Κάθε χρόνο... (για το άγιο Φως στα Ιεροσόλυμα)

Σεβ. Μητροπολίτου Χονγκ-Κονγκ κ. Νεκταρίου

Κάθε χρόνο, όταν πλησιάζουμε να εορτάσουμε το Πάσχα, γίνεται συζήτηση για το Άγιο Φως.

Αρκετοί είναι αυτοί που έχουν αντιρρήσεις για την έλευση του Αγίου Φωτός από τα Ιεροσόλυμα στην Αθήνα και την υποδοχή του με τιμές Αρχηγού Κράτους. Άλλοι αμφιβάλουν για το θαύμα της αφής. Υπάρχουν και αυτοί που ειρωνεύονται τους χριστιανούς για την αφέλεια και ευπιστία τους.

Δεν θα γράψω ένα απολογητικό κείμενο. Εξάλλου σήμερα μπορεί κάποιος να ψάξει στο διαδίκτυο να βρει σχετικά κείμενα, να διαβάσει τα επιχειρήματα και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.

Θα καταθέσω όμως μερικές σύντομες σκέψεις.

Η Αναστάσιμη Λειτουργία από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια ήταν συνδεδεμένη με το φως. Διασώζονται μαρτυρίες για την εξαίσια φωταγώγηση του Ναού της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα καθώς και για την συνήθεια που καθιέρωσε ο Μέγας Κωνσταντίνος να φωταγωγείται κατά την νύκτα της Αναστάσεως ολόκληρη η πόλη των Ιεροσολύμων.

Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, σε μία ομιλία του εις το Πάσχα, συνδέει την άπλετη κι εξαίσια φωταψία της Αναστάσεως με το υπέρλαμπρο Φως που είδαν ο Πέτρος και ο Ιωάννης μέσα στον τάφο του Χριστού.

Σε όλες τις εκκλησίες της Ανατολής μεταφέρθηκε από τα Ιεροσόλυμα η πρακτική της μεταδόσεως του Αγίου Φωτός πριν την έναρξη του Όρθρου της Αναστάσεως. Ο ιερεύς ευλογεί το Φως στην ακοίμητη κανδήλα που υπάρχει μέσα στο Ιερό και από εκεί λαμβάνει το Άγιο Φως και το μεταδίδει στους πιστούς.

Τα τελευταία χρόνια επικράτησε η συνήθεια ορισμένες Ορθόδοξες Εκκλησίες να στέλνουν εκπροσώπους και να λαμβάνουν το Άγιο Φως από τα Ιεροσόλυμα και να το μεταφέρουν στη χώρα τους. Αυτό συμβαίνει στην Ελλάδα, στη Ρωσσία, στη Ρουμανία κ.α. Η συνήθεια δεν είναι κακή αρκεί να μην γίνονται παρανοήσεις. Σε εμάς π.χ. στο Χονγκ Κονγκ δεν είναι πρακτικά δυνατόν να μεταφερθεί το Άγιον Φως από τα Ιεροσόλυμα. Το Φως όμως που ευλογεί ο Επίσκοπος το βράδυ της Αναστάσεως δεν υστερεί σε κάτι από το Φως που προέρχεται από τα Ιεροσόλυμα. Η χάρις του Παναγίου Πνεύματος είναι η ίδια. Και ο συμβολισμός του Φωτός παραμένει ο ίδιος.

Σε αυτούς που ειρωνεύονται τους χριστιανούς για την μεταφορά του Αγίου Φωτός θα πω μόνο τούτο: ας ασχοληθούνε πρώτα με το φως των Ολυμπιακών Αγώνων και την μεταφορά του εντός κι εκτός Ελλάδος... μία πρακτική που ξεκίνησε από την μεγαλομανία του Αδόλφου Χίτλερ...

Σε αυτούς που αμφιβάλλουν για το θαύμα της αφής του Αγίου Φωτός, αφού πρώτα καταθέσω την δική μου πίστη στο θαύμα που προέρχεται από προσωπική εμπειρία, θα τους θυμήσω αυτά που γράφει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης σε επιστολή του με θέμα την μετάβασή του στα Ιεροσόλυμα.

Αυτό που έχει σημασία είναι αν πιστεύουμε ότι ο Χριστός είναι ο ενανθρωπήσας Θεός και αν όντως αναστήθηκε εκ νεκρών.

Αν πιστεύω στην Ανάσταση του Χριστού τότε η μετάβασή μου στα Ιεροσόλυμα ή η μετάδοση σε μένα του Αγίου Φωτός δεν προσθέτει κάτι περισσότερο στην πίστη μου.

Αν δεν πιστεύω στην Ανάσταση του Χριστού και είμαι γεμάτος με ακάθαρτους λογισμούς και πάθη τότε και μια ενδεχόμενη επίσκεψή μου στα ιερά Προσκυνήματα των Ιεροσολύμων και η συμμετοχή στην τελετή του Μεγάλου Σαββάτου στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως δεν θα με πείσουν για την αλήθεια των γενομένων ούτε και θα με κάνουν πιστό χριστιανό.

Όλοι μας πρέπει να ακούσουμε με προσοχή τα σοφά λόγια του Αγίου Γρηγορίου: Άλλωστε και πριν από την επίσκεψη μου στην περιοχή της Γέννησης και μετά από αυτήν εγώ ομολόγησα ότι ο Χριστός, πού φανερώθηκε ως άνθρωπος, είναι Θεός αληθινός, χωρίς ή πίστη μου να είναι ελαττωμένη (προτού να επισκεφθώ τα Ιεροσόλυμα), ούτε να αυξηθεί μετά την επίσκεψή μου. Και την ενανθρώπηση από την Παρθένο γνώριζα πριν από την επίσκεψή μου στη Βηθλεέμ, και την Ανάσταση εκ των νεκρών πίστευα πριν αντικρύσω τον Τάφο, και την Ανάληψη στους ουρανούς παραδεχόμουν ως αληθινή, χωρίς να έχω επισκεφθεί το Όρος των Ελαιών. Από το ταξίδι εκείνο ωφελήθηκα τόσο μόνο, όσο για να διαπιστώσω ότι τα δικά μας (των χριστιανών), σε σύγκριση με τα έξω από την περιοχή μας (των μη χριστιανών), είναι πολύ πιο άγια από εκείνα.

Συνεπώς «όσοι σεβόσαστε τον Κύριο, να τον δοξολογείτε σ' όποιο μέρος κι αν κατοικείτε» (Ψαλ. 21,24). Γιατί η προσέγγιση του Θεού δεν γίνεται με την τοπική μετακίνηση, αλλά όπου κι αν βρίσκεσαι, θα σε επισκεφθεί ο Θεός, αρκεί να βρει το κατάλυμα της ψυχής σου τέτοιο, ώστε «να κατοικήσει μέσα σου ο Κύριος και να περιπατήσει μέσα σου» (Εξοδ. 20,24).

πηγή