10 συμβουλές για να αντιμετωπίζετε σωστά τα παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

Όταν ο γιος μου ήταν στην πρώτη δημοτικού, επέστρεψε σπίτιμια μέρα και καθόταν πολύ ήσυχος και αποτραβηγμένος. Τον έβλεπα να πειράζει τις παρανυχίδες του.

«Τι σου συνέβη φιλαράκο;» τον ρώτησα.

«Μισώ το σχολείο!» μου είπε.

«Τι; Γιατί;» Λάτρευε το διάβασμα, ήταν πολύ καλός σταμαθηματικά και ήταν πολύ περίεργος για τη φύση γύρω του.

«Κάθε μέρα που η δασκάλα γράφει το όνομά μου στον πίνακα», είπε, χτυπώντας τα πόδια του στο πάτωμα. «Προσθέτει ένα εκατομμύριο θαυμαστικά! Τα άλλα παιδιά πιστεύουν πως είμαι κακός μαθητής! Κανείς τους δεν ξέρει πόσο πολύ προσπαθώ!»

Ήταν 6 ετών όταν συνέβη αυτό.

Τα παιδιά με «αόρατες» ειδικές ανάγκες συχνά παρεξηγούνται. Τα παιδιά που πάσχουν από ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας ή ADHD) μπορεί να είναι γεμάτα ενέργεια, δημιουργικότητα και ιδέες, αλλά οι απαιτήσεις που έχουμε από αυτά στις μέρες μας αποτελούν για αυτά μεγάλη πρόκληση. Ως γονιός, δεν θέλω το παιδί μου να καθορίζεται από τις ελλείψεις του. Την ίδια στιγμή, είναι εκνευριστικό να μην τον καταλαβαίνει ο κόσμος.

Ακολουθούν λοιπόν 10 πράγματα που οι γονείς παιδιών με ΔΕΠΥ θα ήθελαν να γνωρίζετε:

1. Έτσι είναι «καλωδιωμένα»!

Η ΔΕΠΥ είναι μια νευροβιολογική διαταραχή, δεν έχει να κάνει με την προσωπικότητα.

Τα παιδιά με ΔΕΠΥ, ιδίως αυτά που είναι υπερκινητικά και αυθόρμητα, σφύζουν από ενέργεια. Μπορεί να δυσκολεύονται να καθίσουν ήσυχα ή να διατηρήσουν την προσοχή τους. Δεν προσπαθούν να δυσκολέψουν τους άλλους. ΑΠΛΑ ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΩΔΙΩΜΕΝΟ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ.

2. Χρειάζονται ενθάρρυνση

Αν τους ασκείτε διαρκώς κριτική, θα τους καταστρέψετε την αυτοπεποίθηση. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ κρίνονται συχνά αρνητικά: «Πρόσεχε! Μην κλωτσάς το θρανίο μπροστά σου!» Αναζητήστε λόγους για να τα επαινέσετε: «Λατρεύω τον ενθουσιασμό σου! Έχεις μια ζωηρή φαντασία!»

Δεν είναι απλά καλό για τα παιδιά με ΔΕΠΥ – κάνει καλό σε όλους μας.

3. Είναι σταθερά ασυνεπή

«Με άκουσε χθες. Ήταν ένα αγγελούδι στο σπίτι της γιαγιάς την περασμένη εβδομάδα».

Τα παιδιά με ΔΕΠΥ μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα απέναντι στα συναισθήματά τους, τα φάρμακα, την ώρα της ημέρας και το τι συμβαίνει γύρω τους. Μην αφήσετε μία «κακή μέρα» να σας κάνει να πιστέψετε πως έχετε ένα «κακό παιδί». Δοκιμάστε ξανά κάποια άλλη στιγμή – μπορεί να εκπλαγείτε θετικά!

4. Όλοι χρειάζονται έναν φίλο

Τα παιδιά με ΔΕΠΥ δυσκολεύονται να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους. Έρευνες έχουν δείξει πως ωριμάζουν συναισθηματικά αργότερα από τα υπόλοιπα. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει τις φιλίες. Προτού διαγράψετε ένα υπερκινητικό παιδί από τη λίστα των καλεσμένων στο παιδικό πάρτι, θα μπορούσατε απλά να ζητήσετε από τη μητέρα του να παραμείνει στο πάρτι (ακόμη κι αν δεν είναι καλεσμένοι οι γονείς). Είναι πιο ευγενικό από το να το αποκλείσετε.

5. Μην το παίρνετε προσωπικά

«Θεέ μου, δεν μπορώ να πιστέψω ότι είπε κάτι τέτοιο.»

