Επικοινωνείς με το παιδί σου;

Είσαι πατέρας είσαι μητέρα, έχεις θαυμάσια, αλλά και δύσκολη, αποστολή. Είναι μεγάλο πράγμα να μεγαλώνεις ένα παιδί. Κι ακόμα μεγαλύτερο και δυσκολότερο στη σημερινή εποχή.

Ένα βασικό στοιχείο στην προσπάθεια για την σωστή αγωγή του παιδιού είναι η επικοινωνία μαζί του.

Είναι όμως αμφίβολο αν έχουμε δώσει τη βεβαιότητα στο παιδί μας ότι μπορεί να μιλήσει μαζί μας; ότι το καταλαβαίνουμε; Αν δεν του έχουμε δώσει αυτή τη σιγουριά, τότε θα αναζητήσει αλλού άλλα αυτιά πρόθυμα να το ακούσουν και καρδιά έτοιμη να το κατανοήσει! Και ίσως ο δρόμος αυτής της αναζήτησης θα είναι κακοτράχαλος και θα το οδηγήσει στην καταστροφή. Διότι θα βρεθούν επιτήδειοι και των δυο φίλων που με τη μάσκα της κατανόησης θα το εκμεταλλευτούν.

 *

Πολλοί γονείς, όταν ακούνε για την επικοινωνία αυτή, μειδιούν συγκαταβατικά, διότι θεωρούν ότι "η επικοινωνία με τα παιδιά είναι δεδομένη στη σημερινή πολιτισμένη εποχή μας". Ως εκπαιδευτικός μπορώ να πω με βεβαιότητα, ότι λείπει σχεδόν από όλες τις οικογένειες. Διότι, ασφαλώς, δεν είναι υγιής επικοινωνία με τα παιδιά μας η βιαστική κουβέντα μαζί του για το γαγητό, το ντύσιμο, τους βαθμούς και το χαρτζηλίκι.

*

Για να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά με το παιδί μας χρειάζεται να αφιερώσουμε χρόνο και μάλιστα αρκετό, μέχρι να μπει η επικοινωνία αυτή σε καλό δρόμο. Η αφιέρωση χρόνου στην επικοινωνία είναι πάρα πολύ απαραίτητη. Κάποιοι ειδικοί μάλιστα φτάνουν σε τέτοιο σημείο υπερβολής ώστε να λένε στη μητέρα, ότι είναι προτιμότερο να μην μαγειρέψει φαγητό για το παιδί της, αλλά να αφιερώσει το χρόνο της για να επικοινωνήσει μαζί του, ειδικά μάλιστα στην περίπτωση που το παιδί έχει συγκεκριμένη ανάγκη. Βεβαίως θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα ίδια ισχύουν και για τον πατέρα.

*

Όταν λέμε επικοινωνία με το παιδί εννοούμε να κάνει κάτι ο γονιός μαζί με το παιδί του. Αυτό το κάτι μπορεί να είναι μια συζήτηση, μια εργασία, μια βόλτα, ένα παιχνίδι, μια κατασκευή, τα ψώνια της εβδομάδος, ή πληρωμή λογαριασμών, οι διακοπές και άλλα παρόμοια. Στη διάρκεια οποιασδήποτε κοινής δραστηριότητος με το παιδί ο γονιός πρέπει να έχει λεκτική επικοινωνία με το παιδί του. Για το λόγο αυτό θεωρούμε ότι ελάχιστα συμβάλλει στην επικοινωνία με το παιδί η από κοινού παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμάτων, διότι στην ουσία αφαιρεί τη λεκτική επικοινωνία.

Μερικές φορές την επικοινωνία αυτή ο γονιός θα την προγραμματίσει και θα την υλοποιήσει με αβίαστο, για το παιδί, τρόπο.  Άλλες φορές θα εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που θα του δοθεί είτε μέσα από την καθημερινότητα είτε με αφορμή κάποιο έκτακτο γεγονός. Πάντως για τον γονέα πρέπει να είναι μόνιμη η αναζήτηση ευκαιριών και τρόπων για επικοινωνία με το παιδί του.

Η επικοινωνία μπορεί να γίνει και στις ώρες χαλάρωσης του παιδιού από το διάβασμά του ή από την προπόνησή του ή τέλος πάντων από κάποια έντονη δραστηριότητά του. Χρειάζεται όμως προσοχή να μην χαλάσουμε το κλίμα της χαλάρωσης που έχει ανάγκη το παιδί εκείνη την ώρα.

Επικοινωνία είναι και το να προσευχηθούν ο γονιός και το παιδί για ένα πρόβλημα το οποίο απασχολεί το γονέα ή το παιδί ή και τους δυο.

Η ώρα πριν από τον ύπνο είναι σε πάρα πολλές περιπτώσεις χρόνος κατάλληλος για επικοινωνία με το παιδί.

Η συζήτηση με το παιδί για το τι σκέφτεται να κάνει στη ζωή του, τι επάγγελμα θα επιλέξει, τι σκέφτεται για το γάμο και την οικογένεια, τι σκέφτεται για την αφιερωμένη ζωή στο Θεό κ.τ.ό. είναι θαυμάσια ευκαιρία επικοινωνίας με το παιδί. Ακόμα και μια συζήτηση για το πώς βλέπει την πορεία της οικογένειάς τους είναι μια ευκαιρία πρώτης τάξεως για επικοινωνία μαζί του.

Η επικοινωνία μπορεί να γίνει ακόμα και με το διάλογο πριν από την επιβολή κάποιας τιμωρίας. Εξ άλλου δεν είναι νοητό να επιβληθεί κάποια τιμωρία χωρίς να ξέρει το παιδί γιατί τιμωρήθηκε. Και οπωσδήποτε ως γονείς θα ακούσουμε τη γνώμη του την οποία και θα λάβουμε υπόψη μας μέσα από το πρίσμα της εν γένει αγωγής του παιδιού. Βεβαίως πρέπει να τονίσουμε ότι επικοινωνία και κατανόηση του παιδιού μας δεν σημαίνει ότι ικανοποιούμε όλες τις απαιτήσεις του παιδιού μας.

*

Μέσα από την επικοινωνία ο γονιός θα γνωρίσει καλύτερα το παιδί του. Θα δει αν είναι εργατικό, αν τεμπελιάζει, αν σκέφτεται ώριμα, αν «πετάει στα σύννεφα», αν συγκεντρώνεται στη δουλειά του, αν απογοητεύεται, αν βάζει το μυαλό του να δουλέψει, αν τα παρατάει με την πρώτη δυσκολία, αν έχει οργανωτικό πνεύμα, αν έχει αρχές, αν έχει μεθοδικότητα, αν βάζει στόχους εφικτούς, αν έχει όραμα μακροπρόθεσμο, αν συνεργάζεται με τους άλλους, αν κινείται εγωιστικά, αν ταπεινώνεται, αν μαθαίνει από τα λάθη του και πολλά άλλα παρόμοια.

*

Όταν το παιδί είναι στην παιδική ηλικία τότε η επικοινωνία είναι καλά να γίνεται εκ περιτροπής από τους γονείς, ανάλογα και με τις υπάρχουσες δυνατότητες. Όταν το παιδί είναι μεγαλύτερο και βρίσκεται στην εφηβεία είναι πολύ καλύτερο να υπάρχει τακτική επικοινωνία περισσότερο με τον γονέα του ιδίου φύλου.

*

Στην εύλογη απορία του συγχρόνου γονιού ότι δεν υπάρχει χρόνος νομίζω ότι δόθηκε ήδη απάντηση στην αρχή του άρθρου μας. Και πάντως ισχύει η αμερικάνικη παροιμία που λέει: make time. Ακόμα κι αν δεν έχεις χρόνο πατέρα, ακόμα κι αν δεν έχεις χρόνο μητέρα, φτιάξε χρόνο, βρες χρόνο για να επικοινωνήσεις με το παιδί σου πριν να είναι αργά.