Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο

Έφτασε σχεδόν η ώρα, που κάποιοι την περίμεναν, άλλοι την προσδοκούσαν και άλλοι την φοβόν τουσαν. Το πρώτο κεφάλαιο της εκπαιδευτικής ζωής των μαθητών της έκτης δημοτικού κλείνει. Μετά όμως από ένα τέλος υπάρχει πάντα μια καινούργια αρχή.

Η ένταξη του παιδιού στο γυμνάσιο είναι το πρώτο βήμα για τη μετάβαση από την παιδική στην εφηβική ηλικία, είναι ένα στάδιο μεταβατικό. Το παιδί βιώνει έντονα και ανάμεικτα συναισθήματα. Άγχος, αγωνία, χαρά, περιέργεια, φόβο για το άγνωστο, δυσκολία.

Πηγαίνοντας στο Γυμνάσιο, το παιδί θα βιώσει πληθώρα αποριών για το νέο άνοιγμα της ζωής του και προβληματισμούς. Η δύναμη της παρέας των συνομηλίκων, η τάση για μίμηση των άλλων από φόβο μην απορριφθεί από την παρέα θα είναι εκεί και θα τα συναντήσουν όλα τα παιδιά. Ωστόσο, πηγαίνοντας στο Γυμνάσιο τα παιδιά θα «κτίσουν» επίσης νέες αναμνήσεις και εμπειρίες, εξίσου πολύτιμες. Ο μαθητής κατά τη μετάβαση του από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο ωθείται από εσωτερικά κίνητρα (ανάγκη για περισσότερη μόρφωση – αύξηση γνώσεων, νέες γνωριμίες – εμπειρίες, καλύτερο μέλλον, συμμετοχή στη νέα σχολική ζωή). Φθάνοντας όμως στο Γυμνάσιο ο μαθητής ενεργοποιείται για να αντιμετωπίσει από το ένα μέρος το άγνωστο, νέο σχολικό περιβάλλον με τις οργανωτικολειτουργικές του διαφορές αλλά και από το άλλο, τις απότομες ψυχοβιολογικές αλλαγές της προεφηβείας.

Όταν τα παιδιά φτάσουν στην ηλικία των δώδεκα ετών, όταν είναι έτοιμα να φύγουν από το δημοτικό για το γυμνάσιο, θα πρέπει, πέρα από τις όποιες γνώσεις έχουν κατακτήσει στο δημοτικό, να είναι και συναισθηματικά και ψυχολογικά έτοιμα για τη νέα πρόκληση που θα αντιμετωπίσουν. Η ιδέα του γυμνασίου δεν πρέπει να βιώνεται ως κάτι το τρομακτικό αλλά σαν μια συνέχεια του δημοτικού με κάποιες ιδιαίτερες διαφορές.

Συμβουλές για γονείς:

• Ενθάρρυνση του παιδιού να αναλαμβάνει κάποιες πρωτοβουλίες και ευθύνες (πχ. πρωτοβουλίες σε απλά καθημερινά θέματα του σπιτιού).
• Η υπερπροστασία έχει ως αποτέλεσμα να μην αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια ανάπτυξης πρωτοβουλίας στο παιδί με αποτέλεσμα και πάλι να το οδηγούμε στη διαμόρφωση αδύνατου χαρακτήρα, με έλλειψη εμπιστοσύνης στις δικές του δυνάμεις.
• Είναι πολύ σημαντικό να τα ενθαρρύνουμε. Να τους δίνουμε την αίσθηση ότι αξίζουν και ότι μπορούν να βάλουν στόχους και να τα καταφέρουν. Οφείλουμε να καλλιεργήσουμε την αυτοπεποίθηση τους, έτσι ώστε να ενισχυθεί η γενικότερη αυτό-εικόνα τους.
• Αν τα πράγματα δυσκολεύουν ή δε βελτιώνονται, οι γονείς μπορούν να ζητήσουν μια εξειδικευμένη βοήθεια. Αν το παιδί εκδηλώνει υπερβολική ανησυχία, εάν υπάρχει σημαντικό άγχος στην οικογένεια, αν η απουσία από το σχολείο παρατείνεται, η οικογένεια και το σχολείο καλό είναι να μιλήσουν με εξειδικευμένους επιστήμονες οι οποίοι εξετάζοντας το παιδί μπορούν να δώσουν στους γονείς αλλά και στους δασκάλους συμβουλές για την αντιμετώπιση των σχολικών προβλημάτων του παιδιού.

Μαρία Βερβέρη
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία)
http://mariaververi.blogspot.gr/