Αν ένα παιδί με ΔΕΠΥ δεν δίνει τη δέουσα προσοχή, μην θεωρήσετε πως απλά χαζεύει. Αν σας αντιμιλάει, μην θεωρήσετε πως δεν σας σέβεται. Δεν είναι προσωπικό το ζήτημα. Η ΔΕΠΥ, από τη δύση της, σημαίνει πως το παιδί δυσκολεύεται να παρακολουθήσει και να ελέγξει τις παρορμήσεις του. Αυτό δεν σημαίνει πως μπορεί να φέρεται άσχημα συνέχεια. Θυμήστε του πως είναι καλό παιδί και πως περιμένετε από αυτό να συμπεριφέρεται έτσι. Αυτές τις προσδοκίες σας μπορεί να τις ικανοποιήσει.

6. Η κατάθλιψη μπορεί να γίνει πρόβλημα

Η ΔΕΠΥ και η κατάθλιψη συχνά συναντούνται μαζί. Όταν το παιδί προσπαθεί να ανταπεξέλθει σε υψηλές προσδοκίες, μπορεί να αισθανθεί πως έχει αποτύχει – από πολύ μικρή ηλικία. Τα προβλήματα με τη ΔΕΠΥ στο σχολείο και με τους φίλους μπορεί να οδηγήσουν σε κατάθλιψη, ιδίως στην εφηβεία. Χρειάζεται η συμβολή όλων για να μεγαλώσει ένα παιδί. Δώστε προσοχή στα σημάδια και τα συμπτώματα της κατάθλιψης, ιδίως κατά την περίοδο της εφηβείας.

7. Μπορεί να υπάρχουν και άλλα θέματα

Η διάγνωση είναι περίπλοκη.

Η κατάθλιψη δεν είναι το μόνο πρόβλημα που μπορεί να προκύψει λόγω ΔΕΠΥ. Έρευνες έχουν δείξει πως το 65% των παιδιών με ΔΕΠΥ θα αντιμετωπίσουν και άλλες διαταραχές σε κάποια φάση της ζωής τους, όπως άγχος, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD), διπολική διαταραχή ή εναντιωματική προκλητική διαταραχή (ODD). Αν γνωρίζετε κάποιο παιδί – ή κάποια οικογένεια – που χρειάζεται στήριξη, να την προσφέρετε. Μία καλή κουβέντα και μόνο μπορεί να βοηθήσει πολύ.

8. Δεν χρειάζονται κηρύγματα

Τα παρορμητικά παιδιά συνειδητοποιούν τι έκαναν λάθος ΑΦΟΥ το κάνουν. Αυτό μπορεί εύκολα να τα κακοχαρακτηρίσει ως «κακό παιδί», «παλιόπαιδο», «εκφοβιστή». Προσπαθήστε να μην κρίνετε. Αποδεχτείτε τη συγγνώμη του. Δώστε μια δεύτερη ευκαιρία στο παιδί. Ή και μια τρίτη. Το ίδιο το παιδί και οι γονείς του εργάζονται σκληρά για να διαχειριστούν τη διαταραχή του.

9. Τα παιδιά μας ακούνε

Όταν ήμουν παιδί, ένα αγοράκι από τη γειτονιά που είχε σύνδρομο Tourette ξεφώνιζε βρισιές. Όταν κάναμε παράπονα, η μητέρα μου μας μάλωνε και μας έλεγε να «ξεκαβαλήσουμε» και να πάμε έξω να παίξουμε μαζί του. Μας υπενθύμιζε πως δεν μπορεί να το ελέγξει. Ποιοι ήμασταν εμείς που νομίζαμε ότι ήμασταν τόσο τέλειοι πια;

Παρόλο που η μαμά μου όντως ήθελε να παρακολουθήσει ήσυχη την αγαπημένη της εκπομπή, μας έδωσε ένα σημαντικό μάθημα. Οι καιροί άλλαξαν αλλά τα παιδιά μας ακόμη ακούνε. Τα παιδιά επηρεάζονται πολύ από τη γνώμη μας όταν σχηματίζουν τη δική τους άποψη για κάποιο άλλο παιδί.

10. Το να είσαι διαφορετικός είναι καλό!

«Ανοχή, συμβιβασμός, κατανόηση, αποδοχή, υπομονή – είναι καλό να έχω όλα αυτά τα πολύτιμα εργαλεία στη διάθεσή μου» – Cee Lo Green

Είτε ένα παιδί είναι ιδιοφυΐα, είτε έχει ένα φλογερό ταμπεραμέντο, είτε είναι συμπονετικό, ή έχει φοβερή φαντασία, το διαφορετικό είναι καλό. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ μάς θυμίζουν πως η διαφορετικότητα είναι το αλατοπίπερο της ζωής. Δεν χρειάζεται πολύ για να αλλάξει η άποψή μας και το «αυταρχικός» να γίνει θαρραλέος, το «παράξενος» να γίνει μοναδικός. Το να μάθουμε να εκτιμούμε και να τα πηγαίνουμε καλά με πολλές διαφορετικές προσωπικότητες είναι ένα σημαντικό εργαλείο ζωή για τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες, που θα μας βοηθήσει πολύ.

ΠΗΓΗ