«Έτσι είμαι εγώ!» σας δηλώνει και δεν έχει κλείσει
ακόμη τα τρία. Μην σας ξεγελάει, όμως. Ο χαρακτήρας του διαγράφεται ήδη
καθαρά. Όπως και τα πάθη και η ιδιοσυγκρασία του. Και καμιά φορά δεν
ελέγχονται εύκολα. Ίσως σας βοηθήσουν μερικά τεχνάσματα.
Ενστικτωδώς προσπαθούμε να «δουλέψουμε» τις πτυχές της προσωπικότητας του παιδιού μας που πιστεύουμε ότι πρέπει να διορθωθούν. Κι όμως, καλύτερα να δώσουμε έμφαση στα πλεονεκτήματά του. Με το χρόνο, αυτή η στάση θα κάνει το παιδί να νιώθει δυνατό και ικανό. Έτσι θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει καλύτερα και τις «αδύναμες» πτυχές τους χαρακτήρα του.
Ο εξερευνητής
Δεν υπάρχει συρτάρι, κουτί, τσάντα που δεν το αδειάζει για να το εξετάσει σχολαστικά. Είναι ο τύπος που παίρνει το σωληνάριο της οδοντόκρεμας και το πιέζει από πάνω μέχρι κάτω, για να δει πόση χωράει. Ή μαγεύεται από τη βρύση της μπανιέρας που στάζει. Μόνο που μετά χώνει τα δάχτυλα στο σιφόνι, για να δει πού καταλήγει το νερό. Εύκολα κεντρίζεις την περιέργεια ενός τέτοιου παιδιού. Αρκεί να του παρουσιάζεις συνεχώς νέες δραστηριότητες. Το κακό είναι ότι το παιγνίδι χάνει σχεδόν αμέσως τη γοητεία του. Για το παιδάκι αυτό, η χαρά βρίσκεται στην ανακάλυψη, ακόμη και μέσω της αφής, νέων αντικειμένων.
Τι να κάνετε: Για να το κρατάτε πάντα απασχολημένο χρειάζονται λίγα πράγματα. Αφήστε το να παίζει με το νερό! Αφήστε του επίσης ελεύθερη την πρόσβαση, σε ένα μέρος τουλάχιστον των κατσαρολικών. Τέλεια είναι επίσης τα παιγνίδια που αποτελούνται από πολλά κομμάτια. Και όταν οι εξερευνήσεις του φτάνουν στο όριο του επικίνδυνου; Να του λέτε «μη» με αποφασιστικότητα. «Μη βάζεις τα δάχτυλα στην πρίζα», «Μη βάζεις στο στόμα ό,τι πιάνεις στο χέρι». «Μην ανοίγεις αυτό το συρτάρι». Και αναδιοργανώστε το σπίτι, ώστε να μην υπάρχουν πολλοί πειρασμοί.
Ο περίεργος
Γοητεύεται από όλα όσα βλέπει, μυρίζει και αγγίζει. Είναι ικανό να αναποδογυρίσει όλες τις σακούλες με τα ψώνια, περιφέροντας θριαμβευτικά το κουτί με τα κορν-φλέικς, που κουδουνίζουν απαλά καθώς τα κουνάει ή να ξετυλίξει αναρίθμητα ρολά χαρτιού τουαλέτας. Αλλά, όσο γρήγορα κάποιο αντικείμενο τραβά την προσοχή του τόσο γρήγορα το ξεχνάει αφήνοντάς το πίσω του για πάντα. Το μόνο που το καθοδηγεί είναι ο αυθορμητισμός του. Έτσι κάθε προσπάθεια να εξοικειώσετε αυτό το παιδί με τις κοινές έννοιες της τάξης είναι απλώς χαμένος κόπος. Ο αυθορμητισμός ωστόσο το βοηθά και στις προσωπικές του σχέσεις, που μπορεί να είναι απρόσμενα δυνατές και στοργικές. Επιπλέον, έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα στις αλλαγές. Ένα τέτοιο παιδάκι συνηθίζει εύκολα στον παιδικό σταθμό, τόσο που καμιά φορά η μαμά του βλέποντας αυτή την ανεμελιά πιστεύει ότι «δεν την αγαπά αρκετά».
