Kοινωνική δεξιότητα: Το κλειδί για την επιτυχία στο σχολείο

Σε όποια τάξη κι αν μπείτε, εκτός από πίνακες με αριθμούς και λέξεις, θα δείτε και πίνακες με φράσεις όπως «να είσαι γενναίος» ή «να είσαι ευγενικός». Υπάρχει λόγος. Οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν κάτι που δεν περνάει από το μυαλό των περισσότερων γονέων: 

Ότι οι κοινωνικές δεξιότητες είναι το κλειδί για την επιτυχία στο σχολείο και είναι εξίσου σημαντικές με τις ακαδημαϊκές δυνατότητες των παιδιών. Στην πραγματικότητα, μπορεί μερικές φορές να είναι ακόμη πιο σημαντικές, όπως τουλάχιστον υποστηρίζει η αναπτυξιολόγος Michele Borba, Ed.D.

Η υπομονή για παράδειγμα, είναι ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες επιτυχίας. «Η έρευνα δείχνει ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικιάς που μπορούν να περιμένουν, θα έχουν καλύτερη απόδοση στο σχολείο τρία χρόνια αργότερα από ότι εκείνα που ήδη ξέρουν να γράφουν από το προνήπιο», λέει η Borba. Αρκετά εντυπωσιακό. Αυτό ακριβώς το σημείο εξετάζουν περισσότεροι οι εκπαιδευτικοί σε κάθε τάξη. Δείτε πώς μπορείτε εσείς να βοηθήσετε τα παιδιά σας να αποκτήσουν αυτές τις ικανότητες.

Παιδικός σταθμός

• Μοιράζομαι: Το «δούναι και λαβείν» είναι το πρώτο μάθημα ηθικής που παίρνουν τα παιδιά και είναι δύσκολο να προχωρήσουν χωρίς αυτό», λέει η Borba. Ένας τρόπος να τα βοηθήσετε είναι με τις συζητήσεις κατά τη διάρκεια του οικογενειακού γεύματος. Συζητήστε μαζί τους τι κάνατε κατά τη διάρκεια της ημέρας, δίνοντας έμφαση σε αντίστοιχες ιστορίες. Επίσης, παίξτε μαζί με τα παιδιά επιτραπέζια παιχνίδια. Είναι δύο από τους πιο εύκολους τρόπους να μάθει το παιδί να περιμένει. Να ασκήσει με άλλα λόγια τη δεξιότητα της υπομονής. Η Borba προτείνει, επίσης, να δημιουργήσετε μαζί με το παιδί σας δίκαιους κανόνες παιχνιδιού (θα έχει πέντε λεπτά εκείνο το παιχνίδι και μετά θα το δώσει στο φίλο του για πέντε λεπτά). Έτσι διδάσκετε στο παιδί να λύνει το πρόβλημα μόνο του.
• Ευγένεια. «Ένα παιδί με τρόπους είναι ένας συμπαθές παιδί - και δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε το πόσο σημαντικός είναι ο παράγοντας της συμπάθειας», λέει η Borba.«Όταν ένα παιδί νιώθει αποδεκτό, μπορεί να επικεντρωθεί στο έργο του σχολείου του, αντί να ανησυχεί για το ποιος θα παίξει μαζί του.» Για να το βοηθήσετε θυμηθείτε κι εσείς τους δικούς σας τρόπους. Ακούγεται προφανές, αλλά όσο νωρίτερα το παιδί ακούει καθημερινά τις λέξεις  «παρακαλώ»  και «ευχαριστώ», τόσο νωρίτερα θα τις μάθει. Με ευγενικό τρόπο να το θυμίζετε στο παιδί όταν ξεχνάει τις μαγικές λεξούλες και μη φοβηθείτε να το επαινέσετε όταν τις λέει από μόνο του.
• Αυτοέλεγχος: Το παιδί σας μπορεί να έχει συνηθίσει να στηρίζεται στη δική σας βοήθεια για να ηρεμήσει. Τώρα όμως, χρειάζεται να μάθει να χειρίζεται μόνο του τα συναισθήματά του, ίσως και με λίγη βοήθεια από τη δασκάλα. Εντοπίστε τα συναισθήματα του παιδιού σας (ιδιαίτερα εκείνα που αφορούν στην οργή και στη θλίψη) και βοηθήστε το να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του. Από την στιγμή που θα αρχίσει να τα αναγνωρίζει, τότε σύντομα θα μπορέσει και να τα ελέγχει. Αντισταθείτε στον πειρασμό να διορθώσετε την κατάσταση. Αντ 'αυτού, ενθαρρύνετε το παιδί να σκεφτεί έναν τρόπο για να αντιμετωπίσει το ίδιο τα συναισθήματα του. Μπορείτε δοκιμαστικά να του πείτε: «Πάρε μια βαθιά ανάσα και να διώξε αυτά τα νευράκια μακριά.»

Νηπιαγωγείο - 1η Δημοτικού:

• Υπομονή: Στην τάξη, υπομονή σημαίνει να περιμένεις τη σειρά σου και να δίνεις σημασία χωρίς καμία νευρικότητα - δεν είναι εύκολο κατόρθωμα για το μέσο παιδί. «Ένα παιδί που δίνει την πλήρη προσοχή του, θα ακούσει και θα μάθει πολύ περισσότερα από το δάσκαλο και τους συμμαθητές του», λέει η Ashley Button, νηπιαγωγός στο Atherton, της Καλιφόρνια. Δώστε στο παιδί σας πολλές ευκαιρίες για να διασκεδάσει μόνο του χωρίς τη βοήθειά σας. Την επόμενη φορά που θέλει την προσοχή σας όταν είστε απασχολημένοι με κάτι άλλο, πείτε του ότι θα είστε μαζί του σε λίγα λεπτά. Πείτε του να τραγουδήσει ένα τραγούδι ή να ζωγραφίσει κάτι συγκεκριμένο για να περάσει η ώρα. Η ανάγνωση είναι επίσης ένας πολύ καλός τρόπος για τη βελτίωση της συγκέντρωσης των παιδιών. «Καθώς το παιδί αναπτύσσει την υπομονή του, επιμηκύνετε το χρονικό διάστημα που πρέπει θα πρέπει να περιμένει για να ασχοληθείτε μαζί του ή επιλέξετε ένα μεγαλύτερο βιβλίο για να βελτιώσετε τη δυνατότητα συγκέντρωσης», λέει η Borba.
• Διεκδικητικότητα: Τα παιδιά χρειάζεται να διεκδικούν, χρησιμοποιώντας ακόμη και τη λέξη «εγώ». Θα πρέπει να μάθουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και την απογοήτευσή τους. («Στεναχωρήθηκα που μου πήρες τη σειρά»). «Στην τάξη κάνουμε εξάσκηση, έτσι ώστε τα παιδιά να μάθουν να απευθύνονται σε ενήλικα μόνο όταν δεν μπορούν να διευθετήσουν την κατάσταση μόνα τους», λέει η Julia Seligman, δασκάλα στο Essex, στο Βερμόντ. Τα διεκδικητικά παιδιά υπερέχουν επειδή δεν φοβούνται να κάνουν ερωτήσεις. Εξασκηθείτε στο σπίτι λέγοντας μικροί μεγάλοι τα παράπονά σας. Εσείς μπορείτε να πείτε «Νιώθω απογοητευμένη γιατί δεν έπλυνες τα χέρια σου πάλι για το φαγητό» και εκείνο θα μπορούσε να σας πει «Δεν μου αρέσει που μου φωνάζεις συνέχεια να μαζέψω το δωμάτιό μου». Έτσι βοηθάτε το παιδί σας όχι μόνο να γίνει περισσότερο διεκδικητικό, αλλά επίσης να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή του και να μην φοβάται να αντιδράσει εάν αργότερα στο σχολείο πέσει, για παράδειγμα, θύμα εκφοβισμού.
• Ανεκτικότητα: «Πολλά παιδιά χρειάζεται να διδαχθούν ότι δεν πειράζει να κάνει κανείς ένα λάθος, γιατί έτσι μαθαίνουμε», λέει η Seligman. «Όταν όλη η τάξη αισθάνεται ασφαλής, τα παιδιά αφήνονται και ρισκάρουν. Σκέφτονται: «Τι πειράζει κι αν κάνω λάθος;». Εάν κατακτήσουν αυτή την ικανότητα τώρα - που τα λάθη είναι ακόμη μικρά - θα ανταμειφθούν λίγα χρόνια αργότερα, όταν, για παράδειγμα, κάνουν λάθος υπολογισμό σε ένα πρόβλημα των μαθηματικών. Η Seligman παροτρύνει τους γονείς να δείχνουν στα παιδιά ότι δεν είναι τέλειοι. Να τους δείχνουν πότε κάνουν οι ίδιοι λάθη. Συζητήστε με τα παιδιά λάθη που κάνατε και πως εκμεταλλευθήκατε την εμπειρία για να μάθετε. «Και επαινέστε το παιδί κάθε φορά που παίρνει ένα ρίσκο, είτε του βγαίνει είτε όχι» λέει η Button.

2α και 3η τάξη Δημοτικού:

• Ευρύτητα πνεύματος: «Στα παιδιά αρέσει να δουλεύουν σε ομάδες όπου η άποψή τους είναι αποδεικτή». Τα κάνει να νιώθουν καλά», λέει η Borba. Μαθαίνοντας την ικανότητα του σεβασμού στις απόψεις των άλλων, ενισχύονται οι δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Δείξτε στο παιδί πώς να βλέπει και τις δύο πλευρές σε ένα θέμα, τονίζει η Carrie Conover, δασκάλα στο Σικάγο. Εάν το παιδί σας είναι σε μια ομάδα που ασχολούνται με τα ζώα, εξηγήστε του πώς θα μπορούσε να διαφωνήσει ευγενικά: «Νομίζω ότι οι νυχτερίδες είναι φοβερές! Αλλά νομίζω ότι θα ήταν καλύτερα να μελετήσουμε τους σκίουρους, επειδή υπάρχουν τόσα πολλά διαφορετικά είδη» και να αξιοποιήσει ευκαιρίες για συμβιβασμό. Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι το παιδί θέλει McDonald 's κι εσείς το γαλλικό μπιστρό. Βρείτε ένα μέρος όπου μπορεί να πάρει ένα burger και εσείς κις λορέν.
• Ευθύνη: Καθώς αυξάνεται το διάβασμα και οι εξωσχολικές δραστηριότητες, το παιδί σας θα πρέπει να γίνει πιο υπεύθυνο και οργανωτικό. Είναι πολύ πιο εύκολο να τελειώνει γρήγορα με το διάβασμα εάν δεν χρειάζεται να ψάχνει μία ώρα για το μολύβι του. Ίσως όταν το παιδίήταν μικρότερο, να είχατε την τάση να κάνετε πράγματα για λογαριασμό του. Τώρα ήρθε η ώρα να επιβάλετε τρόπους που θα του μάθουν να μπορεί να ξεκινήσει να διαχειρίζεται μόνο του τα πράγματά του (αν και δεν θα αποφύγετε τις διαρκείς υπενθυμίσεις). Πριν κοιμηθεί, για παράδειγμα, μπορεί να ετοιμάζει την τσάντα του σχολείου και να διαλέγει τα ρούχα του για να είναι έτοιμα το πρωί. Το πρωί πάλι, μπορεί να βάλει τα πιάτα στο νεροχύτη μετά το πρωινό.
• Αυτοδυναμία: «Τα παιδιά δεν θέλουν να είναι καρφιά, έτσι είναι λιγότερο πιθανό να εμπλέξουν ενήλικες στις διαμάχες τους, σε αυτή την ηλικία», λέει η Conover. Θα πρέπει να ξέρουν πώς να εκφράσουν τα πραγματικά συναισθήματά τους στους φίλους τους, έτσι ώστε να μπορούν να λύσουν τις διαμάχες τους. Αντί λοιπόν κάθε φορά που το παιδί σας έχει έναν καβγά να φωνάζετε τον άλλο γονέα, συζητήστε με το παιδί σας πιθανές λύσεις και παροτρύνετέ το να συνεχίσει. Εάν γνωρίζει ότι μπορεί (ως επί το πλείστον) να λύσει τα δικά του προβλήματα - είτε κοινωνικά είτε ακαδημαϊκά - τότε θα γίνει και πολύ πιο ανεκτικό.

πηγη