Μπορεί το παιδί να μένει μόνο του στο σπίτι;

Από την Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγο- Παιδοψυχολόγο

Στην εποχή μας όλο και πιο συχνά συναντάμε παιδιά που μένουν μόνα τους στο σπίτι για κάποιες ώρες, επειδή οι γονείς τους εργάζονται και δεν έχουν άλλη λύση. Όσο και αν φαίνεται παράξενο ή δύσκολο, τα παιδιά, ύστερα από κάποια προετοιμασία, τα καταφέρνουν καλά να εξυπηρετούν τον εαυτό τους, όπως να ζεσταίνουν το φαγητό, να πλένουν τα πιάτα, να προετοιμάζουν τα μαθήματα τους κ.λπ. Βέβαια, είναι αναγκαίο οι γονείς τους διακριτικά να παρακολουθούν τις δραστηριότητές τους, έστω κι από το τηλέφωνο.

Η ηλικία στην οποία το παιδί θεωρείτε έτοιμο για να μείνει μόνο στο σπίτι δεν προσδιορίζεται με ακρίβεια, οπωσδήποτε όμως αυτό συμβαίνει μετά τα 7 χρόνια. Εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, όπως από την ωριμότητα του παιδιού, το βαθμό ανεξαρτησίας του και τις πρωτοβουλίες που παίρνει. Άλλο παιδί ίσως είναι πιο δεκτικό στα 8 του χρόνια, άλλο στα 12. Αυτό είναι ένα ζήτημα που θα αξιολογήσουν οι γονείς. Σε κάθε περίπτωση όμως χρειάζεται να γίνουν σταδιακά βήματα προετοιμασίας.

Καθορισμός κανόνων.

-Από την αρχή είναι αναγκαίο να καθορίσουν οι γονείς συγκεκριμένους κανόνες, σε λογικό πλαίσιο, που τα παιδιά πρέπει να τηρούν.

-Αυτό τα βοηθά να νιώθουν ασφάλεια. Είναι πιθανόν όμως να παραβούν κάποιες φορές αυτές τις αρχές και γι’ αυτό οι γονείς πρέπει πάντα να έχουν το νου τους.

- Κάθε μέρα πρέπει να εξετάζουν αναλυτικά πως πήγε το παιδί. Εκτός αυτού, θα βοηθούσε αν έκαναν μαζί ανασκόπηση της εβδομάδας που πέρασε και προσδιόριζαν τις δραστηριότητες τις επόμενης. Έτσι δίνεται η ευκαιρία να επισημαίνονται καταστάσεις που πρέπει να αποφεύγονται, αλλά και να προτείνονται χειρισμοί που είναι απαραίτητο να γίνουν σε περίπτωση ανάγκης. Αυτός είναι ένας τρόπος για να εξασφαλίσουν την τήρηση των κανόνων του σπιτιού κατά την απουσία τους.

Ασφάλεια

-Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ασφάλεια είναι ζήτημα πρωταρχικής σημασίας για τους γονείς των παιδιών που μένουν μόνα τους στο σπίτι μετά το σχολείο. Συχνά μάλιστα μπαίνουν στην παγίδα να μεταφέρουν την δική τους ανησυχία και το φόβο στα παιδιά τους, κάτι που δεν βοηθά.

-Είναι αναγκαίο να τα διδάξουν βασικούς κανόνες ασφαλείας, όπως να μην αφήνουν ποτέ την εξώπορτα ξεκλείδωτη, να μη λένε σε αγνώστους ότι οι γονείς τους απουσιάζουν, να κλείνουν τις εστίες της ηλεκτρικής κουζίνας, κ.α.

-Επίσης, να τα εκπαιδεύσουν σχετικά με τον τρόπο που πρέπει να αντιδράσουν σε περίπτωση ανάγκης, π.χ. σε μια πυρκαγιά ή σε έναν τραυματισμό.

-Είναι χρήσιμο να τα καταγράψουν, να συζητήσουν ή να αναπαραστήσουν αναλυτικά κάποιες υποθετικές καταστάσεις επείγουσας ανάγκης καθώς και την αντίδραση του παιδιού σ’ αυτές. Μ’ αυτόν τον τρόπο, ενισχύουν την αυτοπεποίθησή του και το προετοιμάζουν, ώστε να μην πανικοβάλλεται σε προβλήματα που ενδεχομένως θα αντιμετωπίσει.

-Το παιδί θα πρέπει να είναι ενήμερο για το που θα ανατρέξει για βοήθεια, αν προκύψει κάποιο πρόβλημα. Γι’ αυτό και ο κατάλογος με τα τηλέφωνα ανάγκης πρέπει να βρίσκεται πάντα κοντά στη συσκευή του τηλεφώνου.

-Είναι απαραίτητο να έχουν συνεννοηθεί με κάποιο γνωστό ή συγγενικό πρόσωπο που να είναι πρόθυμο να βοηθήσει το παιδί σε περίπτωση ανάγκης ή αν του ασκήσει κάποιο έλεγχο.

Ημερήσιο πρόγραμμα

- Να του εξηγούν ότι πρέπει να τελειώνει πρώτα τα μαθήματα του και τις υπόλοιπες υποχρεώσεις του, προτού ανοίξει την τηλεόραση ή βγει έξω για να παίξει.

- Να συζητούν μαζί του για κάποια συγκεκριμένη εκπομπή που θα ΄θελε να παρακολουθήσει, και κατ’ επέκταση το χρόνο που μπορεί να περνά βλέποντας τηλεόραση ή μιλώντας στο τηλέφωνο.

- Σε περίπτωση που θέλει να βγει έξω, να καθορίσουν το που θα πάει, με ποιους φίλους του και για πόση ώρα.

- Μόνο κατόπιν συζήτησης μπορεί να φέρνει φίλους στο σπίτι, όταν απουσιάζουν οι γονείς του.

- Να το ενημερώνουν για τις ώρες που μπορεί να τους τηλεφωνεί στην εργασίας τους, για τον περιορισμένο ενδεχομένως χρόνο του τηλεφωνήματος και για το διακριτικό και ευγενικό τρόπο ομιλίας τους.

- Είναι καλή ιδέα να τους επισκεφθεί, έστω και για λίγο, στην εργασία τους, αν μέχρι τώρα δεν έχει γίνει. Θα ωφεληθεί, αν μπορέσει να έχει την εικόνα για το που βρίσκονται οι γονείς του όταν εργάζονται.

- Να φροντίζουν να είναι πάντα συνεπείς στην ώρα επιστροφής στο σπίτι. Σε περίπτωση αργοπορίας να ενημερώνουν το παιδί, που περιμένει με ανυπομονησία την επιστροφή τους.

- Τέλος μην ξεχνάτε ότι ένα τρυφερό σημείωμα ή ένα ωραίο φαγητό που θα βρει, μόλις επιστρέψει από το σχολείο, θα το ικανοποιήσει ιδιαίτερα και θα του καλύψει το αίσθημα μοναξιάς που ίσως νιώθει. Στόχος μας είναι να αισθάνεται το παιδί πως το σκεφτόμαστε , ακόμη κι όταν δεν είμαστε κοντά του.

Πηγή