"Άψε, Βαγίτσα, το κερί, άψε και το
λυχνάρι και έμπα εις την κάμαρα να δεις τι θα μας βγάλεις...".
Έτσι προτρέπουν οι καλαντάρηδες από την Κρήτη τη νοικοκυρά να τους φιλέψει για τις χαρούμενες ειδήσεις που της έφεραν.
Έτσι προτρέπουν οι καλαντάρηδες από την Κρήτη τη νοικοκυρά να τους φιλέψει για τις χαρούμενες ειδήσεις που της έφεραν.
Πώς άραγε συνδέθηκε το κερί με τη χριστιανική
λατρεία; Η μακραίωνη χρήση του ως φωτιστικού μέσου δεν το εμπόδισε να αποκτήσει
και μια άλλη σημασία: συμβόλιζε το φως του Ευαγγελίου, τη θέρμη της πίστης.
Έτσι, όταν με το πέρασμα των χρόνων άρχισαν να
χρησιμοποιούνται και άλλα μέσα φωτισμού, το κερί παρέμεινε πρωταγωνιστής στις
θρησκευτικές τελετουργίες (βαφτίσεις, γάμους...), συμβάλλοντας στη δημιουργία
ατμόσφαιρας δέους και κατάνυξης.
"Άναψε
λαμπάδα ίσαμε το μπόι του!"
Σήμερα θεωρούμε αυτονόητο να
ανάψουμε ένα κεράκι μπαίνοντας στην εκκλησία, για να δείξουμε το σεβασμό μας.
Συχνά ψιθυρίζουμε τις προσευχές μας κοιτάζοντας το γλυκό του φως να
τρεμοπαίζει.
Ο λαός μας συνηθίζει να κάνει
τάματα από κερί, όταν εκλιπαρεί για κάποια καλοσύνη, θεραπεία από αρρώστια,
προσωπική ευτυχία. Έτσι, ανάβει λαμπάδες "ίσαμε το μπόι του
αρρώστου", "κεροδένει", ζώνει δηλαδή τρεις φορές την εκκλησία με
κερωμένο νήμα που μετά κόβεται και γίνεται κεριά. Ειδικά τα κεριά, καθώς και τα
λουλούδια του Επιταφίου, οι πιστοί συνηθίζουν να τα κρατούν ως φυλαχτό στα
εικονοστάσια των σπιτιών τους.
"Πανέμορφο
πλεχτό κερί σου 'κανα δώρο τη Λαμπρή."
Η κατασκευή των κεριών είναι πλέον
μια τέχνη πολύ διαδεδομένη. Ειδικά κάθε Πάσχα η αγορά πλημμυρίζει από πανέμορφα
κεριά κάθε σχήματος και χρώματος. Σε αρκετούς αρέσει να στολίζουν τα σπίτια
τους με αυτά. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, βέβαια, δεν παρασκευάζονται
πλέον με χειροποίητο τρόπο από αγνό μελισσοκέρι, αλλά με βιομηχανικό, από άλλα
υλικά, όπως είναι η παραφίνη που προέρχεται από το πετρέλαιο.
Στην Έδεσσα και στη Φλώρινα ωστόσο
επιβιώνει η παραδοσιακή τέχνη των χειροποίητων πλεχτών κεριών τα οποία
χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα ψυχοκέρια και τα πασχαλιάτικα. Τα πρώτα
χρησιμοποιούνται σε τελετές για να τιμηθούν οι νεκροί. Τα πασχαλιάτικα πλεχτά
κεριά έχουν διάφορα σχήματα και χρώματα, όπως το "καλαθάκι", για να
βάζουν μέσα τα μεγαλύτερα παιδιά το κόκκινο αυγό και τα
"πετειναράκια", τα "ρολογάκια", τα "τσαντάκια"
και τα "αεροπλανάκια", που κρατούν στην Ανάσταση τα μικρότερα παιδιά
και μοιάζουν με κέρινα παιχνίδια! Υπάρχουν επίσης τα "κρεβατάκια",
οι "σταυροί" και τα "ευαγγέλια" για τους μεγάλους και τα
νυφικά πλεχτά κεριά, που δωρίζουν στις νιόπαντρες κοπέλες τα πεθερικά τους.
Πιστεύεται ότι αυτή η τέχνη έχει
τις ρίζες της στα βυζαντινά χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου