Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ

     Α.  Η σημερινή Κυριακή ονομάζεται Κυριακή του ασώτου. Δεν περιγράφει όμως την άσωτη ζωή του, αλλά:

·                Τις συνέπειες της απομακρύνσεώς του.

·                Την επιστροφή του στο πατρικό σπίτι.

·                Τη μεγάλη αγάπη του πατέρα.

     Β. Έξω από το πατρικό σπίτι ήταν νεκρός. Ξανάζησε μόνο όταν επέστρεψε. Είναι χαρακτηριστική η φράση του Ευαγγελίου: «…νεκρός ην και ανέζησεν».

     Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης λέει σχετικά: «Ου γαρ αληθώς ζη ο την αληθή μη έχων ζωήν... των αμαρτωλών η ζωή ουκ αληθώς έστιν ό λέγεται, αλλ’ ονομάζεται μόνον».

     Όπως, όταν φύγει η ψυχή από το σώμα, αυτό αναδίδει τη δυσωδία της σαπίλας του θανάτου, έτσι και η ψυχή, όταν φύγει από αυτήν η χάρη του Αγίου Πνεύματος, τότε νεκρώνεται πνευματικά. Έχει τη δυσωδία της αμαρτίας. Απ’ όπου και να την πιάσεις, βρωμάει.

     Επιστρέφοντας όμως στο Θεό, ο άνθρωπος ζει πραγματικά κι αληθινά. Αναδίδει το άρωμα την εν Χριστώ ζωής. Αλλάζει! Είναι η αλλοίωση της δεξιάς του Υψίστου.

     Γ.  Κάθε άνθρωπος μακριά από το Θεό είναι άσωτος, δηλαδή χωρίς σωτηρία. Ο Αδάμ και οι μετά από αυτόν ήταν άσωτοι. Έχασαν την πατρική τους περιουσία. Την κοινωνία τους με το Θεό. Τα γεγονότα της επιστροφής του ασώτου είναι, ουσιαστικά, μια περιγραφή των όσων γίνονται μέσα στην Εκκλησία.

     Ήρθε ο Χριστός κι έφερε τη σωτηρία. Ο Πατέρας ανοίγει την αγκαλιά Του και μας δίνει τον ασπασμό της ειρήνης. Και τότε εμείς ειρηνεύουμε με το Θεό. Μας εισάγει ύστερα στο πατρικό σπίτι, δηλαδή στην Εκκλησία. Μας κάνει και πάλι υιούς. Αυτό σημαίνει ότι θα είμαστε και κληρονόμοι, θα κληρονομήσουμε τη βασιλεία Του. Μας ξεντύνει από τα κουρέλια της αμαρτίας και μας ξαναντύνει με την πρώτη στολή (του Αγίου Πνεύματος) με το Βάπτισμα. Και το αποκορύφωμα της αγάπης Του: Θυσιάζει το μόσχο το σιτευτό, δηλαδή τον Υιό Του, για χάρη μας.

     Έτσι, νιώθουμε ότι ήμασταν  αμαρτωλοί και άσωτοι, αλλά σωθήκαμε.

Γενικά, πρέπει να πούμε ότι δε θα καταδικαστούμε επειδή αμαρτήσαμε, αλλά επειδή δε δεχτήκαμε όλη αυτή την αγάπη του Θεού, η οποία πάντοτε μας καλεί σε μετάνοια.

     Η Εκκλησία δεν είναι ένα άθροισμα ενάρετων ανθρώπων, αλλά ένα σύνολο αμαρτωλών, οι οποίοι όμως ζητούν το έλεος του Θεού.

     Δ.  Και τώρα κάτι πρακτικό από τη διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά:

     Ο άγιος μας ομιλεί για τον άσωτο νου. Όταν ο νους φεύγει από την καρδιά μας, από τη διαρκή σκέψη του Θεού και στρέφεται στα αμαρτωλά, «όταν σκορπίζεται σε επιθυμία τροφών όχι αναγκαίων, σε επιθυμία σωμάτων όχι σεμνών, σε επιθυμία χρημάτων όχι ευχρήστων, σε επιθυμία κενής δόξης», είναι άσωτος. Φεύγοντας από την καρδιά, από το Θεό, σκορπά ό,τι του χάρισε ο Θεός και γίνεται κτηνώδης ή δαιμονιώδης («Νους αποστάς του Θεού κτηνώδης ή δαιμονιώδης γίγνεται»). Δηλαδή, νεκρώνεται πνευματικά, ενώ όταν επιστρέφει, τότε (ξανα)ζεί πραγματικά.

     Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας ακολουθώντας τις προτροπές του Ευαγγελίου συνιστούν την αδιάλειπτη προσευχή, για να επιστρέψει ο άσωτος νους.

     «Γύρνα, παιδί μου, να ζεσταθείς», λέει η μάνα στο παιδί της, όταν βγαίνει στο κρύο. Έτσι πρέπει να κάνει κι ο νους μας, να εισέρχεται «ένδον», για να φωτίζεται και να θερμαίνεται από το Θεό.

(Κεντρικές ιδέες παρμένες από το βιβλίο ΟΣΜΗ ΓΝΩΣΕΩΣ του αρχιμ. Ιεροθέου Βλάχου).