Το «πλοίο - Εκκλησία»

Ταξιδεύει στο Ομπ ένα πλοίο με γιατρούς και ιερείς, και δένει στις αποβάθρες, εκεί όπου ο κόσμος έχει ανάγκη από βοήθεια. Φωτογραφία: Αντρέι Σαπράν

 Ένα πλοίο με γιατρούς και ιερείς, μια σύγχρονη ιεραποστολική ομάδα του «πλοίου-εκκλησία», ταξιδεύει σε χωριά που οι άνθρωποι, ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1990, αλλά και σήμερα, αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα επιβίωσης.

Η ιδέα του δρομολογίου ενός πλοίου-εκκλησίας στον ποταμό Ομπ ανήκει στον πατέρα Αλεξάντρ Νοβοπάσιν, ηγούμενο του καθεδρικού ναού του Αγίου Αλέξανδρου Νιέφσκι. Το πρώτο ταξίδι του πραγματοποιήθηκε το 1996. Έναν χρόνο πριν, οι ιερείς ταξίδεψαν στην περιοχή του Νοβοσιμπίρσκ στο πλαίσιο του εγχειρήματος “Το τρένο της μνήμης”, που ήταν αφιερωμένο στον εορτασμό της 50ης επετείου της Νίκης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

“Οι δρόμοι της περιοχής ήταν κατεστραμμένοι και οι ποτάμιες μεταφορές τη δεκαετία του 1990, το ίδιο.  Τότε αποφασίσαμε να ναυλώσουμε ένα μικρό καράβι”, λέει ο πατέρας Αλεξάντρ. “Το επιλέξαμε μαζί με έναν ιερέα, πρώην ναυτικό. Μείναμε στο σκάφος ΟΜ-378, που ανήκει στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της περιοχής του Νοβοσιμπίρσκ. Και μαζί με μια ομάδα ιερέων σαλπάραμε. Την πρώτη φορά διανύσαμε μια μακρά διαδρομή μέσα από τη θάλασσα. Ηταν μία η ώρα μετά τα μεσάνυκτα, όταν δέσαμε. Όλο το χωριό βγήκε στην αποβάθρα να μας προϋπαντήσει! Βαπτίζαμε μέχρι το πρωί. Κατ' ευθείαν στον ποταμό. Την πρώτη φορά πήραμε μαζί μας μια ομάδα καλλιτεχνών. Κι όταν φτάσαμε στον τόπο, είδαμε πως στο χωριό υπάρχει ανάγκη όχι μόνο από ιερείς, αλλά και από γιατρούς. Έτσι συγκροτήσαμε την πρώτη ομάδα ιατρών”.

Η αρχή της πορείας

Πριν την Επανάσταση οι κληρικοί κάνανε μαθήματα ιατρικής και φεύγανε σε χωριά για να παρέχουν, μεταξύ άλλων, και ιατρική περίθαλψη. Σήμερα στην αποστολή συμμετέχουν 11 ειδικοί. Οι περισσότεροι γιατροί λαμβάνουν μέρος στο εγχείρημα κάθε χρόνο. Η εργασία για την αποστολή δεν έχει έξτρα επιδόματα. Ενας κανονικός μισθός και ημερήσιες αποζημιώσεις. Οι συνθήκες είναι δύσκολες. Καμπίνες για τέσσερα άτομα, ράφια όπως σ' ένα κουπέ. Ξύπνημα στις επτά το πρωί, κοινή προσευχή, πρωινό και κανένα δίωρο διαδρομή μέχρι το επόμενο χωριό. Η αποστολή εξυπηρετεί χωριά που βρίσκονται μέχρι εκατό χιλιόμετρα μακριά από τον ποταμό. Ο κάθε γιατρός δέχεται 60 – 70 επισκέπτες την ημέρα. Κατά την τρέχουσα διαδρομή οι ιατροί εξέτασαν 4941 ασθενείς, από τους οποίους οι 615 ήταν παιδιά.

“Στην αρχή νοιώσαμε βαθιά την επικρατούσα θλίψη. Εκείνη την εποχή ακόμη και στις πόλεις οι άνθρωποι έχαναν τις δουλειές τους, ενώ στα χωριά ο κόσμος κατέρρευσε. Τα χωράφια ήταν παρατημένα, στις φάρμας έμειναν μόνο ερείπια κτιρίων και μηχανημάτων. Στην περιοχή Μπολότινσκι, ένα χωριό ζούσε χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα με λάμπες κηροζίνης, τα παιδιά έπεφταν κάτω από την πείνα. Φρίκη. Κι’όμως, σε αυτούς τους ανθρώπους ανακαλύψαμε ένα ζωτικό ενδιαφέρον για την πνευματική ζωή.  Βαφτίζαμε 200 άτομα ταυτοχρόνως”, θυμάται ο πατέρας Κονσταντίν Ραμπότα, οργανωτής της αποστολής, παρών στο καράβι από την πρώτη του διαδρομή.

Η συνέχεια

Τώρα οι τοπικές αρχές διαθέτουν λεωφορεία. Όταν φτάσουν στον προορισμό τους, οι “απόστολοι” φιλοξενούνται σε σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, κέντρα ιατρικής περίθαλψης, νοσοκομεία. Και εκεί, όπου δεν υπάρχει τίποτε, στους δρόμους. Και δέχονται ασθενείς. Στο ξεκίνημα αυτής της δράσης οι ιερείς βάφτιζαν μέχρι και δύο χιλιάδες ανθρώπους στην διάρκεια μιας αποστολής. Αργότερα αυτός ο αριθμός άρχισε να μειώνεται, ενώ πριν από τέσσερα χρόνια είδαμε πάλι μια αύξηση. Οι οικογένειες, άλλωστε, έκαναν παιδιά. Το ποσοστό γεννήσεων υπερέβη εκείνο της θνησιμότητας σε πολλά χωριά. Φέτος βαφτίσαμε 718 άτομα.

Ούτε οι ίδιοι οι ιατροί δεν μπορούν να εξηγήσουν τον λόγο, για τον οποίο συμμετέχουν σ' αυτό το ιεραποστολικό ταξίδι κάθε χρόνο. Η Όλγα Φισόβα, ειδικός υπερήχου στην Περιφερειακή κλινική του Νοβοσιμπίρσκ που συμμετέχει στην αποστολή εδώ και 15 συνεχόμενα χρόνια, λέει: “Τη δεύτερη φορά που πήγα, δεν είχα καθόλου άγχος για το αν θα έχει πολλή δουλειά. Πρέπει να καταλάβετε, εδώ υπάρχει ένα ψηλότερο επίπεδο σχέσεων. Συνεννοούμαστε με μια χειρονομία, με ένα βλέμμα. Καμιά φορά σκεφτόμαστε μέχρι και την ίδια σκέψη ταυτόχρονα. Βρισκόμαστε στον διάδρομο του νοσοκομείου με έναν γιατρό, με τον οποίον έχουμε συνταξιδέψει μαζί στην αποστολή, και συζητάμε. Περνά δίπλα ένας συνεργάτης, και ρωτά: “Εσείς, μου φάνηκε, ήσασταν μαζί στο ατμόπλοιο; Έχετε έναν διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας!” Ένας γιατρός, αν είναι ένας πραγματικός γιατρός που εμβαθύνει στη δουλειά του, δεν μπορεί να μην πιστεύει στην ύπαρξη του Θεού. Έχει συνείδηση ότι η τροπή των πραγμάτων δεν εξαρτάται πάντα απ’ τον ίδιο”.

Τι παράπονα έχετε;

— “Συνήθως έχει πολύ φασαρία την ώρα της επίσκεψης. Ρωτάμε, τι φωνάζετε; “Έχουμε δύο χρόνια να σας δούμε” - απαντάνε. “Ήρθατε σεις και μεις μαζευτήκαμε από μόνοι μας”.

