Μουσική - Στίχοι: Παραδοσιακό
Στίχοι:
Μουσική - Στίχοι: Παραδοσιακό
Στίχοι:
Παραδοσιακά κάλαντα Πρωτοχρονιάς
Και νέον έτος αριθμεί
η του Χριστού περιτομή
και η μνήμη του Αγίου
Ιεράρχου Βασιλείου.
Ο ανυπότακτος
Σπούδαζα μεταπτυχιακό μέ υποτροφία στο τότε Λένινγκραντ (Αγία Πετρούπολη), κατά τα έτη 1977-1980. Η ζωή εκεί κυλούσε με όλα τα συμπαρομαρτούντα του Σοβιετικού καθεστώτος.
Η Εκκλησία τιμά στις 27 Δεκεμβρίου τη μνήμη του Αγίου Στεφάνου του Πρωτομάρτυρα και Αρχιδιακόνου.
Υπήρξε ένας από τους επτά διακόνους τους οποίους εξέλεξαν οι πρώτοι χριστιανοί και χειροτόνησαν οι Άγιοι Απόστολοι, με σκοπό να επιβλέπουν τη διαχείριση των τροφίμων και των χρημάτων των χριστιανικών κοινοτήτων.
Ο σύγχρονος Πιλάτος έχει τοποθετήσει φρουρές και κουστωδίες, να απαγορεύουν διά ροπάλου την είσοδο στους ναούς της Εκκλησίας μας
Δικαίως διαμαρτυρόμαστε και πονάμε και αισθανόμαστε ορφανοί, γιατί κλειδαμπαρώθηκαν οι ναοί της Εκκλησίας μας.
Μια ιστορία για εκείνα τα νέα που μικροί και μεγάλοι γιορτάζουμε σήμερα. Χριστούγεννα Πρωτούγεννα, χρόνια πολλά!
“Χριστούγεννα Πρωτούγεννα, πρώτη γιορτή του χρόνου
για βγάτε ιδέστε μάθετε το που ο Χριστός γεννιέται!” ,
τραγουδούσαν κάποτε τα παιδιά την παραμονή της μεγάλης γιορτής στην Πελοπόννησο. Για ένα παιδί το χρυσό αγγελάκι στην κορυφή του χριστουγεννιάτικου δέντρου δεν είναι διακόσμηση αλλά Άγγελος της Βηθλεέμ (για να παραθέσω ένα στίχον του Τ.Σ. Έλιοτ).
Στίχοι
Άγγελος μέ χρυσές φτερούγες
πετάει ψηλά στά βοσκοτόπια
σε δέντρου κάθεται κλωνάρι
κι αγγελικό τραγούδι λέει:
Καθηγητού Στέργιου Σάκκου
Η γέννηση του Χριστού ως μυστήριο της θείας οικονομίας είναι ξένο για το λογικό μας, παράδοξο για τη ζωή μας -ανήκει σε μία άλλη διάσταση, σε μία άλλη συχνότητα. Για να συντονιστούμε μαζί του και να πιάσουμε το κανάλι του, μας χρειάζεται Πνεύμα άγιο. Και σ’ αυτό ακριβώς έρχεται να μας βοηθήσει η Εκκλησία του Χριστού. Με το τρόπο της μας παίρνει από το χέρι και μας οδηγεί στη Βηθλεέμ· μας βάζει μέσα στο σπήλαιο και μας γονατίζει μπροστά στη φάτνη. Εκεί, όταν εμείς με ταπείνωση δεχθούμε να γίνουμε μαθηταί της, μας διδάσκει το μεγάλο γεγονός, πώς ο Θεός έγινε άνθρωπος.
Χριστούγεννα
Στὴ γωνιά μας κόκκινο
τ᾿ ἀναμμένο τζάκι.
Τοῦφες χιόνι πέφτουνε
στὸ παραθυράκι.
Υπάρχει μια περίοδος του έτους, η οποία έχει ξεχωριστή σημασία για όλους μας, αλλά ακόμη περισσότερο για τα μικρά παιδιά. Η περίοδος των Χριστουγέννων κρύβει μια μαγεία με πολλά φανερά, αλλά και κρυφά νοήματα, στα οποία οι ενήλικες συχνά δεν δίνουν μεγάλη σημασία, ενώ τα παιδιά, αντίθετα, μέσα από αυτά απορροφούν πληροφορίες, χωρίς καν να τις αναγνωρίζουν. Τα Χριστούγεννα είναι η ιδανική περίοδος να «αναζητήσουμε» τα συναισθήματά μας, μεταλαμπαδεύοντάς τα στα παιδιά μας. Μια ευκαιρία για εμάς, ένα σπουδαίο δώρο για τα παιδιά…
Κοιμήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου του 2005
«Εμοί το ζην Χριστός και το αποθανείν κέρδος» (Φιλιπ. α΄ 21) έλεγε ο ουρανοπολίτης Επίσκοπος, ο αναπαυόμενος στους κόλπους του Αβραάμ, ο μακαριστός Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Αντώνιος· ο Επίσκοπος που ζούσε για τον Χριστό και έσπευδε να τον συναντήσει, όπως ο νοσταλγός απόδημος σπεύδει να επιστρέψει στην πατρίδα, για να συναντήσει τους δικούς του ανθρώπους. Δεν έχουμε καλύτερο παράδειγμα σύχρονης αγιότητος από τον ταπεινό και αφιλοχρήματο, τον ακτήμονα, νηστευτή, προσευχόμενο π. Αντώνιο.
Σήμερα που ο κόσμος έχει ανάγκη από βιωματική πίστη, αφού έχει βαρεθεί τα πολλά λόγια, ο Επίσκοπος Αντώνιος προβάλλεται ως πρότυπο, γιατί πραγματικά είχε βρεί «την πράξιν εις θεωρίας επίβασιν». Ήταν αυτό που έλεγε. Ήλθε για να διακονήσει και όχι να διακονηθεί, αφού άλλωστε και στην Επισκοπή έμενε μόνος, δεν δεχόταν βοήθεια ούτε στην καθαριότητα, την οποία επιμελούνταν ο ίδιος, ούτε στην απλή μαγειρική, όταν δεν περιοριζόταν στα λίγα λαχανικά και τα φρούτα. Ήταν πραγματικός ασκητής, όχι όμως της ερήμου, αλλά του κόσμου· αυτού που διψάει για αγιότητα, διψάει για παράδειγμα.
Όταν επισκεπτόταν την Αθήνα, για να συμμετάσχει στις Συνοδικές εργασίες ο Άγιος Σισανίου και Σιατίστης χρησιμοποιούσε λεωφορεία, αφού δεν διέθετε ο ίδιος αυτοκίνητο, αν και ως Μητροπολίτης δικαιούταν να έχει και μάλιστα με οδηγό. Γι’ αυτό και τον αποκαλούσαν «ο Δεσπότης των τρόλει». Το ίδιο έπραττε και κατά τις περιοδείες του στα ορεινά χωριά του Βοΐου και της Σιάτιστας. Χρησιμοποιούσε λεωφορεία μέχρι κάποιο σημείο και μετά συνέχιζε με τα πόδια, πάντοτε, όμως, προσευχόμενος, για να παίρνει δύναμη από τον ουρανό. Χρυσοποίκιλτα άμφια δεν χρησιμοποιούσε λέγοντας: «Εγώ είμαι καλόγερος»! Την ίδια απάντηση έδινε και σε όσους τον ρωτούσαν γιατί δεν χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο. «Τι τα θέλει τα κινητά τηλέφωνα ο καλόγερος; Η επικοινωνία με τον ουρανό γίνεται δωρεάν χωρίς να μας επηρεάζουν τα βουνά και να μην έχουμε σήματα, και χωρίς μαγνητικά κύματα που βλάπτουν κιόλας». Όταν τον συνέκριναν μπροστά του με άλλους αρχιερείς ποτέ δεν έπεσε σε κατάκριση. Με απλότητα και ταπείνωση έλεγε ότι «πρώτα γινόμαστε μοναχοί και μετά επίσκοποι. Ο μοναχός δεν μας εγκαταλείπει μέχρι να πεθάνουμε. Και αυτός ζη με ακτημοσύνη, παρθενία, προσευχή και σκληραγωγία». Έτσι απέφευγε τις περαιτέρω συζητήσεις, για να καταλήγει αυτομεμφόμενος: «Εγώ είμαι ο πιο αμαρτωλός από όλους. Οι άλλοι αρχιερείς έχουν πολλά προσόντα, πολλά χαρίσματα, ευαρεστούν στον Θεό και στους συνανθρώπους μας. Εγώ δεν ξέρω αν έχω κάτι καταφέρει».
