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέλαβαν τη σχετική πρωτοβουλία. Για τους περισσότερους από εμάς, οι ψυχικές παθήσεις φαντάζουν σαν κάτι ξένο και μακρινό.

Κανείς μας δεν πιστεύει ότι μπορεί να τύχει σε αυτόν ή την οικογένειά του. Είναι όμως έτσι στην πραγματικότητα; Δυστυχώς στις μέρες μας, οι ψυχικές νόσοι  αναδεικνύονται σε μια παγκόσμια «επιδημία», με τα κρούσματα να αυξάνονται συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι  η οικονομική κρίση έχει κάνει ιδιαίτερα αισθητές τις συνέπειές της και στην ψυχική υγεία των ανθρώπων, με τους ειδικούς να επισημαίνουν την επικίνδυνη αύξηση των ασθενών στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας.

Σε προηγούμενο άρθρο μας είχαμε αναφερθεί στις επιπτώσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής στην ψυχική υγεία του ατόμου, και ειδικότερα στην εμφάνιση της κατάθλιψης. Ας δούμε τώρα, πως η καθημερινή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε άλλες επικίνδυνες καταστάσεις και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε.

Κρίσεις πανικού- αυξάνονται διαρκώς

Η διαταραχή πανικού ή κρίσεις πανικού είναι από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις κατά την οποία ο ασθενής παρουσιάζει αιφνίδια και απρόσμενα επεισόδια έντονου φόβου και άγχους. Τα επεισόδια κρίσεων πανικού έχουν διάρκεια από μερικά λεπτά έως μερικές ώρες, ενώ εκδηλώνονται χωρίς καμία προειδοποίηση και η αιτία έναρξής τους μπορεί να μην είναι γνωστή.

Υπολογίζεται, ότι μέχρι 4% του πληθυσμού υποφέρει από σοβαρές και συχνές κρίσεις πανικού  με τις γυναίκες να πάσχουν από 2 έως 3 φορές περισσότερο από τους άνδρες. Συνήθως τα συμπτώματα είναι έντονα και επίπονα για τον ασθενή με πολλές ψυχικές και σωματικές επιπτώσεις. Η αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού γίνεται πάντα με την κατάλληλη καθοδήγηση του ειδικού, ο οποίος μπορεί να αποκλείσει οποιαδήποτε άλλη πάθηση και να επιτρέψει στους ασθενείς να αντιμετωπίσουν και να ελέγξουν με επιτυχία τις κρίσεις.

Σχιζοφρένεια

Η σχιζοφρένεια είναι μία πολύ σοβαρή και χρόνια ασθένεια του εγκεφάλου. Προκαλεί αλλαγές στη σκέψη, στην ομιλία, στην αντίληψη και στη συμπεριφορά του ασθενούς.

Η συχνότητα της ασθένειας σε άνδρες και γυναίκες είναι η ίδια, ενώ συνήθως τα πρώτα προβλήματα εμφανίζονται στην εφηβική ηλικία και σε νέους ενήλικες. Από την  ασθένεια πάσχει περίπου 1% του πληθυσμού παγκοσμίως. Οι αιτίες που προκαλούν τη σχιζοφρένεια είναι άγνωστες, όμως οι έρευνες που γίνονται στον τομέα αυτό έχουν εντατικοποιηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες, οι εγκέφαλοι ασθενών που πάσχουν από σχιζοφρένεια είναι διαφορετικοί απ' αυτούς που δεν πάσχουν από την ασθένεια αυτή.

Μέχρι σήμερα οι πιθανοί παράγοντες που έχουν εμπλακεί στην αιτιολογία της σχιζοφρένειας περιλαμβάνουν τη γενετική προδιάθεση και τις λοιμώξεις όπως για παράδειγμα τις ιογενείς λοιμώξεις κατά την εγκυμοσύνη.  Επίσης μελετάται η πιθανότητα η ασθένεια να οφείλεται σε προβλήματα του ανοσολογικού συστήματος του οργανισμού, δηλαδή του συστήματος που είναι υπεύθυνο για την άμυνα του οργανισμού.

Ακόμη και σήμερα, η λέξη «σχιζοφρένεια» μας προκαλεί φόβο και ίσως αποστροφή. Αυτό από μόνο του δηλώνει τη στάση της κοινωνίας απέναντι στους ασθενείς, οι οποίοι πέρα από άμεση ψυχολογική υποστήριξη, χρειάζονται τη συμπαράσταση των οικείων τους προσώπων, αλλά και ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου. Δυστυχώς, η θεραπεία είναι δύσκολη. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, δεν μπορεί να υπάρξει πλήρης ίαση της ασθένειας. Παρόλα αυτά, η εκπαίδευση των μελών της οικογένειας έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να μειώνει τον αριθμό των υποτροπών που παρουσιάζει ένας ασθενής με σχιζοφρένεια και επίσης βελτιώνει την πρόγνωσή του.

Το άγχος βλάπτει την ψυχική μας υγεία

Η σημερινή κοινωνία του δυτικού κόσμου υποφέρει από υψηλά ποσοστά καθημερινού άγχους και πίεσης, τα οποία οδηγούν, μεταξύ άλλων, σε έξαρση των ψυχικών ασθενειών. Εκτός της σχιζοφρένειας που έχει γενετική προδιάθεση και μπορεί να χαρακτηριστεί με επιφύλαξη κληρονομική, οι περισσότερες από τις άλλες ψυχικές παθήσεις είναι επίκτητες και προκαλούνται από έντονα αρνητικά συναισθήματα, όπως πίεση, θλίψη, απώλεια, απόγνωση.

Η κατάθλιψη, είναι ίσως η μοναδική ασθένεια που εμφανίζεται παγκοσμίως σε πολύ μεγάλα ποσοστά, οδηγώντας πολλές φορές και στο θάνατο. Αυτό συμβαίνει όταν ο ασθενής αρνείται να ζητήσει βοήθεια από κάποιον ειδικό θεραπευτή ή έστω από τα οικεία του πρόσωπα, και βυθίζεται όλο και περισσότερο στη θλίψη, οδηγούμενος πολλές φορές ακόμα και στην αυτοχειρία. Αν όμως η κατάσταση αντιμετωπιστεί έγκαιρα, τότε ο ασθενής επιστρέφει σταδιακά στην καθημερινότητα του υγιής και δυνατός.

Στις μέρες μας, οι παράγοντες που προκαλούν άγχος και θλίψη είναι πολλαπλοί και δυστυχώς, κάποιες φορές μπορεί να οδηγήσουν σε ψυχικές διαταραχές. Η ανεργία, η απόλυση, η οικονομική καταστροφή, η απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου, ένα διαζύγιο, μία ερωτική απογοήτευση και πολλά άλλα, βλάπτουν σοβαρά την ψυχική μας υγεία. Όλη αυτή η κατάσταση, σε συνδυασμό με τη λανθασμένη διατροφή, τη λήψη ουσιών, την απουσία άσκησης και την απώλεια ενδιαφέροντος για την καθημερινή ζωή, δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο ψυχοσωματικών διαταραχών, που χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση από ειδικό.

Ορισμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει ποσοστό του πληθυσμού λόγω των παραγόντων που αναφέρθηκαν παραπάνω είναι:

• Φοβίες (πχ αγοραφοβία)
• Υπνοβασία
• Εθισμός σε διάφορες συνήθειες, όπως αγορές ή σεξ
• Νευρική ανορεξία/ νευρική βουλιμία
• Αϋπνία και εφιάλτες/ νυχτερινοί τρόμοι
• Διπολική διαταραχή

Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως σε τέτοιες περιπτώσεις, πρέπει αμέσως να ζητήσουμε τη συμβουλή ειδικών ψυχοθεραπευτών, οι οποίοι θα μπορούν να εντοπίσουν τη ρίζα του προβλήματος και να μας προτείνουν την ανάλογη θεραπεία.

ΠΗΓΗ