“Τις περισσότερες φορές δεν είναι καθόλου εύκολο να πείσεις τον κόσμο να έρθει στην πόλη, στο Περιφερειακό νοσοκομείο! Άλλος δεν έχει λεφτά, άλλος δεν έχει πού ν’ αφήσει τα παιδιά του, κάποιος θα κάνει έναν υπέρηχο και δε θέλει τίποτε άλλο. Οι ιερείς βοηθάνε στο να πείσουν ανθρώπους, μερικές φορές χρειάστηκε να καλέσουμε τον επικεφαλής της τοπικής αυτοδιοίκησης για να κάνει τέτοιες συζητήσεις. Κατά τη διάρκεια της φετινής αποστολής διαγνώστηκαν οκτώ εμφράγματα. Και διαβήτης, παθολογίες θυρεοειδούς, καρκίνοι. Αν και δεν υπάρχουν πια στα χωριά πολλές παραμελημένες ασθένειες, όπως τα πρώτα χρόνια της αποστολής. Υπάρχει όμως κάτι άλλο...

— “Όσο απομακρύνεσαι από το Νοβοσιμπίρσκ ή από άλλα κέντρα, ο κόσμος γίνεται όλο και πιο καλόβολος. Ενώ όσο πιο κοντά είσαι στα κέντρα, τόσο πιο απαιτητικός. Τα τελευταία 3-4 χρόνια ακούμε συχνά: “Πρέπει, είσαστε υποχρεωμένοι, γιατί φεύγετε στις 6, πρέπει να δείτε και τον τελευταίο ασθενή! Πιστεύω ότι φταίει η “αντι-ιατρική” προπαγάνδα, όλες αυτές οι τηλεοπτικές εκπομπές για το πώς οι γιατροί δεν πρόσεξαν ή τι σφάλματα διέπραξαν. Οι νεότεροι αρχίζουν να υπολογίζουν τι λεφτά παίρνουμε γι΄ αυτή την αποστολή. Δεν παίρνουμε τίποτε. Τον μισθό και 100 ρούβλια (2,5 ευρώ) ως ημερήσια αποζημίωση”.

Τι θα γίνει μετά;

“Μια φορά μας πλησίασε μια κυρία 96 ετών. Είχε χάσει τον άνδρα της στον πόλεμο και μόνη της μεγάλωσε 11 παιδιά. Την ρώτησα: “Ποιος σας βοηθούσε; Παντρευτήκατε μετά τον πόλεμο;” Με κοίταξε και είπε: “Έχω στεφανωθεί!”, διηγείται ο πατέρας Κονσταντίν. “Η πνευματική δύναμη αυτής της γενιάς με κέρδισε. Φαινόταν πως αυτές οι γιαγιάδες, που έζησαν τα πάντα αλλά δεν λύγισαν, μας άφησαν την κληρονομιά τους. Το παράδειγμα του πλοίου μας ακολουθεί τώρα ένα τρένο, που ταξιδεύει στη Ρωσία. Όμως η εμπειρία του πλοίου δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί αρκετά. Στην χώρα μας έχουμε τόσα πολλά μέρη όπου δεν φτάνουν οι γραμμές του σιδηροδρόμου, και κει προσεγγίζεις μόνο απ’ τα ποτάμια”.

Επίλογος

Πάνω στα μπλοκ της αποστολής “Άγιος Απόστολος Ανδρέας” οι γιατροί, που κατέφθασαν από το πλοίο, γράφουν μια γνωμάτευση σε μια ηλικιωμένη ασθενή. Η ασθενής ρωτά: “Από την πόλη είσαστε;” - “Ναι”, απαντάν οι ιατροί. “Έχουμε σπίτια εκεί”.

— “Κι εγώ νόμιζα ότι μένετε πάντα στο πλοίο...”,  λέει η ασθενής.

“Και ονειρευτήκαμε”, λέει ο πατέρας Κονσταντίν, “πως ταξιδεύει στο Ομπ ένα πλοίο με γιατρούς και ιερείς, και δένει στις αποβάθρες, εκεί όπου ο κόσμος έχει ανάγκη από βοήθεια. Ένας θρύλος, και μόνο…”

 Πηγή