Βίκτωρ Σαρηγιαννίδης: Ο μεγάλος αρχαιολόγος που ανακάλυψε τον χρυσό της Βακτρίας

Φωτογραφία από το προσωπικό αρχείο του Βίκτωρα Σαρηγιαννίδη

Ανήμερα των ελληνικών Χριστουγέννων έγινε στη Μόσχα η κηδεία του Βίκτωρα Σαρηγιαννίδη. Πρόκειται για τον «Σοβιετικό-Ελληνα-Ρώσο», θρύλο της παγκόσμιας Αρχαιολογίας που ανακάλυψε τον περίφημο «Χρυσό της Βακτριανής».

Τον αποκαλούσαν θρύλο της παγκόσμιας αρχαιολογίας, καθώς έκανε δύο από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 20ου αιώνα: Βρήκε τη νεκρόπολη του Γκονούρ στο έδαφος του σημερινού Τουρκμενιστάν και επτά βασιλικούς τάφους στο βόρειο Αφγανιστάν, όπου ανακαλύφθηκαν 20 χιλιάδες αντικείμενα από χρυσό, ο λεγόμενος «Χρυσός της Βακτριανής» (ή της Βακτρίας).

Απαντες συμφωνούν ότι οι συγκεκριμένες ανακαλύψεις είναι ίσης αξίας με τα ευρήματα από τους θησαυρούς του Πριάμου στην Τροία, όπως και με εκείνα του Τουταγχαμών. Οι συνάδελφοί του τον αποκαλούσαν «Λέοντα της Καρα-Κουμ». Ο Σαρηγιαννίδης κατόρθωσε όχι μόνο να βρει τον ξακουστό Χρυσό της Βακτρίας στους τάφους των γεμάτων μυστήριο Κουσάν που κατέλυσαν το Ελληνικό βασίλειο της Βακτρίας, αλλά και να ανακαλύψει έναν νέο -άγνωστο έως τότε- πολιτισμό, το αρχαιολογικό συγκρότημα της Βακτρίας-Μαργιανής που αποτελούσε εστία του αρχαίου πολιτισμού της Κεντρικής Ασίας της Εποχής του Χαλκού.

Ο διαπρεπής αρχαιολόγος γεννήθηκε το 1929 στην Τασκένδη και αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Κεντρικής Ασίας. Όλη του τη ζωή σχεδόν, εργάστηκε στο Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών στη Μόσχα, πραγματοποίησε ανασκαφές στο Ουζμπεκιστάν, Αφγανιστάν και Τουρκμενιστάν. Ο Σαρηγιαννίδης δημοσίευσε περίπου 300 επιστημονικές μελέτες, μεταξύ των οποίων 35 βιβλία που εκδόθηκαν σε διάφορες χώρες και σε πολλές γλώσσες. Ήταν επίτιμος ακαδημαϊκός της Ακαδημίας Επιστημών του Τουρκμενιστάν, μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Ντέι Λίντσεϊ της Ιταλίας, μέλος της Ανθρωπολογικής Εταιρίας της Ελλάδας.

Ο Μεγάλος Ελληνας του Πόντου

Για την προσφορά του ο Σαρηγιαννίδης τιμήθηκε με πολυάριθμα βραβεία, μεταξύ αυτών και με αναμνηστικά μετάλλια του Πανεπιστημίου Κρήτης, των ενώσεων Ελλήνων του Πόντου στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, καθώς και με τον χρυσό σταυρό του Τάγματος Τιμής της Ελλάδας. Για τους Έλληνες της Ποντιακής Διασποράς τρεις ήταν οι προσωπικότητες «κολοσσοί», όπως γράφει ο γνωστός δημοσιογράφος της Διασποράς της Ρωσίας, Νίκος Σιδηρόπουλος. Πρόκειται για τους Οδυσσέα Δημητριάδη, Θεοχάρη Κεσσίδη και Βίκτωρα Σαρηγιαννίδη και ο Σαρηγιαννίδης ήταν εκείνος που «έφυγε» τελευταίος. «Ο θάνατός του αποτελεί μια τεράστια και αναντικατάστατη απώλεια για τον ελληνικό κόσμο της Ρωσίας και της πρώην ΕΣΣΔ, για τον απανταχού Ελληνισμό, για την παγκόσμια αρχαιολογία», ανέφερε ο δημοσιογράφος, τον οποίο συνέδεε προσωπική φιλία με τον Σαρηγιαννίδη.

Φωτογραφία από το προσωπικό αρχείο του Βίκτωρα Σαρηγιαννίδη

Η Ναντέζντα Ντούμποβα, διδάκτωρ Ιστορικών Επιστημών, φίλη και συνοδοιπόρος σε δραστηριότητες του σπουδαίου αρχαιολόγου, δήλωσε ότι ο Βίκτωρας Σαρηγιαννίδης είχε συγκροτήσει μια εξαιρετική ομάδα επιστημόνων και πως η ίδια με τους συναδέλφους της θα προσπαθήσουν να κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να συνεχίσουν το έργο του. Από την πλευρά του, το μέλος του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας, Σεργκέι Κορενιέβσκι, ανέφερε τα παρακάτω λόγια για τον Σαρηγιαννίδη: «Τον γνώριζα περισσότερα από 40 χρόνια. Η ζωή του είναι ένας επιστημονικός και ανθρώπινος άθλος. Η μοίρα τον προστάτευσε και τον επιβράβευσε για την αφοσίωσή του στην Αρχαιολογία, για τις υπέροχες ανθρώπινες αρετές του».

Τα συλλυπητήριά τους εξέφρασαν επίσης ο πρόεδρος του Τουρκμενιστάν, Γκουρμπανγκουλί Μπερντιμουχαμέντοφ, ο κοσμήτορας της Ιστορικής Σχολής του Κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας «Λομονόσοφ», Σεργκέι Κάρποφ, ο έλληνας ιστορικός και καθηγητής, Κωνσταντίνος Φωτιάδης, ο πρώτος ελληνικής καταγωγής ρώσος κοσμοναύτης, Φιόντορ Γιουρτσίχιν, ο διευθυντής του εθνικού Μουσείου Ερμιτάζ, Μιχαήλ Πιοτρόβσκι, καθώς και οι φίλοι του Σαρηγιαννίδη, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Παρισιού, Ολιβιέ Λεκόντ, που ηγήθηκε της γαλλικής αρχαιολογικής αποστολής στο Τουρκμενιστάν, και ο αρχαιολόγος διδάκτωρ Χούλιο Μπεντέζο-Σαρμιέντο.

Ο αποχαιρετισμός στον Βίκτωρα Σαρηγιαννίδη έγινε στη Μόσχα στις 25 Δεκεμβρίου σε αίθουσα της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Ο διακεκριμένος αρχαιολόγος ετάφη στο νεκροταφείο Τροεκούροβσκογε της Μόσχας.

Αλεξάντρα Γκορμπατένκο, combined report
Πηγή: rbth.gr