Στην Μητρόπολη εξυπηρετούσε τον κόσμο που ερχόταν να τον συναντήσει με την προθυμία του πιο ευπειθούς υπαλλήλου, γι’ αυτό και πολλοί δεν τον ξεχωρίζαν, τον νόμιζαν ένα απλό ιερέα των γραφείων.
Στο να βοηθήσει ήταν πρώτος, στο να δεχθεί βοήθεια από άλλους τελευταίος. Θυμάμαι μερικούς μήνες πριν κοιμηθεί, της Παναγίας με το αγιορείτικο ημερολόγιο, με συνοδεία εκλεκτών πνευματικών του παιδιών ήρθε στο Άγιον Όρος καλεσμένος από τον Παπα-Γιάννη στην Καλύβη του, στην Αγία Άννα, που γιόρταζε.Κουβαλούσε πάντοτε μια μικρή ξύλινη βαλίτσα με τα αρχιερατικά του άμφια. Δύσκολα να του την πάρουν οι συνοδοί του. Μόνος του ήθελε να σηκώνει το φορτίο του, για να μην γίνεται φορτίο σε κανέναν.
Στον αρσανά της Σκήτης τον περίμεναν οι μοναχοί της συνοδείας του Παπα-Γιάννη που είχαν έλθει με ζώα, να τον υποδεχθούν και να τον ανεβάσουν καβάλα σε αυτά στην δύσκολη ανηφόρα προς την Καλύβη τους, που γινόταν πιο δύσκολη λόγω της απογευματικής καλοκαιριάτης ώρας που ο ήλιος έπεφτε καυτός επάνω τους. Τον χαιρέτισαν ευχόμενοι «καλήν πανήγυριν» και πήραν την ευχή του. Μετά έσπευσαν στην προβλήτα να πάρουν την βαλίτσα του Δεσπότη μαζί με αυτές των συνοδών του και να τις βάλουν πάνω στα ζώα ετοιμάζοντάς τα για να δεχθούν στην πλάτη τους τον γηραιό και πάσχοντα Επίσκοπο και να τον ανεβάσουν στον πανηγυρικό προορισμό του.
Όταν τακτοποίησαν τις αποσκευές ζήτησαν τον Δεσπότη. Κοίταξαν δεξιά, κοίταξαν αριστερά, δεν τον έβλεπαν πουθενά. Ρώτησαν τότε κάποιους άλλους μοναχούς και πληροφορήθηκαν ότι ο Δεσπότης μόνος είχε ήδη πάρει το ανηφορικό μονοπάτι για την Καλύβη. Ούτε τότε, που η ασθένειά του είχε αρχίσει να τον καταβάλει δέχθηκε εξυπηρετήσεις από άλλους, ούτε ήθελε να γίνει βάρος και σε αυτά ακόμη τα τεράποδα ζώα, τα προοριζόμενα για εξυπηρέτηση των ανθρώπων. Και το βράδυ στην αγρυπνία, την πολύωρη και κοπιαστική της Κοιμήσεως της Παναγίας μας, δεν έδειχνε την παραμικρή κόπωση. Ως παρόντες το βεβαιούμε και θαυμάζουμε τον άνδρα, τον Επίσκοπο, τον αγωνιστή, τον υπέρ πάντας αγαπώντα τον Κύριο.
