Η Παναγία και οι μοναχοί

Όσα κι' αν που µε, όσα κι αν γράψουµε για την Παναγία µας δεν χορταίνουµε.

Στη συνέχεια καταχω- ρούμε δύο αποσπάσματα από λόγους στην Παναγία του Ηλία Μηνιάτη (+1714) επισκόπου Κερνίτζης και Καλαβρύτων, του νέου Χρυσοστόμου αποκληθέντος. Τα κηρύγµατά του ήσαν γεµάτα από αγάπη προς την Παναγία, γι' αυτό έχουν διαχρονική αξία.

«Η σελήνη, ο ήλιος, είναι σκοτεινά πράγµατα, παραβαλλόµενα µε εκείνο το ανεκλάλητον κάλλος, το οποίον βλέπουσι και δεν χορταίνουσιν οι µακάριοι· τί ωραίον! τί φαεινόν! τί θεοειδές θέαµα εις τα µάτια των Σεραφείµ!
τούτο επεθύµησε να ιδή ένας νέος πολλά ευλαβής της Παρθένου και έκαµε προς αυτήν τοιαύτην δέησιν· Μαρία, γλυκύτατον όνοµα, όπου εγώ μετά Θεόν σέβω και προσκυνώ, µε όλον τον πόθον και ευλάβειαν της ψυχής µου, διατί είσαι της ψυχής µου η παρηγορία και η χαρά· αν εύρηκα χάριν ενώπιόν σου ο ταπεινός δούλος σου, µίαν χάριν να µου κάµης σε παρακαλώ· ανάµεσα εις τας άλλας ευεργεσίας, να µε αξιώσης να σε ιδώ καθώς είσαι εις τον Παράδεισον. Αξίωσόν µε, αειπάρθενε Κόρη, αξίωσόν µε, Μήτερ ελέους ας σε ίδω και ευχαριστούμαι να χάσω ένα από τα µάτια µου.

Εισήκουσεν η πάναγνος Δέσποινα του ευλαβούς της δούλου την προσευχήν· του εφάνη µίαν νύκτα εις τον ύπνον του ολολαµπής, µε όλον εκείνο το φως της δόξης, µε τον οποίον λάµπει εις τον ουρανόν. Εξύπνησεν ο νέος και αληθινά έχασε το ένα από τα οµµάτιά του, µα από την χαράν, όπου είχεν, ότι ηξιώθη να ιδή την Βασίλισσαν του ουρανού και της γης, δεν ελυπάτο ολότελα, αότι εστερήθη το φως του· μάλιστα πάλιν παρακαλεί να την ιδή άλλην µίαν φοράν και ευχαριστείται να χάση και το άλλο οµµάτι, οπού του έµεινε και πάλιν ηξιώθη, πάλιν την είδε µα τί λογιάζετε, χριστιανοί; πώς τάχα να έµεινε τυφλός και από τα δύο οµµάτια; η συµπαθεστάτη Μήτηρ του Θεού, ωσάν του εφάνη την δευτέραν φοράν, όχι µόνον δεν τον εστέρησεν από τα ένα οµµάτι, οπού του έµεινεν, άλλα του έστρεψε και το άλλο, όπου είχε χαµένον. Εξύπνησεν ο νέος εκείνος και µε τα δύο οµµάτια υγιή, και όλος εκστατικός από την διπλήν χαράν, µε πολλά δάκρυα ευλαβούς αγαλλιάσεως, έδωκε τη Θεοµήτορι χιλίας ευχαριστίας».

*

«Όποιος δεν τιµά και δεν ευλαβείται την µητέρα του Θεού, δεν είναι άξιος να κράζεται χριστιανός. Τίς δύναται να καυχηθή, πως είναι πιστός δούλος του Ιησού, αν δεν είναι πιστός δούλος και της Μαρίας; ή πως είναι ευλαβής του Υιού, χωρίς να είναι και της µητρός; Αχ! και αν εγώ, διά κακήν µου τύχην, χάσω κάθε άλλην ευλάβειαν δεν θέλω χάσει ποτέ την ευλάβειαν της Παρθένου Μαρίας· εις κάθε δυστυχίαν, ή σωµατικην ή ψυχικήν, όπου ευρεθώ, προς αυτήν εγώ θέλω προσδράµει, βέβαιος πως θέλω εύρει εις τας αρρωστίας µου ιατρείαν, εις τας θλίψεις µου παρηγορίαν και εις τας αµαρτίας µου συγχώρησιν. Και µέσα εις τόν ιδιον Άδην εγώ ελπίζω σωτηρίαν από την βασίλισσαν του ουρανού· εγώ δεν φοβούµαι να χαθώ, όταν είµαι φυλαγµένος µέσα εις τας αγκάλας της· όταν µόνον χάσω την ευλάβειαν της Παρθένου, τότε εγώ είµαι µία χαµένη ψυχή.

Αλλά τάχα, εις τί στέκει η ευλάβεια της Παρθένου; εν προσευχή και νηστεία. Εν προσευχή, οπού είναι η παράκλησις, εν νηστεία όπου είναι η εγκράτεια· δύο τρόποι, τους οποίους εδιώρισεν η Εκκλησία, διά να τιµώµεν,  εξόχως εις τας ηµέρας ταύτας, την µητέρα του Θεού και µητέρα ηµών. Μα τί λογής πρέπει να είναι η προσευχή µας εις την παράκλησιν; όχι µε αταξίαν, όχι µε σύγχυσιν, όχι µε αναισχυντίαν, αλλά µε φόβον Θεού, µε συντριβήν καρδίας, µε δάκρυα κατανύξεως. Τί λογής πρέπει να είναι η νηστεία µας εις την εγκράτειαν; όχι µόνον νηστεία από φαγητά, αλλά νηστεία και από αμαρτίας· όχι µόνον εγκράτεια άπα κρέατα, αλλ’ εγκράτεια και από τα πάθη τα σαρκικά. Η Παναγία Παρθένος, µε την νηστείαν, ζητεί από ηµάς καρδίαν καθαράν· µε την προσευχήν, καρδίαν συντετριµµένην· και τί ολιγώτερον ηµπορεί να ζητήση από τους χριστιανούς η µήτηρ του Θεού και µήτηρ των χριστιανών; αχ! και να εκαταλαµβάναµεν πόσην χάριν και βοήθειαν έχοµεν από τέτοιαν αγιωτάτην µητέρα!

Ορφανοί, οπού εστερήθητε από τους γονείς σας· ξένοι οπού εχάσετε την ευτυχία σας· άρρωστοι, τεθλιµµένοι, αµαρτωλοί, µη λυπείσθε· εσείς έχετε µητέρα, την µητέρα του Θεού. Μητέρα, όπου σας κυβερνά εις την ξενητείαν σας, οπού σας τρέφει εις την πτωχείαν σας· οπού σας δίδει εις τα πάθη την ιατρείαν, εις τας θλίψεις την παρηγορίαν, εις τας σκλαβίας την ελευθερίαν, εις τας αµαρτίας την συγχώρησιν· µη λυπείσθε, εσείς έχετε µητέρα, την µητέρα του Θεού. Ναύται, οπού πλέετε την θάλασσαν, τηνΠαρθένον επικαλείσθε, να έχετε λιµένα εις ταις ανεµοζάλαις. Πραγµατευταί, οπού περιπατείτε την ξηράν, την Παρθένον επικαλείσθε να έχετε βοηθόν εις τους κινδύνους. Γεωργοί, όπου δουλεύετε την γην, την Παρθένον επικαλείσθε, να έχετε ευλογίαν καρποφορίας εις τους κόπους σας. Νέοι, όπου σπουδάζετε εις τα σχολεία, την Παρθένον επικαλείσθε, να έχετε φως γνώσεως εις την σπουδήν σας. Ιερείς και λαϊκοί, άνδρες και γυναίκες, την Παρθένον επικαλείσθε εις όλας τας ανάγκας, και σωµατικάς και ψυχικάς, να την έχετε προστάτιν εις ταύτην την ζωήν, παραστάτιν εν ώρα θανάτου, µεσίτην εν ηµέρα κρίσεως. Χριστιανοί, µικροί και µεγάλοι, όσοι λατρεύετε και προσκυνείτε το όνοµα του Ιησού, τιµάτε και ευλαβείσθε και το όνοµα της Παρθένου Μαρίας, της Μητρός του Ιησού και µμητρός ηµών. Ιησούς και Μαρία ας είναι τυπωµένα µέσα εις την καρδίαν σας. Ιησούς και Μαρία, µη λείπη από το στόµα σας. Ιησούς και Μαρία ας είναι η αρχή και το τέλος των προσευχών σας. Το όνοµα Ιησούς και Μαρία, ας είναι τα πρώτα λόγια της αυγής, τα ύστερα της εσπέρας µε ταύτα σφαλίζετε εις ύπνον τα µάτια σας µε ταύτα εµβαίνετε και εβγαίνετε από την εκκλησίαν· µε ταύτα άρχινατε και τελειώνετε πασαν υπόθεσιν· δια να αξιωθήτε την ώραν, όπου µέλλετε να παραδώσετε το πνεύµα, να έχετε από το ένα µέρος τον Ιησούν, από το άλλο την Μαρίαν· και οµού µε τον Ιησούν και µε την Μαρίαν, να συνδoξάζεσθε εις την βασιλείαν των ουρανών. Αµήν».

Υστερόγραφον

Ύστερα λοιπόν από τα όσα διαβάσατε παραπάνω για την Παναγία µας µπορείτε να καταλάβετε γιατί τα περισσότερα από τα µοναστήρια σ’ όλο τον ορθόδοξο κόσµο είναι αφιερωμένα σ’ αυτήν την Κοσµοσώτειρα Παρθένο. Και έτσι εξηγείται γιατί πάµπολλες ψυχές δια µέσου των αιώνων την αγάπησαν και της αφιέρωσαν την ζωή τους. Το αξίζει!

Βλέπε: Αρχιμ. Δοσιθέου, Ιερόν Τρίπτυχον, Έκδοση Ι. Μ. Τατάρνης, σελ. 80 κ.ε.