Το σπουργίτι ο πλούσιος και ο ενάρετος

Εκείνοι που στηρίζουν τις ελπίδες τους στα βιωτικά πράγματα δεν είναι σε καθόλου καλύτερη κατάσταση από το σπουργίτι , το οποίο ελπίζοντας να βρει την ασφάλεια του σε έρημους τόπους συλλαμβάνεται πολύ εύκολα από όλους. Τέτοιος όμως είναι τελικά εκείνος ο οποίος στηρίζει τις ελπίδες του στα χρήματα.

Όπως ακριβώς το σπουργίτι συλλαμβάνεται από τα παιδιά με ξόβεργες και με παγίδες και με ένα σωρό άλλους τρόπους, έτσι και ο πλούσιος τελικά είναι ευάλωτος στην κακία και των φίλων και των εχθρών του.

Και ζει με μεγαλύτερη ανασφάλεια από το σπουργίτι, διότι έχει πολλούς οι οποίοι του στήνουν παγίδες, και πριν, από όλους αυτούς που τους στήνουν παγίδες, έχει τις πονηρές δικές του επιθυμίες. Και τελικά, θα λέγαμε, ότι είναι και αυτός μετανάστης όπως ο σπουργίτης, δηλαδή πηγαίνει στην ερημιά, και η ζωή του εξαρτάται από την κατάσταση των πραγμάτων. Και φοβάται την οργή των δημίων και το θυμό του βασιλιά και την επιβουλή των κολάκων και τις δολοπλοκίες των φίλων. Και όταν εμφανιστούν οι εχθροί του, τότε αυτός τρέμει περισσότερο απ' όλους· όταν δε επικρατεί η ειρήνη αυτός υποπτεύεται όλους εκείνους οι οποίοι σκέφτονται να του κάνουν κακό.

Και όλα αυτά τα παθαίνει διότι ο πλούτος που έχει δεν είναι μόνιμος, δεν είναι αναφαίρετος. Για το λόγο αυτό διαρκώς φεύγει και μεταναστεύει από τόπο σε τόπο και αναζητεί τις ερημιές και τα βουνά, είναι διαρκώς ζαλισμένος, και τον βλέπεις να αισθάνεται ότι ζει μέσα στο σκοτάδι, ενώ είναι μέρα μεσημέρι, και συνέχεια σκέφτεται δολιότητες.

Ο ενάρετος όμως άνθρωπος δεν είναι τέτοιος. Διότι οι δρόμοι των δικαίων λάμπουν όπως το φως. «Αι γαρ των δικαίων οδοί ομοίως φωτί λάμπουσιν». Διότι οι ενάρετοι άνθρωποι δεν θέλουν να σκέφτονται κακό για τους άλλους, δεν θέλουν να τους αδικούν αλλά έχουν την ψυχή τους απαλλαγμένη από όλα αυτά. Ενώ οι πλούσιοι άνθρωποι διαρκώς σκέφτονται πονηριές, ζουν μέσα στο σκοτάδι και στο φόβο, όπως ακριβώς οι ληστές, οι διαρρήκτες, και οι μοιχοί, και ακόμη και την ημέρα αυτοί νομίζουν ότι είναι σκοτάδι, διότι η ψυχή τους είναι κυριευμένη από το φόβο.

Πώς λοιπόν θα μπορούσε να διαλυθεί αυτό το σκοτάδι; Εάν απομακρύνεις τον εαυτό σου από όλα αυτά και στηρίξεις τις ελπίδες σου στο Θεό, ακόμη και αν είναι μυριάδες τα αμαρτήματα σου. Διότι λέει η Αγία Γραφή «προσέξτε τις αρχαίες γενεές, και ιδέστε αν υπάρχει έστω και ένας άνθρωπος ο οποίος να ήλπισε στο Θεό και να καταντροπιάστηκε»; δεν είπε ένας ενάρετος άνθρωπος, αλλά είπε κάποιος, δηλαδή ένας οποιοσδήποτε. Κι αν ακόμη λέει είναι αμαρτωλός. Διότι το αξιοθαύμαστο είναι αυτό, ότι δηλαδή και οι αμαρτωλοί άνθρωποι όταν στηρίξουν τις ελπίδες τους πάνω σ' αυτή την άγκυρα, τότε γίνονται ακατανίκητοι από όλους. Διότι αυτό προπάντων είναι το γνώρισμα της καλής διαθέσεως προς τον Θεό, όταν δηλαδή στηρίξεις την ελπίδα σου στη φιλανθρωπία του Θεού ακόμα και αν είσαι πάρα πολύ αμαρτωλός. Διότι όπως ακριβώς λέει το ευαγγέλιο ότι «είναι επικατάρατος εκείνους που στηρίζει τις ελπίδες του επάνω σε άνθρωπο», έτσι είναι μακάριος εκείνος ο οποίος στηρίζει την ελπίδα του επάνω στο Θεό.

Αφού λοιπόν απομακρύνεις τον εαυτό σου απ' όλα αυτά στηρίξου πάνω σ' αυτή την άγκυρα της ελπίδας. Διότι ο Θεός όλα τα βλέπει και κρίνει δίκαια, και όχι μόνο κρίνει αλλά προχωράει και κάνει πράξη. Γι' αυτό το λόγο όταν μίλησε περί δικαιοσύνης, έδειξε και την τιμωρία διά του πυρός και διά της καταιγίδος. Και αυτό το κάνει επειδή ενδιαφέρεται για εκείνους, και με την τιμωρία τους κάνει να είναι πιο σώφρονες. Για όλα αυτά, λοιπόν, ας πηγαίνουμε κοντά Του συνεχώς και ας μένουμε προσηλωμένοι σε Αυτόν. Διότι με τον τρόπο αυτό θα επιτύχουμε και όλα τα αγαθά διά του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ομιλία εις τον Ι΄ Ψαλμόν, ΕΠΕ, Ιω. Χρυσοστόμου Έργα, Πατερικές Εκδόσεις ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ, Θεσσαλονίκη 1982, τ. 5, σελ. 530-532.