Εφέτος συμπληρώνονται 15 χρόνια από την οσιακή του κοίμηση και εκατό από την γέννησή του. Ο Επίσκοπος Αντώνιος ήταν δώρο του ουρανού στην γη, δώρο στην πτωχινή αλλά αγιοτρόφο Μητρόπολη του Σισανίου και της Σιάτιστας. Ας έχουμε την ευχή του και ας μας γίνει πρότυπο ζωής.
Δρ Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας, Μέγας Υμνογράφος της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας
Θαύμα: Η εξόδιος πορεία του Ιεροδιακόνου Νικολάου:
Αθήνα, Μάϊος 1996 μ.Χ. Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, 10ος όροφος, πτέρυγα καρκινοπαθών, θάλαμος με 8 ετοιμοθανάτους νεαρούς καρκινοπαθείς με λευχαιμία σε προχωρημένο τελικό στάδιο.
Ο όρος Χατζής, αραβικά Χάτζι, απαντάται εθιμικά ως προσωνύμιο χριστιανών, αλλά και μουσουλμάνων, σημαίνοντας το προσκύνημα που έχει κάνει αυτός που το φέρει, στον ιερό τόπο της θρησκείας του.
Ρωτᾶς, γιατί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ζωγραφίζεται μέ φτερά;
Γεννήθηκες, λές στό Βανάτι, καί ἡ σλάβα σου εἶναι ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής. Θεωρεῖς ὡς ζωή τῆς ζωῆς σου τήν πίστη στόν Χριστό. Ὅταν κοιμήθηκε ὁ πατέρας σου, ἐσύ ἐπιχείρησες νά γιορτάζεις ἀκόμα πιό ἑορταστικά τή σλάβα τοῦ οἴκου σου ἀπ᾿ ὅ,τι γινόταν νωρίτερα στό σπίτι σας.
Γιατί η ζωή μου ολόκληρη βρίσκεται στα χέρια του Θεού.
Γιατί με τη θέλησή Του υπάρχω, ζω και αναπνέω.
Του Κωνσταντίνου Χολέβα, Πολιτικού Επιστήμονα
Στόν χειμαζόμενο από την τουρκική κατάκτηση Ελληνισμό έστειλε η Θεία Πρόνοια μία μεγάλη μορφή κατά τον 16ο αιώνα. Πρόκειται για τον Άγιο Δαμασκηνό Στουδίτη, τον οποίο η Εκκλησία μας τιμά στις 27 Νοεμβρίου.
Κληρικός, λόγιος, μαχητικός Ορθόδοξος, συγγραφεύς θαυμαστών βιβλίων, σοφός, σεμνός και ασκητικός, ο Δαμασκηνός υπήρξε άριστος Ποιμενάρχης στις δύο Επισκοπές όπου τον απέστειλε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Πρώτα στην Επισκοπή Λητής και Ρεντίνης (σημερινή Μητρόπολη Λαγκαδά) και στη συνέχεια στην Μητρόπολη Ναυπάκτου και Άρτης, όπως ονομαζόταν τότε.
Ο Δαμασκηνός γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη μάλλον το 1520. Σπόυδασε στην Κωνσταντινούπολη και είχε δάσκαλο τον διάσημο στην εποχή του Θεοφάνη Ελεαβούλκο Νοταρά. Συνδέθηκε με την ιστορική Μονή Στουδίου, γι’ αυτό και ονομάσθηκε Στουδίτης. Συνεργάσθηκε στενά με σπουδαίους Πατριάρχες όπως ο Μητροφάνης, ο Ιωάσαφ Β΄ ο Μεγαλοπρεπής και ο Ιερεμίας ο Τρανός. Εξελέγη Επίσκοπος Λητής και Ρεντίνης το1560 και η χειροτονία του έγινε στη Θεσσαλονίκη και μάλιστα στον γνωστό Ναό της Ροτόντας, σήμερα Ναό του Αγίου Γεωργίου. Λόγω της Τουρκοκρατίας ο Μητροπολιτικός Ναός της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης είχε μετατραπεί σε τζαμί και για ένα διάστημα ως Μητροπολιτικός Ναός εχρησίμευσε η Ροτόντα, γνωστή ως Ναός των Αρχαγγέλων.
