Πως βάζουμε όρια στα παιδιά

Τα παιδιά που δεν τους έχουν βάλει όρια νιώθουν ούτε λίγο ούτε πολύ μοναξιά και εγκατάλειψη από τους γονείς τους. Χρειάζονται τα όρια για πολλούς λόγους που τους εξηγήσαμε σε άλλο άρθρο.

Τα όρια για τα παιδιά (γιατί όχι και για κάθε άνθρωπο) περικλείουν ένα συγκεκριμένο χώρο, διαχωρίζουν, ορίζουν το «ως εδώ και μη παρέκει».

Είναι σημαντικό τα παιδιά να μάθουν ότι πρέπει να σέβονται τους κανόνες σε κάθε περίσταση. Αν στο σπίτι δεν υπάρχουν σαφή όρια και κανόνες που τους τηρούν μικροί και μεγάλοι, τα παιδιά με πολλή δυσκολία θα δεχτούν την ύπαρξη κανόνων όταν θα πάνε στο σχολείο και γενικότερα όταν θα βγουν στην κοινωνία.
 Για να θέσουμε όρια χρειάζονται κάποιες προϋποθέσεις. Χωρίς να εξαντλούμε το θέμα αναφέρουμε τα εξής:

1. Είναι απόλυτα απαραίτητο να καταλάβουν τα παιδιά ότι ο γονιός αποφασίζει για το πότε τα παιδιά θα κάνουν ή δεν θα κάνουν κάτι. Η θέσπιση ορίων είναι υπόθεση του γονιού και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ωριμότητα των παιδιών, οι συνήθειες της οικογένειας, οι αρχές της κ.ο.κ.
2. Σαφώς όμως η θέση του γονιού δεν είναι μια θέση δικτάτορα που νομοθετεί με την εξουσία που του δίνει η θέση του. Η θέσπιση ορίων με τέτοιο υπόβαθρο πολλαπλασιάζει τα προβλήματα αντί να τα μειώνει.
3. Στα μεγαλύτερα παιδιά πολλές φορές εξηγούμε το λόγο για τον οποίο θέτουμε όρια. Απαντάμε σε ερωτήσεις που θα μας θέσουν, αν και θα πρέπει να συνηθίσουν τα παιδιά να εμπιστεύονται τον γονέα και τις επιλογές του.
4. Πρέπει όμως ο γονιός να γνωρίζει ότι όταν τα όρια είναι υπερβολικά και είναι δύσκολο να εφαρμοστούν εκλαμβάνονται από τα παιδιά ως τιμωρία. Αυτό έχει σαν συνέπεια να αρχίζει ένας αγώνας για το ποιος θα νικήσει ο γονιός ή τα παιδιά.
5. Σε μια τέτοια περίπτωση που ο γονιός βλέπει ότι τα όρια που έθεσε είναι υπερβολικά χρειάζεται να γίνει επαναπροσδιορισμός των ορίων ανάλογα με την περίπτωση.
6. Τα όρια είναι αναγκαίο να είναι σαφή και όχι συγκεχυμένα. Τα παιδιά θέλουν να γνωρίζουν ξεκάθαρα τι επιτρέπεται και τι όχι. Και η στάση του γονιού θα πρέπει να είναι σαφής και όχι επαμφοτερίζουσα.
7. Τα όρια δεν πρέπει να εξευτελίζουν τα παιδιά ή να τα κακοποιούν ή να τα θεωρούν ανώριμα. Έχουν και τα παιδιά τη δική τους προσωπικότητα και πρέπει να είναι σεβαστή. Έχουν τα δικά τους όρια, θέλουν το δικό τους χώρο και το δικό τους χρόνο.
8. Κάθε φορά που ο γονιός βάζει όρια στα παιδιά του πρέπει να έχει κατά νουν ότι αυτά πρέπει να οδηγήσουν τα παιδιά σε υπευθυνότητα. Τα όρια δεν πρέπει να εμποδίζουν τα παιδιά να μεγαλώσουν, αλλά να τα ακολουθούν στο μεγάλωμά τους.