Τι να κάνετε: Αντί να το αναγκάζετε να ακολουθεί αυστηρά τους κανόνες, καλύτερα ψάξτε να βρείτε τρόπο να διοχετεύσετε την ενέργεια του σε κάτι οργανωμένο και πειθαρχημένο. Επίσης, μην το στριμώχνετε ποτέ, να του δίνετε μεγάλα περιθώρια χρόνου για να ολοκληρώσει με την ησυχία του αυτό που κάνει.
Ο ατομικιστής
Η αγαπημένη του φράση είναι «μόνο μου!». Μόνο του δένει τα παπούτσια του, τρώει, πλένεται. Ήσυχο και σίγουρο για τον εαυτό του, τα καταφέρνει θαυμάσια χωρίς τη μαμά του. Εάν μάλιστα εκείνη επιμένει να ανακατεύεται, εκνευρίζεται κιόλας. Η σχέση του με τα άλλα παιδιά; «Πολύ χαίρομαι για τη γνωριμία, αλλά πρέπει να ασχοληθώ στις προσωπικές μου υποθέσεις». Για τις μαμάδες αυτό είναι το τέλειο παιδί. Αυτόνομο, ριψοκίνδυνο. Θα αγαπήσει γρήγορα τα παιγνίδια που απαιτούν συγκέντρωση, όπως το διάβασμα ή τα παζλ, και ήδη προτιμά να κάνει τις εξερευνήσεις του μόνο του. Θα το βρείτε συχνά σε μια γωνιά του δωματίου, ή κουλουριασμένο μέσα σε ένα μεγάλο κιβώτιο. Οι οριοθετημένοι χώροι του αρέσουν πολύ, εντείνουν την αίσθηση ότι τα έχει όλα υπό τον έλεγχό του. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η στάση είναι σημάδι ανεξαρτησίας. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή ώστε το μικρό να μην να κλειστεί εντελώς στον εαυτό του, αρνούμενο τη χαρά της αλληλεπίδρασης με άλλα παιδιά ή με τους μεγάλους. Συχνά στη ρίζα αυτής της ατομικιστικής συμπεριφοράς βρίσκεται ένας μικρός φόβος για το άγνωστο. «Τι θα συμβεί εάν πάω να παίξω με εκείνο το παιδάκι που δεν το ξέρω; Δεν κάθομαι καλύτερα εδώ με το κουκλάκι μου».
Τι να κάνετε: Μην το πειράζετε και μην το υποχρεώνετε. Χρησιμοποιήστε ένα σίγουρο ατού, την ταύτιση. «Ξέρεις, κι εγώ όταν ήμουν μικρός κρυβόμουν με ένα βιβλίο και με έψαχναν όλοι με τις ώρες. Μετά, όμως, γνώρισα το Κώστα και τη Φωτεινή και αρχίσαμε όλοι μαζί να περνάμε καταπληκτικά!».
Ο αεικίνητος
Δεν περπατάει, χοροπηδάει. Δεν τρώει, τσιμπολογάει ανάμεσα από δύο «εγχειρήματα». Το αφήνετε με τους κύβους του ξεχνώντας μέσα στο δωμάτιο τον κουβά και τη σφουγγαρίστρα; Μετά από δύο λεπτά, θα έχει σφουγγαρίσει τα πάντα. Με το δικό του, πολύ δραστήριο τρόπο. Αναποδογυρίζοντας μερικά λίτρα σαπουνόνερο στο χαλί. Πού είναι το κακό; Το μικρό που δεν σταματά ούτε λεπτό, έχει πολύ σύντομο χρόνο συγκέντρωσης της προσοχής, ο οποίος παρατείνεται πολύ δύσκολα. Τρέχει, πηδάει, κάνει τούμπες. Το να το βάλετε να καθίσει πλάι σας με ένα βιβλιαράκι, πιστεύοντας ότι θα «ηρεμήσει» είναι χαμένη υπόθεση. Και εσείς εξαντλημένη από την τόση ζωντάνια δεν ξέρετε από πού να αρχίσετε. Το να το αναγκάσετε να μείνει ακίνητο δεν είναι μόνο αδύνατον, είναι και λάθος. Γιατί η τόση κινητικότητα κρύβει μεγάλο απόθεμα ενέργειας, αλλά και κάποια ανησυχία που πρέπει να ξεσπάσει. Πώς θα επιβιώσετε, λοιπόν;
Τι να κάνετε: Μην κάνετε το σφάλμα να του δίνετε υπερβολική σημασία, γιατί θα αρχίσει να νιώθει πριγκιπόπουλο. Αντί να το αναγκάζετε αόριστα να σέβεται κάποιους κανόνες (ιδίως στο μέλλον, γιατί όταν είναι ενάμισι έτους αυτό είναι απλώς αδύνατον), προσπαθήστε να το παρασύρετε σε δράση. «Εσύ που είσαι τόσο καλό, θα με βοηθήσεις να πετάξουμε αυτά τα περιοδικά;», «Για να δω πόσο γρήγορα μπορείς να μαζέψεις τα παιγνίδια σου στο καλάθι».
