Ο Άγιος Βασίλειος επίσκοπος Ριαζάν.

Η ιερά εικόνα της Παναγίας του Μουρόμ

Ο Άγιος Βασίλειος ξεκίνησε την επισκοπική διακονία του στην πόλη Μουρόμ, μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ρωσίας. Επειδή ο τρόπος της ζωής του ήταν άμεμπτος και ήταν υπόδειγμα αρετών, οικοδομούσε και ωφελούσε ψυχικά το χριστεπώνυμο πλήρωμα, αλλά ο διάβολος θέλησε να δοθεί η εντύπωση ότι ο επίσκοπος ζούσε βίο ακόλαστο. Πήρε λοιπόν ο διάβολος τη μορφή νεαρής κοπέλας και εμφανιζόταν στο παράθυρο της επισκοπικής κατοικίας.

Ο λαός και οι βογιάροι σκανδαλισμένοι από το θέαμα, αποφάσισαν να τιμωρήσουν τον επίσκοπο, χωρίς να προηγηθεί εκκλησιαστικό δικαστήριο.

Μια ημέρα που το συγκεντρωμένο πλήθος είδε την κοπέλα (δηλαδή τον δαίμονα ο οποίος είχε μετασχηματιστεί σε κοπέλα) να φεύγει από την κατοικία του ιεράρχη, οι φήμες πολλαπλασιάστηκαν· ακούγονταν διάφορες κατηγορίες και κάποιοι μάλιστα απειλούσαν να σκοτώσουν τον δυστυχή επίσκοπο, ο οποίος διακήρυττε την αθωότητά του. Τέλος ο Άγιος κατόρθωσε να πάρει αναβολή, μέχρι τις τρεις η ώρα την επόμενη μέρα, και το πλήθος σκόρπισε.

Ο Άγιος Βασίλειος τέλεσε ολονύκτια αγρυπνία στο παρεκκλήσιό του και στη συνέχεια πήγε στον καθεδρικό ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και ανέπεμψε ολόθερμη δέηση μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, την οποία είχε φέρει από το Κίεβο ο ηγεμόνας Άγιος Κωνσταντίνος ο φωτιστής του Μουρόμ. Κατόπιν εναποθέτοντας κάθε ελπίδα τους στην Παναγία, με το εικόνισμα στα χέρια του, κατευθύνθηκε στο ποτάμι Όκα, όπου ο λαός και οι βογιάροι περίμεναν για να του επιτεθούν και να τον διώξουν. Ο Άγιος πήρε τότε τον μανδύα του, τον άπλωσε στα νερά του ποταμού και ανέβηκε επάνω σαν να επρόκειτο για σχεδία με το εικόνισμα της Παναγίας πάντοτε στα χέρια του.

Με αυτό τον τρόπο ανέβηκε γρήγορα τον ποταμό, αντίθετα στο ρεύμα. Βλέποντας το θαύμα οι κάτοικοι του Μουρόμ φώναξαν με δάκρυα· αρχιεπίσκοπε του Θεού Βασίλειε, συγχώρεσε τους αμαρτωλούς δούλους σου. Ο Άγιος εξακολουθούσε να ανεβαίνει το ποτάμι και έφτασε στο Ριαζάν, όπου ο λαός του επεφύλαξε πανηγυρική υποδοχή και τον παρεκάλεσε να μείνει εκεί. Από τότε η επισκοπική έδρα του Μουρόμ  μεταφέρθηκε στο Ριαζάν, ενώ η εικόνα που έφερε ο Άγιος Βασίλειος τιμάται μέχρι σήμερα στον καθεδρικό ναό.

Μετά από μερικά χρόνια ειρηνικής παραμονής στο Ριαζάν, ο Άγιος Βασίλειος υποχρεώθηκε να καταφύγει στο Περεγιασλάβλ εξαιτίας της Ταταρικής εισβολής. Εκεί αναπαύτηκε ειρήνη, το 1295. Στις 10 Ιουνίου 1609, τα τίμια λείψανά του βρέθηκαν άφθορα και μεταφέρθηκαν στον καθεδρικό ναό του Ριαζάν.

Ο Άγιος Βασίλειος σπεύδει πάντα σε βοήθεια, ιδιαιτέρως, εκείνων οι οποίοι επικαλούνται το όνομά του πριν φύγουν σε χερσαίο ή σε θαλασσινό ταξίδι.

Η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη του στις 12 Απριλίου, καθώς επίσης και στις 21 Μαΐου, στις 5 Ιουνίου και στις 10 Ιουλίου. 

ΝΕΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, τ. 8ος Απρίλιος, εκδόσεις ΊΝΔΙΚΤΟΣ, ΑΘΗΝΑΙ 2007, σελ. 120 – 121