Ένεκα του κύρους του απέκτησε και τον τίτλο: Πρόεδρος Πολυανής (δηλαδή του σημερινού Κιλκίς). Λόγω της παιδείας του εστάλη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στη Μικρά Ρωσία (Ουκρανία και Λευκορωσία) για να στηρίξει το Ορθόδοξο ποίμνιο απέναντι στην προπαγάνδα των Παπικών, οι οποίοι υπεστηρίζοντο από τους Λιθουανούς κατακτητές. Επίσης λόγω του θαυμασμού, που έτρεφαν πολλοί προς τις γνώσεις του, εκλήθη να μετάσχει στη επιτροπή διαλόγου με τους Λουθηρανούς θεολόγους του Πανεπιστημίου της Τυβίγγης, οι οποίοι είχαν συντάξει την «Αυγουστιαία Ομολογία».
Το 1573 ο Δαμασκηνός ονομάζεται Πρόεδρος Επισκοπής Δημονίκου και Ελασσώνος και διαμένει για μικρό διάστημα στη Μονή Ολυμπιωτίσσης κοντά στην Ελασσώνα.
Το 1574 προάγεται σε ανώτερη θέση. Η Λητή ήταν Επισκοπή υπό τον Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης. Τώρα αποστέλλεται στην Άρτα, έδρα Μητροπολίτου με μεγάλη έκταση. Ο Ναυπάκτου και Άρτης εποίμαινε επί Τουρκοκρατίας τρεις σημερινούς Νομούς: Άρτης, Πρεβέζης και Αιτωλοακαρνανίας. Εκεί εκοιμήθη το έτος 1577. Ο Ακαρνάν λόγιος Συμεών Καβάσιλας έγραψε το ακόλουθο επίγραμμα, για να επαινέσει την αρχαιοελληνική παιδεία και το ήθος του Δαμασκηνού:
«Τὸν πάρος εἴκελον Ἀθανάτοις γράψαντα τάδ’ ἄνδρα,
Φεῦ κόνις Αἰτωλῶν κρύψεν ἄδηλον ἅλις,
Ἑλλήνων μὲν τὴν σοφίαν βαρὺς ὤλεσεν αἰών,
Ὅς δὲ φιλέλληνας πάντας ἀπωρφάνισεν.
Εἰς τὸν σοφώτατον Μητροπολίτην Ναυπάκτου καὶ Ἄρτης Κύριον Δαμασκηνὸν καὶ τὴν αὐτοῦ βίβλον».
Δηλαδή:
«Τον όμοιο με τους Αθάνατους άνδρα που έγραψε αυτά (τα έργα),
Αλλίμονο, το χώμα των Αιτωλών έκρυψε αρκετά, ώστε να μη φαίνεται,
κακή στιγμή έφερε φθορά στη σοφία των Ελλήνων,
Αυτός δε άφησε ορφανούς όλους τους φιλέλληνες.
Στο σοφώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτης Κύριον Δαμασκηνόν και τα βιβλία του».
Βλέπουμε ότι ο Συμεών επαινεί τον Δαμασκηνό ως φορέα της σοφίας των Ελλήνων, γεγονός που αποδεικνύει ότι κατά την περίοδο εκείνη δεν έπαυσε να χρησιμοποιείται το όνομα Έλλην παράλληλα με τα ονόματα Ρωμηός και Γραικός.
Για τη μεγάλη του προσφορά και την αγία ζωή του Δαμασκηνού, το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 2013, με τις ενέργειες του Μητροπολίτου Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ. Ιωάννου, τον ανεκήρυξε Άγιο και όρισε να εορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Νοεμβρίου.
Ο Δαμασκηνός υπήρξε πραγματικός δάσκαλος του υποδούλου Γένους. Ο 16ος αιώνας ήταν μία σκοτεινή περίοδος με διώξεις των Χριστιανών από τους Οθωμανούς δυνάστες, εξισλαμισμούς, ταπεινώσεις, απαγορεύσεις και άλλα δεινά. Η Ορθόδοξη Εκκλησία αγωνίσθηκε να διατηρήσει όχι μόνον την Πίστη, αλλά και τη γλώσσα και την εθνική ταυτότητα. Όποιος εξισλαμιζόταν, έλεγαν ότι τούρκεψε. Με απλά λόγια: Όποιος χανόταν για την Ορθοδοξία χανόταν και για τον Ελληνισμό. Ο Δαμασκηνός είχε πλήρη συνείδηση των δυσκολιών και των ευθυνών. Έδωσε βάρος στη Χριστιανική και στην ελληνοπρεπή παιδεία.
Για τη στήριξη της Πίστης έγραψε το 1558 «Ακολουθία και Εγκώμιον εις τον Νεομάρυρα Νκόλαον». Άλλωστε είχε και συγγένεια με έναν άλλο Νεομάρτυρα, τον Δαμιανό από το Μυρίχοβο Καρδίτσης. Έγραψε επίσης στίχους μιμούμενος το δακτυλικό εξάμετρο του Ομήρου. Είχε γνώσεις περί των φυσικών επιστημών, όπως φαίνεται στο έργο του: «Προγνωστικά σημεία περί βροχής, ανέμου, εκ των αστέρων και της σελήνης, εκ διαφόρων ποιητών και διδασκάλων, ποίημα κυρού Δαμασκηνού, Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Άρτης.
Το πιο διάσημο και πολυδιαβασμένο έργο του εγράφη όταν ο Δαμασκηνός ήταν απλός υποδιάκονος. Έχει τον τίτλο: «Θησαυρός Δαμασκηνού του υποδιακόνου και Στουδίτου του Θεσσαλονικέως, μετά της προσθήκης εν τω τέλει και ετέρων επτά λόγων ψυχωφελετάτων και της εξηγήσεως του Πάτερ ημών». Το βιβλίο πειέχει 36 αγιολογικούς, πανηγυρικούς και ηθικούς λόγους, γραμμένους σε γλώσσα κατανοητή από τον απλό λαό. Ο Θησαυρός μεταφράσθηκε σε όλες σχεδόν τις γλώσσες των Βαλκανίων και ωφέλησε τα μέγιστα τους Ορθοδόξους, οι οποίοι έπρεπε να σταθούν όρθιοι απέναντι στο καταπιεστικό Οθωμανικο Ισλάμ και στις προπαγάνδες των Δυτικών Χριστιανών.
Η μνήμη του Αγίου Δαμασκηνού Στουδίτου τιμάται πανηγυρικώς στις τρεις Μητροπόλεις, τις οποίες εποίμανε: Στη σημερινή Μητρόπολη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, στη Μητρόπολη Ναυπάκτου και στη Μητρόπολη Άρτης. Στο παρεκκλήσιο του Επισκοπείου της Άρτης έχει αγιογραφηθεί η εικόνα του. Προσευχόμαστε να έχουμε την ευλογία του!
Άρθρο στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ 27.11.2019
Όταν οδηγούμε πρέπει να προσευχόμαστε, γιατί έτσι όχι μόνο ασφαλίζουμε τον εαυτόν μας, αλλά κυρίως τον απέναντι που έρχεται, μην πέσει πάνω μας. Εμείς μπορεί να προσέχουμε, αλλά πάντα εγκυμονεί ο κίνδυνος της απέναντι πλευράς.
Οι ιστορίες και τα Θαύματα που συνοδεύουν το Άγιο Όρος είναι πολλά. Οι περισσότεροι από εκείνους που είχαν τη χάρη να επισκεφθούν την Αθωνική χερσόνησο, έχουν και εκείνοι μια ξεχωριστή ιστορία να διηγηθούν.
«Εκείνος που σε θυμώνει, σε κατακτά» (Elisabeth Kenny)
Το να κρατάς το θυμό μέσα σου είναι σαν να αρπάζεις ένα καυτό κάρβουνο με την πρόθεση να να πετάξεις σε κάποιον άλλο. Αλλά τελικά εσύ είσαι αυτός που καίγεται. (Βούδας)
Γιατί θυμώνουμε;
Ο θυμός είναι ένα βασικό ανθρώπινο συναίσθημα το οποίο κατά καιρούς βιώνεται από όλους μας.
Συνήθως θυμώνουμε όταν νομίζουμε ότι κάποιος μας πλήγωσε, μας φέρθηκε άσχημα, μας εκμεταλλεύτηκε ή αντιτάχθηκε στις απόψεις μας ή όταν αντιμετωπίζουμε εμπόδια που μας αποτρέπουν να φτάσουμε τους στόχους μας.
Όπως και όλα τα συναισθήματα, ο θυμός δεν είναι ούτε καλός ούτε κακός.
Γεννιόμαστε με αυτόν όπως γεννιόμαστε με τη δυνατότητα να βιώνουμε χαρά, λύπη ή φόβο. Άρα ο θυμός σαν συναίσθημα είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης μας. Ο χρόνιος όμως, έντονος θυμός δεν προσφέρει κάτι θετικό στη ζωή μας και μάλιστα έχει βρεθεί ότι είναι εξαιρετικά ανθυγιεινός.
Οι μελέτες δείχνουν ότι όχι μόνο μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην επαγγελματική και προσωπική ζωή αλλά και στην υγεία. Υψηλά επίπεδα θυμού σχετίζονται με καρδιαγγειακά προβλήματα, εγκεφαλικά και πρώιμο θάνατο.
Πώς εκφράζουμε το θυμό;
Ένας απλός διαχωρισμός της έκφραση του θυμού είναι ο παθητικός θυμός και ο επιθετικός θυμός.
Ο παθητικός θυμός μπορεί να εκδηλώνεται με:
Μυστικότητα και επιφύλαξη. Αποφυγή οπτικής επαφής, διάδοση κακεντρεχών σχολίων,κουτσομπολιό, ανειλικρίνεια, κλοπές.
Αυταπάρνηση. Το να είναι κανείς υπερβολικά «καλός» και εμμέσως να υπονομεύει τον εαυτό του, το να αρνείται βοήθεια από τους άλλους αλλά να νιώθει διαρκή απογοήτευση από αυτούς.
Ψυχολογική χειραγώγηση. Χρήση ψυχολογικών εκβιασμών, ψεύτικα δάκρυα, σεξουαλικούς υπαινιγμούς, υπονόμευση προσώπων που είναι ανώτεροι ιεραρχικά.
Ψυχαναγκαστική συμπεριφορά. Τελειομανία, επιθυμία να είναι όλα καθαρά και σε τάξη, υπερέλεγχος.
Συναισθηματική απάθεια. Το να επιδεικνύει κανείς αδιαφορία και απάθεια, το να μην ανταποκρίνεται στο θυμό του άλλου και να προσπαθεί να δραπετεύσει από τα συναισθήματα που νιώθει μέσω εθισμών στο αλκοόλ, τα ναρκωτικά, τη δουλειά ή άλλες ενασχολήσεις.
Ο επιθετικός θυμός εκδηλώνεται με:
Σκληρότητα, λόγια που πληγώνουν, έλλειψη ευαισθησίας στα συναισθήματα του άλλου. Κατηγορίες και σκληρή κριτική
Προσποίηση, εγωκεντρισμό και αλαζονεία. Για παράδειγμα, το είναι κανείς σνόμπ,να δείχνει δυσπιστία στους άλλους και να μην αποδέχεται ήττες.
Εκδικητικότητα, αδυναμία συγχώρεσης και πικρία. Δηλαδή όταν κάποιος κρατάει «κακία» και αρνείται να συγχωρέσει ή να ξεχάσει και πράττει με σκοπό να ανταποδώσει τη βλάβη στον άλλο.
Ευερεθιστότητα, παρορμητικότητα, αναξιοπιστία, επικινδυνότητα. Για παράδειγμα, το να αντιδρά κανείς με τρόπο μη αναλογικό των γεγονότων, το να επιτίθεται άμεσα χωρίς διακρίσεις.
Μανία, υπερκινητικότητα, νευρικότητα. Για παράδειγμα, το να μιλάει κανείς πολύ γρήγορα, να τρέχει με υπερβολική ταχύτητα, το να κάνει τα πράγματα πολύ γρήγορα.
Πώς γίνεται να απαλλαγούμε από το θυμό;
Πρώτα απ` όλα ανακαλύψτε, εάν δεν το γνωρίζετε ήδη, για ποιό λόγο είστε θυμωμένοι.
Σκεφτείτε ποιές είναι οι συνέπειες του θυμού σας. Κάντε μια λίστα με τα πράγματα τα οποία θεωρείτε ότι κερδίζετε με το να παραμένετε θυμωμένοι. Ποιά από αυτά, συμβάλλουν στο να έχετε μια αίσθηση ψυχικής ισορροπίας;
Συγχωρήστε. Η πράξη της συγχώρεσης είναι εξαιρετικά δύσκολη για όσους νιώθουν το συναίσθημα του θυμού να τους κατακλύζει. Ο θυμός συνήθως συνδυάζεται με την ανάγκη της εκδίκησης ή τουλάχιστον την ανάγκη να βρούμε το δίκιο μας, να αποδειχθούμε «σωστοί» και να αποδείξουμε στους άλλους ότι έκαναν λάθος που μας αδίκησαν.
Είναι δύσκολο να νικήσουμε το εγωιστικό αυτό κομμάτι μας και να συγχωρήσουμε. Όμως, η συγχώρεση είναι στην πραγματικότητα ένα σίγουρο μονοπάτι προς την απελευθέρωση μας από το θυμό.
Δοκιμάστε να κρατήσετε ένα ημερολόγιο ευγνωμοσύνης.
Κάθε βράδυ, πριν πάτε για ύπνο, σημειώστε τρία πράγματα που πήγαv καλά ή σας έκαναν να νιώσετε θετικά κατά τη διάρκεια της μέρας σας. Όσο αρνητικά κι αν μοιάζουν τα πράγματα στη ζωή καμμιά φορά, πάντα θα υπάρχει κάτι για το οποίο να μπορούμε να πούμε ευχαριστώ.
Πώς η ευγνωμοσύνη μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε το θυμό; Απλά μετακινώντας την προσοχή σας από όλα αυτά τα οποία σας ενοχλούν σε ο,τι θετικό συμβαίνει, υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι δεν είστε μόνο «αδικημένοι» αλλά και δικαιωμένοι.
Όσον αφορά την άμεση αντιμετώπιση ενός ξεσπάσματος θυμού, όταν αντιληφθείτε ότι είστε θυμωμένοι, προσπαθήστε κατ` αρχάς να χαλαρώσετε το σώμα σας, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στους μύες εκείνους του σώματος σας που είναι πιο τεταμένοι.
Δοκιμάστε να αναπνεύσετε αργά από το διάφραγμα. Χαλαρώστε και εισπνεύστε από τη μύτη γεμίζοντας με αέρα την κοιλιά σας σαν μπαλόνι. Κρατήστε για λίγο την αναπνοή σας και εκπνεύστε αργά από το στόμα. Επαναλάβετε για 5-10 λεπτά. Η διαφραγματική αναπνοή έχει χαλαρωτική επίδραση στο σώμα και μπορεί να σας βοηθήσει να απαλύνετε τα σωματικά συμπτώματα του θυμού.