Ο φρόνιμος
Δεν ενοχλεί τους γύρω του, μπορεί να κάτσει και να απασχοληθεί μόνο του για ώρες, είναι το ήσυχο παιδί που κάνει ό,τι του πείτε, χωρίς ποτέ να παραπονιέται ή να φέρει αντίρρηση. Ακόμα και το πρωί, όταν ξυπνάει πιο νωρίς από σας, δεν θα σηκωθεί από την κούνια του, απλά περιμένει υπομονετικά εσάς να του δώσετε το πράσινο φως. Ξέρετε ότι θα πείτε μία κουβέντα και αυτό θα γίνει. Θεωρητικά αυτό το παιδί είναι το όνειρο κάθε γονιού. Το ήσυχο, καμιά φορά απομονωνόμενο ή «καλό» παιδί, το οποίο οι γονείς θεωρούν ακριβώς το είδος του παιδιού που ήθελαν, μπορεί ξαφνικά μεγαλώνοντας θα αντιληφθεί ότι η συμπεριφορά η οποία στην παιδική του ηλικία κέρδιζε την παραδοχή, τώρα δεν το βοηθάει. Μπορεί να αισθανθεί απομόνωση και ν’ αρχίζει να νομίζει ότι οι άλλοι δεν το θέλουν. Από την άλλη καμιά φορά εμείς οι γονείς, χωρίς να το θέλουμε, «επιβεβαιώνουμε» την κοινωνική μας θέση από την «καλή» απόδοση των παιδιών μας. Αυτό κάνει το παιδί ίσως κάποιες φορές αισθάνεται ότι τ’ αγαπάμε «υπό όρους». Όταν λοιπόν ενθουσιάζεστε μόνο όταν κατορθώνει κάτι ή δουλεύει σκληρά για κάτι, και απογοητεύεστε ή το επιπλήττετε όταν δεν καταφέρνει τον στόχο του, τότε η συμπεριφορά σας αυτή εκλαμβάνεται ως κριτική για τα λάθη του. Έτσι το παιδί μαθαίνει από πολύ νωρίς πως οφείλει να έχει υψηλούς στόχους και ότι πρέπει να κάνει ότι καλύτερο μπορεί για να τους επιτύχει, προκειμένου να σας ευχαριστήσει.
Τι να κάνετε: Φροντίστε λοιπόν να το μάθετε να συγχωρεί τον εαυτό του για τα λάθη και τις αποτυχίες του, να έχει ρεαλιστικές προσδοκίες και ότι λάθη όλοι πρέπει να κάνουμε, γιατί μαθαίνουμε μέσα από αυτά. Προσπαθήστε να διακρίνετε τι αληθινά κρύβεται πίσω από την υπερβολική καλοσύνη του: Μήπως είναι ο φόβος ότι οι άλλοι θα το απορρίψουν αν δεν πάει με τα νερά τους; Συζητήστε μαζί του και εξηγείστε του ότι δεν είναι υποχρεωμένο να λέει πάντα «ναι» σε όλα για να γίνει αρεστός και ότι θα πρέπει καμιά φορά να δίνει προτεραιότητα στις δικές του ανάγκες και τις επιθυμίες.
Ο ντροπαλός
Είναι το δίχρονο που ενώ λαχταράει και κοιτάει τα άλλα παιδιά να παίζουν μαζί δεν τολμάει να τα πλησιάσει και ζητά από σας επίμονα να παίξετε μαζί του. Είναι το ίδιο πιτσιρίκι που θα κρυφτεί πίσω από την φούστα σας όταν πρέπει να χαιρετήσετε έναν άγνωστο. Αποφεύγει ή χαμηλώνει το βλέμμα και γίνεται κατακόκκινο όταν πάνε να το φιλήσουν. Σε φιλικές συγκεντρώσεις θα φροντίσει να γίνει «αόρατο» ώστε να μην κινήσει το ενδιαφέρον και «αναγκαστεί» να μιλήσει με παιδάκια (ιδιαίτερα αν δεν τα ξέρει καθόλου). Όσο για τις γιορτές στον παιδικό σταθμό…το να πει ένα μικρό ποιηματάκι ή ένα τραγουδάκι είναι πραγματικός Γολγοθάς για εκείνο.
Τι να κάνετε: Παρακολουθήστε στενά κάθε αντίδραση του παιδιού προσπαθώντας έτσι να καταλάβετε τι είναι εκείνο που το κρατά πίσω. Σε καμία περίπτωση μην αρχίσετε τις επιπλήξεις τύπου «Γιατί δεν έδωσες το δώρο;» «Γιατί δεν χαιρέτησες;» «Γιατί δεν πήγες να παίξεις με τα άλλα παιδιά» το μόνο που θα πετύχετε είναι να αγχώσετε το παιδί, χωρίς να το βοηθήσετε να το ξεπεράσει. Προτρέψτε το να σας πει πώς αισθάνεται, τι το ενοχλεί, ποιες καταστάσεις το κάνουν να είναι αμήχανο. Αυτή η εξωτερίκευση των συναισθημάτων του θα σας δώσει υλικό για συζήτηση και την ευκαιρία να ανακαλύψετε τις βαθύτερες ανησυχίες του και σε ποια σημεία χρειάζεται τη βοήθειά σας. Φροντίστε να έχει επαφές με άλλα παιδιά της ηλικίας του. Όσο περνάει ο χρόνος, με τις εμπειρίες που αποκτά καθημερινά και την επαφή με τους συνομηλίκους του αλλά και τη δική σας ενθάρρυνση θα αρχίσει σιγά σιγά να νιώθει πιο άνετα. Τονώστε την αυτοπεποίθησή του, αφήστε το να πάρει πρωτοβουλίες και επιβραβεύστε την κάθε του προσπάθεια προς κοινωνικοποίηση.
Ενστικτωδώς προσπαθούμε να «δουλέψουμε» τις πτυχές της προσωπικότητας του παιδιού μας που πιστεύουμε ότι πρέπει να διορθωθούν. Κι όμως, καλύτερα να δώσουμε έμφαση στα πλεονεκτήματά του. Με το χρόνο, αυτή η στάση θα κάνει το παιδί να νιώθει δυνατό και ικανό. Έτσι θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει καλύτερα και τις «αδύναμες» πτυχές τους χαρακτήρα του.
Ο εξερευνητής
Δεν υπάρχει συρτάρι, κουτί, τσάντα που δεν το αδειάζει για να το εξετάσει σχολαστικά. Είναι ο τύπος που παίρνει το σωληνάριο της οδοντόκρεμας και το πιέζει από πάνω μέχρι κάτω, για να δει πόση χωράει. Ή μαγεύεται από τη βρύση της μπανιέρας που στάζει. Μόνο που μετά χώνει τα δάχτυλα στο σιφόνι, για να δει πού καταλήγει το νερό. Εύκολα κεντρίζεις την περιέργεια ενός τέτοιου παιδιού. Αρκεί να του παρουσιάζεις συνεχώς νέες δραστηριότητες. Το κακό είναι ότι το παιγνίδι χάνει σχεδόν αμέσως τη γοητεία του. Για το παιδάκι αυτό, η χαρά βρίσκεται στην ανακάλυψη, ακόμη και μέσω της αφής, νέων αντικειμένων.
Τι να κάνετε: Για να το κρατάτε πάντα απασχολημένο χρειάζονται λίγα πράγματα. Αφήστε το να παίζει με το νερό! Αφήστε του επίσης ελεύθερη την πρόσβαση, σε ένα μέρος τουλάχιστον των κατσαρολικών. Τέλεια είναι επίσης τα παιγνίδια που αποτελούνται από πολλά κομμάτια. Και όταν οι εξερευνήσεις του φτάνουν στο όριο του επικίνδυνου; Να του λέτε «μη» με αποφασιστικότητα. «Μη βάζεις τα δάχτυλα στην πρίζα», «Μη βάζεις στο στόμα ό,τι πιάνεις στο χέρι». «Μην ανοίγεις αυτό το συρτάρι». Και αναδιοργανώστε το σπίτι, ώστε να μην υπάρχουν πολλοί πειρασμοί.
Ο περίεργος
Γοητεύεται από όλα όσα βλέπει, μυρίζει και αγγίζει. Είναι ικανό να αναποδογυρίσει όλες τις σακούλες με τα ψώνια, περιφέροντας θριαμβευτικά το κουτί με τα κορν-φλέικς, που κουδουνίζουν απαλά καθώς τα κουνάει ή να ξετυλίξει αναρίθμητα ρολά χαρτιού τουαλέτας. Αλλά, όσο γρήγορα κάποιο αντικείμενο τραβά την προσοχή του τόσο γρήγορα το ξεχνάει αφήνοντάς το πίσω του για πάντα. Το μόνο που το καθοδηγεί είναι ο αυθορμητισμός του. Έτσι κάθε προσπάθεια να εξοικειώσετε αυτό το παιδί με τις κοινές έννοιες της τάξης είναι απλώς χαμένος κόπος. Ο αυθορμητισμός ωστόσο το βοηθά και στις προσωπικές του σχέσεις, που μπορεί να είναι απρόσμενα δυνατές και στοργικές. Επιπλέον, έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα στις αλλαγές. Ένα τέτοιο παιδάκι συνηθίζει εύκολα στον παιδικό σταθμό, τόσο που καμιά φορά η μαμά του βλέποντας αυτή την ανεμελιά πιστεύει ότι «δεν την αγαπά αρκετά».
Τι να κάνετε: Αντί να το αναγκάζετε να ακολουθεί αυστηρά τους κανόνες, καλύτερα ψάξτε να βρείτε τρόπο να διοχετεύσετε την ενέργεια του σε κάτι οργανωμένο και πειθαρχημένο. Επίσης, μην το στριμώχνετε ποτέ, να του δίνετε μεγάλα περιθώρια χρόνου για να ολοκληρώσει με την ησυχία του αυτό που κάνει.
Ο ατομικιστής
Η αγαπημένη του φράση είναι «μόνο μου!». Μόνο του δένει τα παπούτσια του, τρώει, πλένεται. Ήσυχο και σίγουρο για τον εαυτό του, τα καταφέρνει θαυμάσια χωρίς τη μαμά του. Εάν μάλιστα εκείνη επιμένει να ανακατεύεται, εκνευρίζεται κιόλας. Η σχέση του με τα άλλα παιδιά; «Πολύ χαίρομαι για τη γνωριμία, αλλά πρέπει να ασχοληθώ στις προσωπικές μου υποθέσεις». Για τις μαμάδες αυτό είναι το τέλειο παιδί. Αυτόνομο, ριψοκίνδυνο. Θα αγαπήσει γρήγορα τα παιγνίδια που απαιτούν συγκέντρωση, όπως το διάβασμα ή τα παζλ, και ήδη προτιμά να κάνει τις εξερευνήσεις του μόνο του. Θα το βρείτε συχνά σε μια γωνιά του δωματίου, ή κουλουριασμένο μέσα σε ένα μεγάλο κιβώτιο. Οι οριοθετημένοι χώροι του αρέσουν πολύ, εντείνουν την αίσθηση ότι τα έχει όλα υπό τον έλεγχό του. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η στάση είναι σημάδι ανεξαρτησίας. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή ώστε το μικρό να μην να κλειστεί εντελώς στον εαυτό του, αρνούμενο τη χαρά της αλληλεπίδρασης με άλλα παιδιά ή με τους μεγάλους. Συχνά στη ρίζα αυτής της ατομικιστικής συμπεριφοράς βρίσκεται ένας μικρός φόβος για το άγνωστο. «Τι θα συμβεί εάν πάω να παίξω με εκείνο το παιδάκι που δεν το ξέρω; Δεν κάθομαι καλύτερα εδώ με το κουκλάκι μου».
Τι να κάνετε: Μην το πειράζετε και μην το υποχρεώνετε. Χρησιμοποιήστε ένα σίγουρο ατού, την ταύτιση. «Ξέρεις, κι εγώ όταν ήμουν μικρός κρυβόμουν με ένα βιβλίο και με έψαχναν όλοι με τις ώρες. Μετά, όμως, γνώρισα το Κώστα και τη Φωτεινή και αρχίσαμε όλοι μαζί να περνάμε καταπληκτικά!».
Ο αεικίνητος
Δεν περπατάει, χοροπηδάει. Δεν τρώει, τσιμπολογάει ανάμεσα από δύο «εγχειρήματα». Το αφήνετε με τους κύβους του ξεχνώντας μέσα στο δωμάτιο τον κουβά και τη σφουγγαρίστρα; Μετά από δύο λεπτά, θα έχει σφουγγαρίσει τα πάντα. Με το δικό του, πολύ δραστήριο τρόπο. Αναποδογυρίζοντας μερικά λίτρα σαπουνόνερο στο χαλί. Πού είναι το κακό; Το μικρό που δεν σταματά ούτε λεπτό, έχει πολύ σύντομο χρόνο συγκέντρωσης της προσοχής, ο οποίος παρατείνεται πολύ δύσκολα. Τρέχει, πηδάει, κάνει τούμπες. Το να το βάλετε να καθίσει πλάι σας με ένα βιβλιαράκι, πιστεύοντας ότι θα «ηρεμήσει» είναι χαμένη υπόθεση. Και εσείς εξαντλημένη από την τόση ζωντάνια δεν ξέρετε από πού να αρχίσετε. Το να το αναγκάσετε να μείνει ακίνητο δεν είναι μόνο αδύνατον, είναι και λάθος. Γιατί η τόση κινητικότητα κρύβει μεγάλο απόθεμα ενέργειας, αλλά και κάποια ανησυχία που πρέπει να ξεσπάσει. Πώς θα επιβιώσετε, λοιπόν;
Τι να κάνετε: Μην κάνετε το σφάλμα να του δίνετε υπερβολική σημασία, γιατί θα αρχίσει να νιώθει πριγκιπόπουλο. Αντί να το αναγκάζετε αόριστα να σέβεται κάποιους κανόνες (ιδίως στο μέλλον, γιατί όταν είναι ενάμισι έτους αυτό είναι απλώς αδύνατον), προσπαθήστε να το παρασύρετε σε δράση. «Εσύ που είσαι τόσο καλό, θα με βοηθήσεις να πετάξουμε αυτά τα περιοδικά;», «Για να δω πόσο γρήγορα μπορείς να μαζέψεις τα παιγνίδια σου στο καλάθι».
Ο φρόνιμος
Δεν ενοχλεί τους γύρω του, μπορεί να κάτσει και να απασχοληθεί μόνο του για ώρες, είναι το ήσυχο παιδί που κάνει ό,τι του πείτε, χωρίς ποτέ να παραπονιέται ή να φέρει αντίρρηση. Ακόμα και το πρωί, όταν ξυπνάει πιο νωρίς από σας, δεν θα σηκωθεί από την κούνια του, απλά περιμένει υπομονετικά εσάς να του δώσετε το πράσινο φως. Ξέρετε ότι θα πείτε μία κουβέντα και αυτό θα γίνει. Θεωρητικά αυτό το παιδί είναι το όνειρο κάθε γονιού. Το ήσυχο, καμιά φορά απομονωνόμενο ή «καλό» παιδί, το οποίο οι γονείς θεωρούν ακριβώς το είδος του παιδιού που ήθελαν, μπορεί ξαφνικά μεγαλώνοντας θα αντιληφθεί ότι η συμπεριφορά η οποία στην παιδική του ηλικία κέρδιζε την παραδοχή, τώρα δεν το βοηθάει. Μπορεί να αισθανθεί απομόνωση και ν’ αρχίζει να νομίζει ότι οι άλλοι δεν το θέλουν. Από την άλλη καμιά φορά εμείς οι γονείς, χωρίς να το θέλουμε, «επιβεβαιώνουμε» την κοινωνική μας θέση από την «καλή» απόδοση των παιδιών μας. Αυτό κάνει το παιδί ίσως κάποιες φορές αισθάνεται ότι τ’ αγαπάμε «υπό όρους». Όταν λοιπόν ενθουσιάζεστε μόνο όταν κατορθώνει κάτι ή δουλεύει σκληρά για κάτι, και απογοητεύεστε ή το επιπλήττετε όταν δεν καταφέρνει τον στόχο του, τότε η συμπεριφορά σας αυτή εκλαμβάνεται ως κριτική για τα λάθη του. Έτσι το παιδί μαθαίνει από πολύ νωρίς πως οφείλει να έχει υψηλούς στόχους και ότι πρέπει να κάνει ότι καλύτερο μπορεί για να τους επιτύχει, προκειμένου να σας ευχαριστήσει.
Τι να κάνετε: Φροντίστε λοιπόν να το μάθετε να συγχωρεί τον εαυτό του για τα λάθη και τις αποτυχίες του, να έχει ρεαλιστικές προσδοκίες και ότι λάθη όλοι πρέπει να κάνουμε, γιατί μαθαίνουμε μέσα από αυτά. Προσπαθήστε να διακρίνετε τι αληθινά κρύβεται πίσω από την υπερβολική καλοσύνη του: Μήπως είναι ο φόβος ότι οι άλλοι θα το απορρίψουν αν δεν πάει με τα νερά τους; Συζητήστε μαζί του και εξηγείστε του ότι δεν είναι υποχρεωμένο να λέει πάντα «ναι» σε όλα για να γίνει αρεστός και ότι θα πρέπει καμιά φορά να δίνει προτεραιότητα στις δικές του ανάγκες και τις επιθυμίες.
Ο ντροπαλός
Είναι το δίχρονο που ενώ λαχταράει και κοιτάει τα άλλα παιδιά να παίζουν μαζί δεν τολμάει να τα πλησιάσει και ζητά από σας επίμονα να παίξετε μαζί του. Είναι το ίδιο πιτσιρίκι που θα κρυφτεί πίσω από την φούστα σας όταν πρέπει να χαιρετήσετε έναν άγνωστο. Αποφεύγει ή χαμηλώνει το βλέμμα και γίνεται κατακόκκινο όταν πάνε να το φιλήσουν. Σε φιλικές συγκεντρώσεις θα φροντίσει να γίνει «αόρατο» ώστε να μην κινήσει το ενδιαφέρον και «αναγκαστεί» να μιλήσει με παιδάκια (ιδιαίτερα αν δεν τα ξέρει καθόλου). Όσο για τις γιορτές στον παιδικό σταθμό…το να πει ένα μικρό ποιηματάκι ή ένα τραγουδάκι είναι πραγματικός Γολγοθάς για εκείνο.
Τι να κάνετε: Παρακολουθήστε στενά κάθε αντίδραση του παιδιού προσπαθώντας έτσι να καταλάβετε τι είναι εκείνο που το κρατά πίσω. Σε καμία περίπτωση μην αρχίσετε τις επιπλήξεις τύπου «Γιατί δεν έδωσες το δώρο;» «Γιατί δεν χαιρέτησες;» «Γιατί δεν πήγες να παίξεις με τα άλλα παιδιά» το μόνο που θα πετύχετε είναι να αγχώσετε το παιδί, χωρίς να το βοηθήσετε να το ξεπεράσει. Προτρέψτε το να σας πει πώς αισθάνεται, τι το ενοχλεί, ποιες καταστάσεις το κάνουν να είναι αμήχανο. Αυτή η εξωτερίκευση των συναισθημάτων του θα σας δώσει υλικό για συζήτηση και την ευκαιρία να ανακαλύψετε τις βαθύτερες ανησυχίες του και σε ποια σημεία χρειάζεται τη βοήθειά σας. Φροντίστε να έχει επαφές με άλλα παιδιά της ηλικίας του. Όσο περνάει ο χρόνος, με τις εμπειρίες που αποκτά καθημερινά και την επαφή με τους συνομηλίκους του αλλά και τη δική σας ενθάρρυνση θα αρχίσει σιγά σιγά να νιώθει πιο άνετα. Τονώστε την αυτοπεποίθησή του, αφήστε το να πάρει πρωτοβουλίες και επιβραβεύστε την κάθε του προσπάθεια προς κοινωνικοποίηση.
Με την συνεργασία της Βάσως Μακαρώνη (ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου