Στους 6 - 9 μήνες αρχίζουν να παράγουν επαναλαμβανόμενες συλλαβές, που μοιάζουν πιο πολύ με ομιλία, και οι γονείς ακούνε το μα-μά ή το μπα-μπά, αν και τα μωρά είναι έτοιμα να παράξουν τις πρώτες τους 2-3 λέξεις, όχι υποχρεωτικά καθαρά, από 9-12 μηνών. Ας δούμε όμως λίγο πιο συστηματοποιημένα τα διάφορα στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης και της κατανόησης του λόγου από τα μωρά:
Με τον δικό του ρυθμό
Κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Μπορεί ένα συνομήλικο παιδί να προφέρει λεξούλες, ενώ το δικό σας ακόμη όχι.
Οι λόγοι για τους οποίους κάποια παιδιά καθυστερούν είναι συνήθως οι εξής:
§ δεν αισθάνονται την ανάγκη να το κάνουν καθώς οι γονείς ανταποκρίνονται σε όλα όσα χρειάζονται,
§ δίγλωσσο περιβάλλον,
§ θέμα φύλου (μια και τα αγόρια καθυστερούν σε σχέση με τα κορίτσια),
§ δευτερότοκο παιδί με γονείς απασχολημένους με υποχρεώσεις και άλλες ανάγκες.
Παρατηρούνται, όμως, και περιπτώσεις όπου υπάρχει αδιάγνωστη βαρηκοΐα, λόγω είτε υποτροπιαζουσών λοιμώξεων των αυτιών είτε πάθησης στο εσωτερικό αυτί (στον κοχλία ή στο ακουστικό νεύρο).
Τεστ εκτίμησης
Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα απλό τεστ για την εξέλιξη του λόγου και της ομιλίας του παιδιού σε διάφορα ηλικιακά στάδια. Η χρήση του είναι απλή. Στο τέλος θα δείτε πως πρέπει να αξιολογήσετε τις απαντήσεις σας. Υπογραμμίζουμε ότι αυτό είναι μια απλή διαδικασία, την οποία θα την κάνετε εσείς. Εάν σε κάτι διαπιστώσετε ότι υπάρχει οποιοδήποτε πρόβλημα είναι απαραίτητο να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό για την παραπέρα διερεύνηση του θέματος.
ΓΕΝΝΗΣΗ
v Σας παρακολουθεί όταν του μιλάτε;
v Ξαφνιάζεται, τρομάζει με δυνατό θόρυβο;
v Ξυπνάει με τους δυνατούς θορύβους;
v Κάνει «α-α-α», «γ-γ-γ», ή και «γκ»;
3 ΜΗΝΩΝ
Ø Προσπαθεί να γυρίσει το κεφάλι του προς το μέρος σας όταν του μιλάτε;
Ø Χαμογελάει όταν του μιλάτε;
Ø Σταματάει το παιχνίδι του όταν ακούει κάποια συζήτηση;
Ø Αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας του;
Ø Διαφέρει το κλάμα του ανάλογα με τις ανάγκες του; Π.χ. όταν πεινάει;
Ø Επαναλαμβάνει συλλαβές (μα-μα-μα, μπα-μπα-μπα, μπαμπαλίζει);
Ø Αρχίζει να επαναλαμβάνει ήχους που ακούει;
6 ΜΗΝΩΝ
ü Καταλαβαίνει το «ναι» και το «όχι»;
ü Ψάχνει να βρει από που προέρχονται νέοι θόρυβοι;
ü Γυρίζει το κεφάλι του για να εντοπίσει από πού προέρχονται γνωστοί καθημερινοί θόρυβοι του σπιτιού, π.χ. θόρυβος πλυντηρίου, μίξερ κ.λ.π.;
ü Παράγει ήχους με μουσική απήχηση, που μοιάζουν με λέξεις, χωρίς βέβαια να είναι;
ü Προσπαθεί να πει διαφορετικούς ήχους;
9-12 ΜΗΝΩΝ
Þ Σηκώνει το κεφάλι του για να εντοπίσει ήχους που προέρχονται από ψηλά;
Þ Σας προσέχει, όταν κουβεντιάζεται με άλλους;
Þ Σταματά το παιχνίδι του, όταν δίπλα του ακούσει άλλους να συζητούν;
Þ Του αρέσει να μιμείται τους ήχους που ακούει;
Þ Χρησιμοποιεί ήχους για να τραβήξει την προσοχή σας;
Þ Οι ήχοι που προφέρει μοιάζουν περισσότερο με ομιλία;
Þ Αρχίζει να κατανοεί απλές εντολές όπως «έλα εδώ», «θέλεις κι άλλο»;
Þ Λέει δύο τρεις λέξεις (υποχρεωτικά καθαρά);
1-2 ΧΡΟΝΩΝ
¨ Υπακούει σε πιο σύνθετες εντολές, όπως «πάρε τη μπάλα και βάλτη στο τραπέζι»;
¨ Λέει με νόημα τουλάχιστον 10-15 λέξεις στην ηλικία των 2 χρόνων (όχι υποχρεωτικά καθαρά);
¨ Επαναλαμβάνει καμμιά φορά απλές εντολές;
¨ Αρχίζει να ρωτάει χρησιμοποιώντας 1-2 λέξεις; (π.χ. «πού μαμά;», «που του-του»).
¨ Ενώνει δυο λέξεις για να σχηματίσει μικρές προτάσεις; (όπως «μαμά νάνι», «μαμά άτα», «του-του πάει»).
2-4 ΧΡΟΝΩΝ
☼ Κατανοεί εύκολα κάποια συνομιλία;
☼ Αναγνωρίζει 3-4 χρώματα και μετράει έως το 10;
☼ Προφέρει σωστά όλα σχεδόν τα σύμφωνα εκτός από «ρ, σ, λ»;
☼ Μιλάει σωστά χωρίς σοβαρά συντακτικά και γραμματικά λάθη;
☼ Κατανοεί την διαφορετική έννοια απλών ρημάτων και προτάσεων όπως «Το παιδί κυνηγά το σκύλο – ο σκύλος κυνηγά το παιδί»;
☼ Σας δείχνει σωστά τις εικόνες σε ένα βιβλίο όταν τις ονομάζετε;
☼ Ξεχωρίζει σωστά ήχους που προέρχονται από διαφορετικά ζώα ή αντικείμενα π.χ. γαύγισμα σκύλου, κουδούνι τηλεφώνου, πόρτας κ.λ.π.
☼ Λέει το όνομά του, το φύλο, την ηλικία του;
☼ Χρησιμοποιεί πληθυντικό και προθέσεις;
☼ Σχηματίζει προτάσεις με 2-3 λέξεις;
☼ Κάνει ερωτήσεις με τις λέξεις «τί» και «γιατί»;
☼ Χρησιμοποιεί 200-300 λέξεις;
☼ Σας ακούει όταν το φωνάζετε από το διπλανό δωμάτιο;
☼ Παρακολουθεί την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο στην ίδια ένταση με τα άλλα άτομα της οικογένειας;
4-5 ΧΡΟΝΩΝ
® Ακούει και κατανοεί τις καθημερινές συζητήσεις που κάνετε στο σπίτι;
® Ακούει και σας απαντά αμέσως μόλις του φωνάζετε;
® Σας ακούει όταν του μιλάτε ψιθυριστά;
® Όλοι στην οικογένεια (παππούς, γιαγιά, νταντά) πιστεύουν ότι ακούει καλά;
® Προφέρει όλα τα σύμφωνα και τα συμπλέγματα συμφώνων καθαρά (ξ, ψ, τα, στ, γκ, κ.ά);
® Μιλάει με ευχέρεια και ευκρίνεια;
® Είναι η απήχηση της φωνής του καθαρή όπως των άλλων παιδιών;
***
Αφού λάβετε υπόψη σας την ηλικία του παιδιού, καταγράψετε όλες τις απαντήσεις με τα ΝΑΙ και τα ΟΧΙ για κάθε στάδιο. Στη συνέχει αν για κάποιο στάδιο είναι όλα ΝΑΙ: ΜΠΡΑΒΟ! Ο λόγος και η ομιλία του παιδιού σας εξελίσσονται φυσιολογικά. Αν υπάρχουν 1-4 ΟΧΙ: ΠΡΟΣΟΧΗ! ΙΣΩΣ το παιδί σας να ακολουθεί αργότερο ρυθμό ανάπτυξης από τα άλλα παιδιά. Εάν έχετε καταγράψει ΠΑΝΩ ΑΠΟ 3 ΟΧΙ : Απευθυνθείτε στον παιδίατρό σας ή στους ειδικούς.
Σαφώς εάν έχετε καταγράψει και έχετε φυλαγμένες πληροφορίες για το παιδί σας από κάποιο προηγούμενο στάδιο, θα έχετε μια πρώτη εικόνα αν το παιδί σας ακολουθεί ένα βραδύτερο ρυθμό ανάπτυξης. Και πάντως η συνεργασία με έναν ειδικό θα σας διαφωτίσει καλύτερα.
Βιβλιογραφία:
και διάφορα σχετικά φυλλάδια και διάσπαρτες πληροφορίες από το διαδίκτυο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου