Οι συναναστροφές

Ας μη νομίζουμε λοιπόν ότι είναι μικρή η βλάβη που προέρχεται από τη συναναστροφή με τούς κακούς, αλλά πριν από όλα τα άλλα ας αποφεύγουμε τους ανθρώπους αυτού του είδους, είτε γυναίκες είναι, είτε φίλοι, είτε οποιοιδήποτε άλλοι.

Διότι και τούς μεγάλους εκείνους άνδρες αυτό τους κατέστρεψε, εννοώ τον Σολομώντα και τον Σαμψών· αλλά και ολόκληρο το Ιουδαϊκό έθνος έτσι καταστράφηκε. Διότι συνήθως δεν πληγώνουν τόσο πολύ τα θηρία, όσο η κακία των ανθρώπων.

Καθ’ όσον εκείνα μεν έχουν φανερό το δηλητήριο, ενώ αυτοί καθημερινά προκαλούν τη βλάβη ανεπαίσθητα και αθόρυβα (σαν να βάζουν στον πνευματικό μας οργανισμό με σύριγγα το δηλητήριο της καταστροφής), και σιγά - σιγά εξασθενίζουν τη δύναμη της αρετής.

Για το λόγο αυτό ο Θεός απαγορεύει και το αμαρτωλό βλέμμα, λέγοντας, «Αυτός που βλέπει γυναίκα με φιλήδονο βλέμμα, ήδη μοίχευσε αυτήν στην καρδιά του». {Και το κάνει αυτό} για να δείξει πόσο εύκολα παρασύρεται κανείς στην απώλεια.

Εσύ όμως, όταν πρόκειται να κατοικήσεις σε μια πόλη, εξετάζεις με πολλή λεπτομέρεια τους ανέμους, μη τυχόν είναι νοσηροί, μήπως δεν είναι ήπιοι, μήπως δεν είναι ξηροί. Όταν όμως πρόκειται να κάνεις λόγο για την ψυχή, δεν εξετάζεις τον χαρακτήρα εκείνων πού πρόκειται να λάβουν μέρος σ’ αυτή τη συναναστροφή, αλλά επιτρέπεις εντελώς απερίσκεπτα σε όλους να λάβουν μέρος σ’ αυτήν (στον κύκλο των συναναστροφών σου).

Και πες μου, ποια συγγνώμη θα έχεις, περιφρονώντας αυτή (τη φροντίδα για τον έλεγχο των ανθρώπων που συναναστρέφεσαι)  κατ’ αυτόν τον τρόπο; Διότι από πού νομίζεις ότι γίνονται θαυμαστοί και λαμπροί ορισμένοι από εκείνους που πήγαν και κατοίκησαν στις ερημιές; δεν γίνονται επειδή φεύγουν από τους θορύβους και τις αγορές και κατασκηνώνουν μακριά από τον καπνό της καθημερινότητας; Αυτούς και συ να μιμηθείς, επιδιώκοντας μέσα στην πόλη την ερημία.

Πώς δε θα συμβεί αυτό; Εάν αποφεύγεις τους κακούς ανθρώπους και επιδιώκεις τους καλούς. Διότι έτσι θα επιτύχεις μεγαλύτερη ασφάλεια από εκείνους που καταφεύγουν στις ερημιές, όχι μόνον με την αποφυγή εκείνων που σε βλάπτουν, αλλά και με την επικοινωνία εκείνων που σε ωφελούν. Διότι, εάν μεν αποφεύγεις τους κακούς, επιδιώκεις δε τους καλούς, θ’ αυξηθούν και από τις δύο πλευρές τα οφέλη της αρετής, και θα εξαφανισθούν οι συνέπειες της κακίας.

Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ομιλία εις τον Δ΄ Ψαλμόν, ΕΠΕ, Ιω. Χρυσοστόμου Έργα, Πατερικές Εκδόσεις ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ, Θεσσαλονίκη 1982, τ. 5, σελ. 196 - 198.