9. Μετά από τα παραπάνω είναι κατανοητό ότι τα όρια θα πρέπει να είναι ανάλογα με την ηλικία, την σωματική διάπλαση, τις νοητικές λειτουργίες και τις δεξιότητες των παιδιών. Δεν μπορούμε να μη λάβουμε υπόψη μας την προσωπικότητα τους. Τα όρια είναι διαφορετικά σε κάθε ηλικία και αυτό πρέπει να το ξέρουν τα παιδιά. Αυτό είναι βεβαίως σημαντικό αλλά έχει και πολλές δυσκολίες όταν υπάρχουν διάφορες ηλικίες παιδιών. Το μεγαλύτερο παιδί έχει άλλες δυνατότητες, άλλα δικαιώματα και παράλληλα άλλες υποχρεώσεις σε σχέση με το μικρότερο. Η ισοπέδωση διαφορετικών, ηλικιακά, παιδιών είναι ανεπίτρεπτο σφάλμα και κακός σύμβουλος για τη θέσπιση ορίων.
10. Ευνόητο επίσης θεωρούμε ότι τα όρια θα είναι σύμφωνα με τη λογική και τα χρηστά ήθη. Παράλογα όρια προετοιμάζουν το έδαφος για επανάσταση ή για μια ζωή χωρίς δημιουργικότητα, ζωντάνια και αυτενέργεια.
11. Να είναι σύμφωνα με το θέλημα του Θεού και τις παραδοσιακές αξίες. Μην ξεχνούμε ότι από σεβασμό προς το Θεό τα παιδιά θα τηρήσουν πολλά σχετικά «όρια».
12. Για να πετύχουν τα όρια πρέπει στα παιδιά να καλλιεργηθούν βασικά στοιχεία όπως:η αποδοχή, η ειλικρίνεια (αναλαμβάνει και ο γονιός τις ευθύνες του), η διαφάνεια, ο αμοιβαίος σεβασμός, η σταθερότητα και η ανάληψη ευθύνης.
13. Ο γονιός πρέπει να δώσει τον εαυτό του σωστό πρότυπο συμπεριφοράς στα παιδιά του. Τότε το έργο του επιτυγχάνει καλύτερα και τα παιδιά αποδέχονται τη θέσπιση ορίων από το γονιό με περισσότερη ευκολία.
14. Τα όρια δεν είναι όλα αμετακίνητα πλαίσια. Μπορεί τουλάχιστον για μερικά να υπάρξουν αλλαγές μέσα στο χρόνο και στο χώρο.
15. Η θέσπιση ορίων προϋποθέτει και την περίπτωση της παραβιάσεως, και την αποδοχή του λάθους και της αποτυχίας. Πρέπει να το γνωρίζει ο γονιός και να μην εκπλήσσεται. Είναι σίγουρο ότι τα παιδιά του δεν είναι άγγελοι.
16. Ο γονιός που θεσπίζει όρια πρέπει να γνωρίζει ότι τα παιδιά θέλουν πολλές φορές να δοκιμάσουν τα όρια του γονιού, τα όρια τα δικά τους και επί πλέον έχουν χίλιες δυο σειρήνες στο αυτί τους από φίλους, ιδιαίτερα σήμερα, που τα καλούν να παραβούν τα όρια αυτά.
17. Ο γονιός γνωρίζει ότι και ο διάβολος θα παίξει ρόλο στην ώθηση του παιδιού προς την παραβίαση των ορίων. Χρειάζεται να διδάξει στα παιδιά του ποια είναι τα τεχνάσματα του διαβόλου και πως θα τα αποφύγουν.
18. Οι κανόνες και τα όρια μπορούν να τηρηθούν αν μέσα από λογικές και φυσικές συνέπειες τα παιδία οδηγούνται στην εφαρμογή τους και αποτρέπονται από την παράβασή τους.
19. Σαφώς έχουν και οι γονείς τα δικά τους όρια. Δικαιούνται το δικό τους ελεύθερο χρόνο χωρίς τα παιδιά τους. Είναι βεβαίως γονείς, αλλά είναι και σύζυγοι, είναι και παιδιά (αν έχουν τους δικούς τους γονείς και πρέπει να τους αφιερώσουν χρόνο και δυνάμεις). Πρέπει να ζήσουν και τους άλλους ρόλους που έχουν κατά περίπτωση, δηλαδή το ρόλου του άνδρα, της γυναίκας, του αδελφού κλπ. Και όσο πιο σωστά ζουν τον κάθε ρόλο τους σε συγκερασμό με το γονικό ρόλο τόσο πιο σωστό πρότυπο συμπεριφοράς δίνουν στο παιδί τους.
20. Να γίνει σαφές στα παιδιά ότι και ο γονιός έχει ανάγκη από ανάπαυση, χαλάρωση, ψυχαγωγία, ηρεμία κλπ, και χρειάζεται το σεβασμό και τη βοήθεια των παιδιών του.

Η εικόνα είναι από τον ιστότοπο: http://vatopaidi.wordpress.com/