Ο ευλογημένος μάρτυρας της αγνότητας.

Ο εκλεκτός του δούλος του Θεού Ευστάθιος (Πολυχρονιάδης, από την Πτολεμαΐδα) ο κοσμοκαλόγερος ενσάρκωνε την παραδοσιακή ευσέβεια της μικράς Ασίας, από την οποία καταγόταν.

Κάποτε, για να με ωφελήσει, μου διηγήθηκε την εξής θαυμαστή ιστορία.

Εκεί στην πατρίδα του, την Δανείαχα* της Τραπεζούντας, είχε ένα θείο. Ήταν ένα ευλογημένο παλικάρι, περίπου 20 ετών, στολισμένο με πολλές αρετές και μάλιστα με την καθαρότητα και αγνότητα. Απέφευγε τις παρέες και τις βλαβερές συναναστροφές, ήταν εργατικός και προκομμένος. Δυστυχώς οι γείτονες αντί να εκτιμήσουν τα πλούσια χαρίσματά του, τον εφθόνησαν, επειδή τα παιδιά τους δεν ήσαν σαν αυτόν. Αποφάσισαν λοιπόν οι δυστυχείς να του κάνουν κακό. Συνεννοήθηκαν και μια ημέρα που ήσαν στο καφενείο 2-3 γείτονες προσκάλεσαν τον περαστικό νέο για κέρασμα.

-Έλα να πάρεις ένα ποτό.

-Ευχαριστώ δεν πίνω, απάντησε σεμνά το παλικάρι.

Αυτοί όμως επέμεναν φορτικά.
Για να μην τους προσβάλει, ο αγνός νέος τελικά υποχώρησε. Κάθισε ανυποψίαστος. Ήπιε το ποτό που του έφεραν. Κάτι όμως είχανε ρίξει μέσα. Σύντομα βυθίστηκε σε μια βαθιά νάρκη. Αμέσως οι φθονεροί γείτονες τον μετέφεραν σε ένα κακόφημο σπίτι. Έδωσαν αρκετά χρήματα στη γυναίκα, με την εντολή να του αφαιρέσει την αγνότητα. Σε λίγο ο νέος άρχισε να συνέρχεται. Και το όργανο του πονηρού προσπαθεί να επιτύχει το σκοπό του. Δεν επέτρεψε όμως ο Κύριος μας. Όπως προστάτευσε τον Πάγκαλο Ιωσήφ στην Αίγυπτο, έτσι και τώρα σκεπάζει τον γνήσιο δούλο του. Το παλικάρι, μέσα στην ομίχλη ακόμη του ναρκωτικού, φωτίζεται. Αισθάνεται το μεγάλο κίνδυνο. Και προτιμάει ηρωικά την οποιαδήποτε σωματική κάκωση, ακόμη και τον θάνατο, παρά τον ψυχικό όλεθρο. Αμέσως φεύγει την αμαρτία και πηδάει από το παράθυρο, αψηφώντας το ύψος. Ο Θεός τον φυλάει. Δεν παθαίνει τίποτε. Τρέχει στο σπίτι του. Φτάνει σε κακό χάλι. Αγωνία… Υψηλός πυρετός... Σύντομα παρουσιάζεται φυματίωση καλπάζουσα. Σε δύο μήνες έσβησε. Άφηνε τον μάταιο αυτό κόσμο επάνω στο άνθος της ηλικίας του. Ένας πραγματικός μάρτυρας της αρετής και της αγνότητας.

Τις τελευταίες στιγμές του ήδη επικοινωνεί με τον ουράνιο κόσμο. Οπτασίες και οράματα… Έρχονται!.. Έρχονται να με πάρουν!..

Η οικογένειά του βυθίστηκε στο πένθος. Έχασαν τόσο πρόωρα ένα τόσο άξιο και χαριτωμένο παιδί. Ο πατέρας του μαράζωσε από τη στενοχώρια. Σε τρία χρόνια πέθανε.

Άνοιξαν τον τάφο του παιδιού, για να γίνει εκταφή και να βάλουν τον πατέρα.

Τι έκπληξη όμως τους περίμενε! Άρρητη ευωδία ξεχύθηκε γύρω. Τα οστά του ευλογημένου νέου, του αθλητή της αγνότητας, μοσχοβολούσαν! Το δεξί του χέρι, από τον αγκώνα και κάτω, ήταν άφθαρτο!.. (Ο νέος αυτός ήταν πολύ ελεήμων). Οι συγγενείς από ευλάβεια μοιράστηκαν μεταξύ τους τα ιερά λείψανά του για ευλογία. Εγώ, τελείωσε ο Ευστάθιος, έφερα μαζί μου από την πατρίδα τρία δάκτυλα της δεξιάς. Δεν άντεχα από την ευωδία… Αισθανόμουν άσχημα να έχω στο σπίτι εγώ ο ανάξιος τα λείψανα ενός Αγίου. Αποφάσισα και τα έδωσα στον ναό της Αγίας Τριάδος. 
Από το βιβλίο Γερόντισσα Μυρτιδιωτίσσα, η ασκήτρια της Κλεισούρας 1886 – 1974, του μητροπολίτου Ωρωπού και Φυλής Κυπριανού, Φυλή Αττικής σσ 29 - 32.

*Σημείωση:

Σύγχρονη ονομασία: Çeşmeler

Ιστορικό, καθαρά ελληνικό, χωριό, που κατοικούνταν από 650 κατοίκους. Στη Δανείαχα, σύμφωνα με την παράδοση, παραθέριζαν οι Κομνηνοί τους καλοκαιρινούς μήνες. Ορισμένα υπολείμματα κάστρων και κτισμάτων που σώζονται γύρω από τη Δανείαχα θεωρούνται ότι είναι απομεινάρια από τα θέρετρα των Κομνηνών.

Οι κάτοικοι της Δανείαχας διέπρεπαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου είχαν ιδρύσει ισχυρή παροικία που βοηθούσε τους συγχωριανούς, όπως για παράδειγμα ο ευεργέτης Λεοντίδης, που είχε χτίσει το εξατάξιο σχολείο του χωριού.

Οι Έλληνες κάτοικοι της Δανείαχας μετά το 1923 εγκαταστάθηκαν στην Πτολεμαΐδα και τη Δράμα.