Το τριώδιο είναι η περίοδος του εκκλησιαστικού έτους, στη διάρκεια της
οποίας, η αγία εκκλησία υπενθυμίζει εντονότερα στα μέλη της το καθήκον της
μετάνοιας και της προσευχής. Ο Νικ. Καβάσιλας την χαρακτηρίζει ως «μικρά
προετοιμασία της μεγάλης προετοιμασίας».
Στη λατρεία αυτής της περιόδου χρησιμοποιείται το ομώνυμο λειτουργικό
βιβλίο, στο οποίο κυρίαρχος προτροπή είναι η μετάνοια και η πνευματική
ανανέωση. Το είδος της προετοιμασίας επεξηγεί με τρόπο θαυμάσιο, στα συναξάρια
των εορτών και Κυριακών του τριωδίου, ο βυζαντινός λόγιος Νικηφόρος Κάλλιστος
Ξανθόπουλος.
Το Τριώδιο καθιέρωσαν οι Άγιοι πατέρες «ως προετοιμασία και παρακίνηση,
ώστε να προετοιμαστούμε για τους πνευματικούς αγώνες των νηστειών».
Οι καλοί στρατηγοί πριν από τη μάχη καλούν τους στρατιώτες να ελέγξουν,
να ετοιμάσουν τα όπλα τους, να μετρήσουν τις δυνάμεις τους, να εντοπίσουν τα
ασθενή σημεία και να κατανοήσουν, γιατί, που και πως θα αγωνιστούν εναντίον του
εχθρού. Το ίδιο και η εκκλησία, πριν από τη μάχη κατά των δαιμόνων, που θα
είναι έντονη τη Μ. Τεσσαρακοστή, η «σάλπιξ ηχεί μέγα». Καλεί σε αυτοέλεγχο,
έρευνα της συνειδήσεως, συμμετοχή σε πνευματικούς αγώνες.
Για την επιτυχία του σκοπού οι Άγιοι πατέρες προτείνουν τρία βασικά θέματα
πνευματικής μελέτης τις πρώτες τρεις Κυριακές του Τριωδίου.
-Την πρώτη
Κυριακή, του τελώνη και του Φαρισαίου, το μήνυμα είναι: Αιτία της ήττας και
πτώσης του ανθρώπου είναι ο εγωισμός και η υπερηφάνεια, ενώ μέσο ανόρθωσης και
σωτηρίας η ταπείνωση.
-Την
δεύτερη Κυριακή, του Ασώτου, προβάλλεται η δυνατότητα γνώσης του «ζώντος
Θεού» ως φιλάνθρωπου πατέρα, που συγχωρεί «παν αμάρτημα» στον μετανοούντα,
δείχνοντας την ευσπλαχνία, διώχνει την απελπισία.
-Την Τρίτη
Κυριακή, της μελλούσης κρίσεως, φανερώνεται ο Χριστός ως ελπίδα και ζωή του
κόσμου. Ο αγωνιζόμενος αντλεί θάρρος και οπλίζεται με υπομονή, προγευόμενος την
ένδοξη μέρα.
Το Τριώδιο διαρκεί δέκα εβδομάδες, τρεις προπαρασκευαστικές και επτά
αυστηρής νηστείας, με τελευταία την Μ. Εβδομάδα.
Ι.Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου