Η συμμετοχή των λαϊκών στον καθημερινό όρθρο κατά την εποχή του Μεγάλου Βασιλείου

Σε μας ο λαός ξυπνάει ενώ είναι ακόμα νύχτα για να πάει στον ιερό ναό. 

Εκεί μετανοούν με πόνο και θλίψη και με συνεχή δάκρυα, και στο τέλος σηκώνονται από τις προσευχές για να αρχίσουν την ψαλμωδία. 

Στην αρχή χωρίζονται σε δύο ομάδες και ψάλλουν αντιφωνικά μεταξύ τους, αφενός μεν ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό τη μελέτη των Αγίων Γραφών, αφετέρου δε τακτοποιώντας μέσα τους την προσοχή και το αμετεώριστο των καρδιών τους. 

Έπειτα πάλι αφού αναθέσουν σε έναν να αρχίζει τη μελωδία οι άλλοι σιγοψέλνουν τα εφύμνια. 

Έτσι λοιπόν, αφού περάσουν τη νύχτα με ποικιλία ψαλμωδίας και με ενδιάμεσες προσευχές, καθώς αρχίζει να φαίνεται η αυγή της ημέρας, όλοι μαζί σαν με ένα στόμα και με μια καρδιά αναπέμπουν στον Κύριο τον ψαλμό της μετάνοιας (Ν΄ ψαλμό) καθιστώντας ο καθένας δικά του τα λόγια του ψαλμωδού. 

Επιστολή προς τους κληρικούς της Νεοκαισαρείας (Πατερικές Εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς», Μεγάλου Βασιλείου έργα. Τ. 2 , σελίδα 109).